Ukrayna ilə sərhədə yaxın magistralda Rusiya hərbi texnikası koloniyası - Sputnik Azərbaycan, 1920, 28.02.2022
RF-in Donbasın müdafiəsi üzrə xüsusi əməliyyatı
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin 2022-ci il fevralın 24-də rusiyalılara müraciətdə "Donbasda xüsusi əməliyyat keçirilməsi" barədə qərar qəbul etdiyini bildirib.

Rusiyanın Su-57 qırıcıları XHƏ zonasında uğurla fəaliyyət göstərir

© Sputnik / Андрей Катаев / Mediabanka keçidSu 57 qırıcıları
Su 57 qırıcıları - Sputnik Azərbaycan, 1920, 18.05.2024
Abunə olmaq
Ukraynanın hərbi əməliyyatlar teatrında Su-57 raket hücumlarının aktivləşdirilməsi ilə Moskva XHƏ-nin məqsədlərinə çatır.
BAKI, 18 may — Sputnik. Qərb müşahidəçiləri Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında Rusiyanın Su-57 qırıcılarının endirdikləri zərbələrin sayının artmasından və effektivliyindən təşvişə düşüblər. Yüksək dəqiqlikli uzaqmənzilli "hava-yer" raketləri fərqli yerlərdən uçur və Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin (USQ) obyektlərini əbədi olaraq məhv edir. Su-57 qırıcıları NATO ölkələrinin yüksək texnoloji kəşfiyyat və hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə uğurlu qarşıdurmada əldə edilən döyüş təcrübəsinə malik dünyada yeganə 5-ci nəsil qırıcıdır.
Rusiyanın beşinci nəsil qırıcıları 2022-ci ilin yazından xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında fəaliyyət göstərir. Su-57 qırıcıları müvafiq olaraq R-37M hipersəs raketləri (400 km-ə qədər) və X-59MK2 qanadlı raketləri (300 km-ə qədər mənzil) ilə hava və yerüstü hədəfləri məhv etmək üçün əhəmiyyətli raket silah arsenalını daşıyırlar.
XHƏ zonasında Rusiyanın Su-57 gözəgörünməz qırıcılarının sayının artması USQ və NATO-nu narahat edir.

"2024-cü ildə gözlənilən tədarüklər 20 təyyarəni keçəcək, eyni zamanda 2027-ci ilə qədər 24 təyyarədən ibarət üç tam alayın formalaşdırılması planlaşdırılır", - ABŞ-ın "Military Watch" jurnalı yazır.

