Parlamenti buraxmağın Qazaxıstan yolu

© Flickr / Ken & NyettaCentral Downtown Astana, Kazakhstan
Central Downtown Astana, Kazakhstan - Sputnik Azərbaycan
Abunə olmaq
Prezident Nursultan Nazarbayevin növbədənkənar parlament seçkiləri təyin etməsi sosial gərginlik dövründə qanunverici orqanların missiyası ilə bağlı müzakirələrə səbəb olub

Parlamenti buraxmağın Qazaxıstan yolu
BAKI, 21 yan — Sputnik. Prezident Nursultan Nazarbayev Qazaxıstanın Parlament Məclisinin beşinci çağırış deputatlarının buraxılması və növbədənkənar seçkilərin keçirilməsi haqqında fərman imzalayıb. Növbədənkənar seçkilər 2016-cı il martın 20-nə təyin edilib. Palatanın vaxtından əvvəl buraxılmasını və 2016-cı ildə növbədənkənar seçkilərin təyin olunmasını ölkə prezidentindən parlament özü istəyib.

Moldovada isə vəziyyət daha gərgindir. Qəzəblənmiş Moldova xalqı nazirlər kabinetinə etiraz edərək parlament binasını tutublar. Binada olan deputat və nazirlər isə oradan fövqəladə hallarda insanların köçürülməsi üçün inşa olunan yeraltı tunellər vasitəsilə çıxarılıb.

© Photo : APAAsim Mollazadə - Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı
Asim Mollazadə - Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı - Sputnik Azərbaycan
Asim Mollazadə - Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, Milli Məclisin deputatı

Bəs böhran səbəbindən yaranmış sosial gərginlik və keçid dövründə parlamentlərin rolu nədən ibarət olur? Bu və digər məsələləri aydınlaşdırmağa çalışdıq.

Demokratik İslahatlar Partiyasının sədri, deputat Asim Mollazadə hesab edir ki, parlamentin əsas rolu seçicilərin hüquqlarının qorunmasıdır:

“Əslində parlamentin əsas rolu öz seçicilərinin hüquqlarının müdafiəsidir. Eləcə də onun rolu ölkənin dövlət sistemində önəmli islahatlar üçün hüquqi bazanın yaradılması və bir neçə idarəetmə sistemlərinin təkminləşdirilməsində ölkəyə dəstəkdir”.

YAP-dan olan millət vəkili Hikmət Babaoğlu isə hesab edir ki, dünya ölkələrinin parlamentləri fərqli olduğundan sosial gərginlik zamanı onların hansı funksiyaları yerinə yetirə bilməsini müəyyənləşdirmək qəliz məsələdir: “Hər bir ölkənin özünəməxsus siyasi sistemi var və hər bir ölkədə parlamentin bənzər və fərqli xüsusiyyətləri, eyni zamanda, fərqli səlahiyyətləri var. Ümumiyyətlə, dünyadakı bütün ölkələrdə vahid standarta uyğun, konkret funksiyaları həyata keçirən parlament yoxdur ki, biz hansının nə edə biləcəyini təyin edək".

"Ona görə də, hansı ölkənin parlamentinin hansı səlayiyyətlərə sahib olduğunu və müxtəlif vəziyyətlərdə hər hansı funksiyaları yerinə yetirə biləcəyi ümumi sual ilə aydınlaşacaq məsələ deyil. Konkret ölkələrin parlamentlərinin konkret səlahiyyətləri var”, —deyə deputat bildirdi.

© sputnik.azFikrət Sadıxov_politoloq
Fikrət Sadıxov_politoloq - Sputnik Azərbaycan
Fikrət Sadıxov_politoloq

Maraqlıdır, Qazaxıstan və Moldovada yaşanan “parlament böhranı” digər ölkələrdə də baş verə bilərmi? Politoloq Fikrət Sadıxov bu haqda belə düşünür: “Parlamentin rolu hər bir dövlətdə yüksəkdir, çünki o, qanunverici bir orqandır. Parlamentlər tərəfindən təstiq olunan qanunlar hər bir cəmiyyət üçün əsas qanun prinsiplərdir. Digər ölkələrə gəldikdə isə, parlament böhranı haqda danışmaq hələ ki, tez və əsassızdır. Çünki onlarda səbəblər və müəyyən fon başqadır, siyasi-iqtisadi inkişaf da müxtəlif səviyyələrdədir. Həqiqət ondan ibarətdir ki, parlamentlərin rolu kifayət qədər geniş və böyükdür".

"Parlament respublikası olmasa belə, hər halda qanunverici orqanların qəbul etdiyi qərarlar, razılıqlar və kompromislər hər bir ölkədə siyasi sabitliyə və cəmiyyət üçün lazım olan qərarların qəbul edilməsinə gətirib çıxarır”, —politoloq deyir.

Ekspertlərin də açıqlamalarından göründüyü kimi, keçid dövründə, böhran və neftin qiymətinin aşağı düşməsi ilə müşahidə olunan sosial gərginlik zamanı parlamentlər mühüm rol oynaya bilər. Lakin, onların gördükləri işlər məhz aid olduqları dövlətlərin siyasi sistemlərindən və onlara verilən səlahiyyətlərdən asılıdır.

Xəbər lenti
0