https://sputnik.az/20230524/usq-ucun-f-16-qiricilari-suda-bogulan-saman-copunden-yapisir-455198620.html

USQ üçün F-16 qırıcıları: suda boğulan saman çöpündən yapışır

USQ üçün F-16 qırıcıları: suda boğulan saman çöpündən yapışır

Sputnik Azərbaycan

BAKI, 24 may — Sputnik. Kiyev rejiminə F-16 qırıcılarının tədarükü eyni vaxtda həm Qərbin Rusiyaya qarşı şantajı, həm də ABŞ və NATO-nun Ukrayna hərbi... 24.05.2023, Sputnik Azərbaycan

2023-05-24T13:01+0400

2023-05-24T13:01+0400

2023-05-24T13:01+0400

f-16

rf-in donbasın müdafiəsi üzrə xüsusi əməliyyatı

xüsusi hərbi əməliyyat

ukrayna

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e7/01/1f/451230170_0:35:2953:1696_1920x0_80_0_0_5d6c5c3372401c905299099b8128b4f4.jpg

BAKI, 24 may — Sputnik. Kiyev rejiminə F-16 qırıcılarının tədarükü eyni vaxtda həm Qərbin Rusiyaya qarşı şantajı, həm də ABŞ və NATO-nun Ukrayna hərbi əməliyyat teatrında "suda boğulmamaq üçün" tutduğu saman çöpü kimi görünür. Vaşinqtonun təyyarələri Ukraynaya yalnız yeni qurbanlar, Avropaya daha da iqtisadi və geosiyasi deqradasiya, ABŞ-a isə Rusiya ilə birbaşa hərbi münaqişə ilə bağlı "böyük risklər" gətirəcək (apriori - nüvə). ABŞ administrasiyası mayın 19-da avropalı müttəfiqlərinə ABŞ istehsalı olan dördüncü nəsil F-16 qırıcılarını Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə (USQ) təhvil verməyə icazə verib və "Ukraynalı pilotların təlimi üçün birgə səyləri dəstəkləyəcəyini" vəd edib. Birgə səylər İngiltərə, Hollandiya, Belçika, Danimarkanı əhatə edir (siyahı tam deyil). ABŞ və tərəfdaşları Avropada USQ-nin pilotlarının F-16-dan istifadə etmələri üçün yenidən təlim üzrə proqrama başlayırlar. Paralel olaraq mühəndislik və təmir briqadalarının hazırlığına başlanılacaq. Bir sıra Avropa ölkələrinin təzyiqlərinə baxmayaraq, Ağ Ev və Pentaqon 2022-ci ilin iyul ayından etibarən Kiyevə F-16 təyyarələrinin tədarükünü vaxtsız, səmərəsiz və təhlükəli hesab edərək göndərməkdən imtina edib. F-16-nın uçuş hazırlığı üç ildən altı ilədək davam edir, təyyarələrin tədarükü 11 milyard dollara başa gələ bilər. Köhnə F-16-lar "cəmi" 2 milyard dollara çatdırıla və 24 ay ərzində yerləşdirilə bilər, lakin Rusiya-NATO birbaşa hərbi münaqişə riski yüksəkdir. Bu arada Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin pilotları amerikalı sahiblərinə "yüksək motivasiya" nümayiş etdiriblər və Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski isə "Rusiya ərazisi üzərində uçuşlar üçün" qırıcılardan istifadə etməyəcəyinə söz verərək Ağ Evin nüvə eskalasiyası ilə bağlı qorxularını dağıtmağa çalışıb. Qeyd edək ki, Vaşinqton və Kiyevdə Rusiyanın mövcud sərhədlərini özlərinə məxsus şəkildə təmsil edirlər. Dördüncü nəsil F-16 qırıcılarının Ukraynada peyda olması, şübhəsiz ki, hərbi münaqişənin hərarətini artıracaq və hətta ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin naziri Frenk Kendalın fikrincə, "oyun qaydalarını dəyişməyəcək". Xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında Rusiyanın hücum aviasiyası və hava hücumundan müdafiəsi atəş gücü, kəmiyyət və keyfiyyət, taktiki və texnoloji cəhətdən üstünlük təşkil edir. ABŞ və NATO-nun Ukrayna hərbi əməliyyat teatrında Rusiyadan təşəbbüsü ələ keçirmək cəhdi açıq şəkildə uğursuzluğa məhkumdur. Rusiya Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, xüsusi hərbi əməliyyat zamanı Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 428 döyüş təyyarəsi və 235 helikopteri, yəni Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələrinin 24 fevral 2022-ci il tarixli modelindən olan bir neçə bölməsi məhv edilib. Pentaqonun məlumatına görə, USQ cəmi 60 təyyarə itirib, lakin heç kim Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələrinin faktiki məhv edilməsini inkar etmir. 