Həmin nəşr mayın 15-də (Ukrayna mənbələrinə istinadən) yazıb ki, Rusiya Aerokosmik Qüvvələri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hədəflərinə zərbələr endirmək üçün 22 qırıcıdan ibarət ilk Su-57 alayından daha intensiv istifadə etməyə başlayıb. Son 30 gün ərzində banderaçılar "radardan yayınan" X-59MK2 "hava-yer" tipli qanadlı raketlərlə endirilən altıdan çox zərbəni hesablayıblar. Burada nəzərə almaq lazımdır ki, bir zərbədə bir neçə raket, 320 kq-a qədər çəkisi olan bir neçə kaset döyüş başlıqları və ya nüfuz edən raketlər istifadə edilə bilər.
Dəyərli döyüş təcrübəsinə əlavə olaraq, Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrı yeni AFAR bort radarlarının və Su-57-nin infraqırmızı sensorlarının effektivliyini yoxlaya bilir ki, bu da ekstremal məsafələrdə "eyni zamanda dünyanın digər sistemlərindən daha çox hədəfi izləməyə imkan verir".
Müqayisə üçün qeyd edək ki, ABŞ-ın F-35 qırıcısı (təxminən beşinci nəsil) yüksək intensivlikli döyüşlərə hazır deyil. Qərb qırıcılarının ən qabaqcıllarından olan ABŞ-ın F-22 "Raptor" qırıcısını qeyd etmək olar (beşinci nəsil) – bu yaxınlarda yalnız Montana ştatı üzərində xarici yüksək hündürlükdə olan hava şarlarını təqib etməklə "döyüş təcrübəsi" qazanıb. 2023-cü ilin fevralında bu çətin hədəflər F-22 qırıcısı tərəfindən ilk atəşlə, hətta ilk uçuşdan belə vurulmayıb.
© Airman Joseph Barron / U.S. Air Force via AP F-35 Lightning
 F-35 Lightning - Sputnik Azərbaycan, 1920, 18.05.2024
F-35 Lightning
Heybətli "gözəgörünməz matryoşka"
Dünyanın heç bir beşinci nəsil qırıcısı daxili silahlanma bölmələrində Rusiyanın 1000 km-dən çox olan uzunmənzilli X-69 və ya X-59MK2 qanadlı raketlərini daşımaq iqtidarında deyil. Uzaqmənzilli gəmi raketi məhsullarını daha sonra nəzərdən keçirəcəyik. Az nəzərə çarpan Su-57-nin bölmələrində dörd güclü az nəzərə çarpan X-59MK2 raketi yerləşdikdə, düşmən radarlarda təhlükəni görməyəcək və nüfuz edənə kimi (üç metr dəmir-betondan) və ya kaset döyüş başlıqları ilə hədəfləri vurana qədər xəbərsiz qalacaq. Bu inanılmaz "gözəgörünməz matryoşka" Rusiya müdafiə sənayesi mütəxəssisləri tərəfindən yaradılıb.
Qanadlı X-59MK2-nin göyərtəsində raketlərin "sürü"sünü müxtəlif hədəflərə yaymaq üçün bir neçə uçuş missiyasını yerinə yetirmək imkanı olan birləşmiş idarəetmə sisteminə malikdir. Rekiti işə salmadan əvvəl uçuş tapşırığında koordinatları və ya yerləşmə rayonunu, hədəfin əlamətlərini və ya onun rayonundakı ərazini bildirmək kifayətdir. Daha sonra obyektin müstəqil axtarış və aşkarlanmasıdır. Raket yüklənmiş koordinatlar üzrə (inertial naviqasiya) 10 metr hündürlükdə hədəfə çatmağa, ərazini aşmağa qadirdir. Son hissədə (hədəfdən 25 km-ə qədər) yer və kursu aydınlaşdıran korrelyasiya-optik özünüidarəetmə başlığı işə salınır. Raket 4 metrə qədər enir və bu hündürlükdə hava hücumundan müdafiə sistemi üçün görünməz qalır. Dairəvi ehtimal olunan sapma 3 metrdir. Raket ətraf fonla radar, infraqırmızı və optik kontrasta malik olmayan obyektləri sıradan çıxara bilər. Bu, gücün, çoxfunksiyalılığın, dəqiqliyin, səs-küyə qarşı müdaxilənin, gözəgörünməzliyin və yığcamlığın texnoloji nümunəsidir. Şübhəsiz ki, X-59MK2 mükəmməlliyin özüdür.
Rusiya x-59MK2-nin ən yaxın Qərb analoqları və rəqibləri – ABŞ-ın AGM-158 "JASSM" və İngiltərə-Fransanın "Scalp EG/Storm Shadow"dur. NATO reklamlarının formatı xaricində, çəkisi 770 kq, uzunluğu 4,2 m, sürəti 0,9 Max və uçuş məsafəsi 300 km-ə qədər olan X-59 MK2 raketi çəkisi 1,3 ton və uzunluğu 0,9 m olan uçuş xüsusiyyətləri və məsafəsi ilə eyni olan "Storm Shadow"dan üstndür. Onun çəki və ölçü parametrləri daşıyıcının daşıma qabiliyyətinə və uçuş məsafəsinə təsir göstərir. NATO-nun daşıyıcı təyyarələri ilə hər şey elə də inandırıcı deyil, lakin Kiyev rejimi üçün tamamilə pisdir. XHƏ başlayandan bəri Rusiya qoşunları Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 600 təyyarəsini və 270-dən çox helikopterini məhv edib.
Ukraynanın hərbi əməliyyatlar teatrında Su-57 raket hücumlarının aktivləşdirilməsi ilə Moskva XHƏ-nin məqsədlərinə çatır. Əgər Qərbdə kimsə birbaşa Rusiya ilə döyüşmək istəsə, Su-57 qırıcısının arsenalında 5500 km-dən çox olan yeni gövdədaxili uzunmənzilli qanadlı raket var.
Açıq məlumatlara görə, Su-57 üçün uzunmənzilli qanadlı raketlər iki variantda istehsal olunan strateji X-101/102-nin analoqudur: X-101 - təxminən 400 kq tutumlu trotil ekvivalenti olan yüksək partlayıcı-füqas döyüş başlığı ilədir, Х-102 isə gücü 250 kilotondan 1 meqatona qədər olan termonüvə döyüş başlığı ilədir. Su-57 strateji cəhətdən təchiz edildikdə, ABŞ və NATO-nun Avropadakı hərbi obyektlərini gizli və dəqiq şəkildə vurmağa qadirdir. Su-57-nin döyüş radiusunu uzunmənzilli qanadlı raketlərin uçuş məsafəsinə əlavə etsək - yanacaq doldurmadan təxminən 2000 km, Şimali Amerika ərazisində Pentaqonun obyektlərini həssas hesab etmək olar. Bəzi Qərb analitiklərinin yazdığına görə, bu, heç də təkcə Quamdakı Andersen və Apra Harbour (3500 km), Havaydakı Pearl Harbor (5000 km) hərbi bazaları deyil. Təbii ki, Su-57 təyyarə raketlərinin arsenalı burada qeyd olunan məhsul xəttindən xeyli genişdir.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Xəbər lenti
0