Вид на Москву-реку, фото из архива - Sputnik Azərbaycan, 1920
RUSİYA
Rusiya Federasiyasına dair aktual məqalələr

Rusiya nefti və qazı olmasa, Avropanı nə gözləyir - Ekspert rəyi

Aleksey Zubets - ekspert - Sputnik Azərbaycan, 1920, 26.04.2022
Abunə olmaq
Zubets hesab edir ki, Qərbin Rusiyanın karbohidrogen ehtiyatlarından imtina etməsi bütün dünyada neftin qiymətinin artımına gətirə bilər.
BAKI, 26 aprel - Sputnik. Qərb ölkələri Rusiyaya qarşı altıncı sanksiyalar paketini hazırlayır. Əgər bu ilin avqust ayından etibarən beşinci paket Avropa ölkələrinə Rusiya kömürünü almağı qadağan edirsə, altıncı paketə Rusiya neftinin tədarükünün qadağan edilməsi də daxil edilməlidir.
Bunun ardınca Avropa hakimiyyətinin ritorikasına görə, Rusiya qazına məhdudiyyətlər tətbiq oluna bilər.
Sputnik Rusiyanın Sosial və İqtisadi Tədqiqatlar İnstitutunun direktoru, iqtisad elmləri doktoru Aleksey Zubetsdən Avropa İttifaqının Rusiyanın enerji resurslarından imtinasının nə dərəcədə real olduğunu və belə bir qərarın qəbul ediləcəyi təqdirdə Avropanın hansı nəticələrə səbəb ola biləcəyini öyrənib.
Rədd edilmə realdırmı?
"Bəli, bu, texniki cəhətdən mümkündür"- - deyə Aleksey Zubets bildirir.
Lakin onun sözlərinə görə, Qərb Rusiya neft və qazını almağı dayandıra, onları dünyanın digər regionlarından tədarüklə əvəz edə bilər.
"Bununla belə, praktikada tədarükün digər bölgələrə keçməsi illər çəkəcək və çox milyard dollarlıq investisiyalar tələb edəcək. Bu gün dünyada Rusiyadan neft və qaz almağı dayandırmağa imkan verən sərbəst enerji resursları yoxdur”.
İmtina necə baş verə bilər?
Aleksey Zubets hesab edir ki, Rusiya tədarükünü neftlə əvəz etmək qazla müqayisədə daha asandır, lakin burada da çətin olmayacaq.
“Rusiya xammalından imtina Yaxın Şərqdən tədarükün artırılması zərurətinə gətirib çıxaracaq və orada mövcud resurslar uzunmüddətli müqavilələr əsasında uzun illər qabaqda satılır və Avropaya tədarük edilə biləcək pulsuz neftin miqdarı məhduddur”, - deyə ekspert qeyd edir.
Onun sözlərinə görə, Rusiya tədarükündən Yaxın Şərqə keçmək üçün hazırda RF neftini emal etmək üçün qurulan neft emalı zavodlarının yenidən qurulması tələb olunacaq.
Aleksey Zubets hesab edir ki, “nəticədə Rusiya neftindən imtina və sərbəst nağd bazarda "qara qızıl”ın alınmasına keçid bütün dünyada neftin qiymətinin artmasına səbəb olacaq”.
Ekspert deyir ki, təcrübədə Rusiyaya qarşı neft embarqosu tətbiq etmək cəhdi Rusiya Federasiyasının neftini getdiyi ölkələrə, məsələn, Avropaya neft tədarükünə keçən Səudiyyə Ərəbistanına satmasına gətirib çıxaracaq.
"Yəni iri təchizatçılar arasında “satış bazarlarının mübadiləsi” baş verəcək. Amma Avropa üçün qazla bağlı vəziyyət daha pisdir", - Aleksey Zubets qeyd edir.
“Dünyada Rusiyadan Avropaya qaz tədarükünü, o cümlədən Şimali Amerikadan gələn qazı əvəz edə biləcək heç bir pulsuz güc yoxdur. Dünya bazarında bütün maye qazı almaq cəhdi isə onun qiymətinin kəskin artmasına gətirib çıxaracaq”, - deyə o vurğulayır.
Ekspert hesab edir ki, prinsipcə, avropalılar əlavə neft və qaz hasilatı potensialının yaradılmasını stimullaşdırmağa cəhd edə bilərlər, lakin neft-qaz şirkətləri çətin ki, bunu edə bilsinlər.
“Fakt budur ki, üfüqdə neft və qaz qiymətlərini aşağı salacaq növbəti qlobal maliyyə iqtisadi böhranı var. Beləliklə, bu gün yüksək neft və qaz qiymətləri fonunda qoyulan bütün əlavə investisiyalar zibil qutusuna atıla bilər. Nəticədə belə çıxa bilər ki, Rusiyaya qarşı enerji embarqosu tətbiq etmək cəhdi yalnız bazarların yenidən bölüşdürülməsinə gətirib çıxaracaq. Rusiya sanksiyalarda iştirak etməyən ölkələrə tədarükləri artırmağa başlayacaq və əvvəllər öz məhsullarını bu ölkələrə tədarük edən neft və qaz tədarükçüləri yenidən Avropaya istiqamətlənəcəklər”, - deyə Aleksey Zubets bildirir.
Bunun Avropa üçün nəticələri nələrdir?
Ekspert hesab edir ki, “Avropanın enerji embarqosunun tətbiqi cəhdinin vuracağı zərərdən danışsaq, onlar çox böyük olacaq”.
Onun fikrincə, bahalı neftin tədarükü neft emalı zavodları üçün bir barel üçün ən azı 10-20 dollar əlavə xərclərə səbəb olacaq ki, bu da yanacaqdoldurma məntəqələrində neft məhsullarının və benzinin 10-15%-dən çox artmasına səbəb olacaq.
Aleksey Zubets deyir ki, Rusiyaya “mavi yanacağın” tədarükünə qoyulan qadağa nəticəsində Avropada qazın qiyməti uzun müddət hər min kubmetr üçün 1 min dollardan yuxarı səviyyədə qalacaq.
“Bu, Avropada iqtisadi tənəzzülə gətirib çıxaracaq ki, bu da ÜDM-in 3-7%-ni təşkil edə bilər ki, bu da öz növbəsində sənayedən və enerji resurslarının qiymətindən ən çox asılı olan Avropa ölkələrində sosial iğtişaşlara və təlatümlərə səbəb ola bilər. İlk növbədə Almaniya və Şimali Avropada”, - deyə ekspert fikrini yekunlaşdırıb.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Xəbər lenti
0