1986-cı ilin Blok 30/32 modeli olan istifadə edilmiş ABŞ-ın 60 və ya 160 F-16 qırıcıları hipotetik olaraq nəyi dəyişəcək? Sual ritorikdir. Texnoloji maneə Ukraynanın yerüstü hava hücumundan müdafiə sistemlərinin tükənməsi, Qərbin onları reanimasiya etmək üçün imkanlarının məhdud olması və Rusiya aviasiyasının hərbi əməliyyatlar teatrına artan təsiri Vaşinqtonu təhlükəli qərar verməyə sövq edib. Kiyevi F-16 qırıcıları ilə təmin etmək ümidsizlik aktı kimi görünür - Rusiyanın XHƏ zonası ABŞ qırıcısının nüfuzunu məhv etməyə zəmanət verir. "Su"lar heç bir halda Ukrayna hava məkanında hökmranlığa yol verməyəcək. "Military Watch" nəşri ağır yüksək səviyyəli olan Su-30SM, Su-35, MiQ-31 və Su-57 qırıcıları ilə qarşıdurmada F-16-nın "salamat qalma qabiliyyətini" proqnozlaşdırır. Həqiqətən, döyüş xüsusiyyətlərinə görə ABŞ-ın veteran F-16-sı Ukrayna hərbi əməliyyat teatrında effektiv şəkildə "ovlayan" Rusiya qırıcılarından nəzərəçarpacaq dərəcədə zəifdir. Bəlkə də Vaşinqton "Ukrayna Silahlı Qüvvələr üçün F-16-nın" layihəsi əsl məqsədlərini Rusiya ərazisinin dərinliklərində görür: "Şahin" 980 km-ə qədər uçuş məsafəsi olan AGM-158 yüksək dəqiqlikli "hava-yer" raketlərindən istifadə etmək iqtidarındadır. ABŞ istehsalı olan raket və bomba silahlarına ümid azdır. Bu yaxınlarda Ukraynanın MiQ-29, Su-27 və Su-24 platformalarına inteqrasiya edilmiş ABŞ-ın "JDAM" idarəolunan bombaları, "AGM-88 HARM" antiradar raketləri və 180 km-ə qədər uçuş məsafəsi olan "AIM-120 AMRAAM" "hava-hava" raketləri uşuş məsafəsi 400 km-ə qədər olan Rusiyanın R-37M hipersəsli "hava-hava" raketi ilə müqayisədə dözümsüzdür və döyüşlərə tab gətirmir. İngiltərənin 250 km-ə qədər uçuş məsafəsi olan "Storm Shadow" "hava-yer" qanadlı raketlərinin gücü eynilə aydın deyil - Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemləri gündə onlardan yeddisini, yəni demək olar ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri tərəfindən havaya buraxılan hamısını məhv edir. S-400 "Triumf" hava hücumundan müdafiə sistemləri 600 km-ə qədər məsafədəki hədəfləri aşkar edə və onları 250 km sərhəddə, 10 metrdən 27 km-dək yüksəkliklərdə vura bilir, yəni Rusiya Federasiyası və Belarus Respublikası ərazisindən Ukraynanın bütün hava məkanını effektiv şəkildə məhv edir. Hətta tam döyüş sursatı ilə belə texnoloji cəhətdən köhnəlmiş F-16 platforması Ukrayna hərbi əməliyyat teatrında güc balansını dəyişməyəcək. Ayrı bir problem isə təmirə ehtiyacı olan F-16-ların Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin aviabazalarında (əslində mövcud olmayan) yerləşdirilməsidir. F-16-ların Polşa və Rumıniyaya bitişik ərazilərdən havaya qalxması və yerə enməsi Üçüncü Dünya Müharibəsinin başlaması üçün ehtimalı azdır. Daha qeyri-mümkün bir ssenari, taktiki nüvə silahlarının Kiyev rejiminə "özünümüdafiə üçün" verilməsidir (F-16 qırıcısı NATO-nun Avropa arsenallarında saxlanılan ABŞ B-61 termonüvə aviabombalarının müntəzəm daşıyıcısıdır). Vaşinqtonun marionet Kiyev rejiminə Avropada məhdud Armageddondan istifadə hüququnu verib-verməyəcəyi mübahisəli sualdır. Bütün hallarda Rusiya təhdidlərə operativ və lazımi cavab verəcək. ABŞ və NATO-nun Ukrayna lend-lizi bütün Avropa və Şimali Amerika üçün Armageddonla başa çata bilər. "Politico" nəşri xəbər verir ki, hələ heç bir ölkə öz təyyarəsini (və mövcudluğunu) Ukraynanın xeyrinə qurban verməyə hazır deyil. Lakin ABŞ Yunanıstanı 1970-ci illərin ortalarında istehsal olunmuş Blok-30 modifikasiyalı 32 F-16 qırıcııarını USQ-yə təhvil verməyə məcbur edib. Əgər bir neçə "konsessiya ölkələr" (Belçika, Danimarka, Hollandiya) könüllü və ya zorla Kiyevə 20-30 F-16 qırıcısını göndərsə, payıza qədər Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin qırıcı aviasiyası "yoxdan var olacaq". Ukraynalı qırıcı təyyarələrin pilotları kifayət qədər təcrübəli deyil və ingilis dilini bilmirlər, onlar cəmi otuz nəfərdir, lakin NATO-nun "müqavilə əsasında olan əsgərləri" də F-16-nın sükanı arxasında otura bilərlər. Ukrayna qanunvericiliyi əcnəbilərin hərbi xidmətə cəlb edilməsinə icazə verir. Nə olursa olsun, ABŞ qırıcılarının üfüqdə görünməsi Rusiya XHƏ-nin məqsəd və vəzifələrinə təsir etməyəcək. Vaşinqtonun Koreya müharibəsi ssenarisinə uyğun olaraq Ukraynadakı hərbi münaqişəni uzatması bütün Avropa və ABŞ üzərində "Demokl" qılıncıdır. Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Aleksandr Qruşko F-16-ları Ukraynaya göndərən Qərb ölkələrinə "çox böyük risklər" barədə xəbərdarlıq edib. Bəla baş verməyənə qədər ABŞ Prezidenti Cozef Bayden özünə xaç çəkməyəcək.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.

2023

xəbərlər

ru_AZ

f-16, xüsusi hərbi əməliyyat, ukrayna