Вид на Москву-реку, фото из архива - Sputnik Azərbaycan, 1920
RUSİYA
Rusiya Federasiyasına dair aktual məqalələr

Neft dirhəmi neft dollarına qarşı və ya BƏƏ valyutası Rusiya üçün niyə sərfəlidir

© SputnikDirhəm
Dirhəm - Sputnik Azərbaycan, 1920, 12.02.2023
Abunə olmaq
Bir sıra ölkələrin neft müqavilələrində ABŞ dollarından imtina etmək meylinin daha da güclənəcəyi gözlənilir.
BAKI, 12 fevral - Sputnik. Fars körfəzinin ərəb ölkələrinin qərbyönümlü siyasi kursdan imtina etməsi və Avrasiya məkanı dövlətləri ilə, xüsusən də Rusiya ilə əlaqələrini gücləndirməsi bütün tərəflərə sərf etməkdə davam edir.
Eyni zamanda, ərəb ölkələri ilə Rusiya arasında ticarət və maliyyə sahələrində əməkdaşlığın genişləndirilməsi yeni forma alır.
Xüsusilə, bu yaxınlarda məlum olub ki, Hindistan neft emalı zavodları Dubay treyderləri vasitəsilə aldıqları Rusiya neftinin əhəmiyyətli hissəsini ABŞ dolları əvəzinə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) dirhəmi ilə ödəməyə başlayıblar.
Rusiya Federasiyası ilə Çin arasında karbohidrogenlərlə ixrac-idxal əməliyyatlarında Amerika valyutasından demək olar ki, tamamilə imtina etmək mümkün idi - Pekin tədarük edilən Rusiya nefti və kömürünün pulunu yuan və rublla ödəyir.
Bir sıra ölkələrin neft müqavilələrində ABŞ dollarından imtina etmək meylinin daha da güclənəcəyi gözlənilir. Belə ki, Səudiyyə Ərəbistanının maliyyə naziri Məhəmməd Əl-Cədaan daha əvvəl bildirmişdi ki, krallıq neft ticarəti üçün ABŞ-dan başqa valyutalarla hesablaşmaları müzakirə etməyə hazırdır.
© AFP 2023 / Giuseppe CacaceSəudiyyə Ərəbistanının Ras Al Xayr limanında neft tankeri
Нефтяной танкер в порту Рас-Эль-Хайр в Саудовской Аравии - Sputnik Azərbaycan, 1920, 11.02.2023
Səudiyyə Ərəbistanının Ras Al Xayr limanında neft tankeri
BƏƏ dirhəmi - etibarlı ticarət aləti kimi
BƏƏ dirhəmi nisbətən gənc pul vahididir (1973-cü ilin mayında tədavülə buraxılıb) və uzun illərdir ki, qibtə olunası sabitliyini qoruyub saxlayır. Onun məzənnəsi əvvəlcə 3.65DH / $ 1 olaraq təyin edilmişdi və bu günə qədər dəyişməz olaraq qalır.
Analitiklər hesab edirlər ki, dirhəm bir sıra səbəblərə görə dəyərini itirmir, bunlardan başlıcası Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində iqtisadi sabitlik, zəngin qızıl-valyuta ehtiyatları və Dubayın regionun əsas maliyyə mərkəzinə çevrilməsidir.
Dirhəmin çəkisini BƏƏ-nin neft və qaz ehtiyatlarının ixracından əldə etdiyi yüksək gəlirlər də verir ki, bu da on milyardlarla dollar təşkil edir. Bundan əlavə, milli valyutanın ucuzlaşmasının səbəblərindən biri olan inflyasiya BƏƏ-də ötən il cəmi 3% təşkil edib.
Beynəlxalq reytinq agentlikləri qeyd edir ki, Əmirliklər qlobal qiymət artımının nəticələrinin öhdəsindən gəlməkdə digər ölkələrlə müqayisədə daha yaxşıdır və bununla da dirhəmin sabitliyini qoruyur.
Bir sözlə, məzənnə sabitliyi əsasən Çin Xalq Bankının müdaxilələri, ehtiyat tələbləri və kapital axınının tənzimlənməsi ilə süni şəkildə təmin edilən Çin yuanından fərqli olaraq, BƏƏ dirhəmi analitiklər tərəfindən dünyanın ən perspektivli və dayanıqlı ticarət aləti kimi qiymətləndirilir.
BƏƏ valyutası - kompromis variantı
İqtisadçı Aleksandr Karavayev hesab edir ki, UEA valyutası 2022-ci ildə dost ölkələr qrupundan Rusiya neftinin ən böyük alıcısına çevrilən Hindistanla ticarətdə kompromis variant kimi seçilib.

“Əslində, bu, Moskvanın təklifidir. Dehli 2022-ci ilin yayından etibarən Rosneft-dən iki Hindistan neftayırma zavodu üçün bir sıra tədarükləri sınaqdan keçirərək tədricən həmin təklifə cavab verib", - deyə Karavayev Sputnik Azərbaycan-a bildirib.

© Photo : TRENDİqtisadçı Aleksandr Karavayev
Александр Караваев - Sputnik Azərbaycan, 1920, 11.02.2023
İqtisadçı Aleksandr Karavayev
Ekspertin fikrincə, Hindistan üçün BƏƏ dirhəmi 1960-cı illərin əvvəllərində Hindistan Mərkəzi Bankı tərəfindən Əmirliklər üçün çap edilmiş Fars körfəzi rupiyasının “varisi” olmuş tarixən yaxın valyutalardan biridir.
O bildirib ki, dirhəm hələ də hindistanlı alıcılar üçün ABŞ dolları və digər əməliyyatlar üçün mübadilə etmək üçün əlverişli valyutadır.
Dubay Moskva üçün yeni maliyyə mərkəzidir
Karavayev qeyd edib ki, bu halda dirhəmdən istifadə zamanı dollarla ödənişləri tənzimləyən müxbir bankların xidmətləri olmadan da etmək olar. Xüsusilə, Qazprombank ödənişləri Dubaydakı müxbir bankı olan Emirates Mashreq Bank vasitəsilə həyata keçirir.
Nəhayət, iqtisadçı hesab edir ki, Moskva üçün Dubayın simasında yeni beynəlxalq maliyyə mərkəzinin yaranması mühüm amildir ki, bu da bank məhdudiyyətlərinin baryerlərini aşaraq maliyyə fəaliyyətini həyata keçirməyə və ixrac-idxal müqavilələrini dəstəkləməyə imkan verir.
Karavayev onu da qeyd edib ki, Dubay bu baxımdan Londonun yerini tutub.

"Dirhəm yuanla rəqabət aparacaqmı? Çətin ki.. Çünki onun öz yeri var. Dollarizasiya prosesi isə mərhələli şəkildə həyata keçirilir. Və bu amil də dollardan imtinanın tərəfdarıdır. Amma bu, sürətli yol deyil”, - deyə Karavayev əlavə edib.

Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Xəbər lenti
0