Ukrayna ilə sərhədə yaxın magistralda Rusiya hərbi texnikası koloniyası - Sputnik Azərbaycan, 1920, 28.02.2022
RF-in Donbasın müdafiəsi üzrə xüsusi əməliyyatı
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin 2022-ci il fevralın 24-də rusiyalılara müraciətdə "Donbasda xüsusi əməliyyat keçirilməsi" barədə qərar qəbul etdiyini bildirib.

ABŞ Rusiyanın acığına özünü dalana dirəyib

© AP Photo / Jae C. Hongneft
neft - Sputnik Azərbaycan, 1920, 19.04.2022
Abunə olmaq
bayden administrasiyası nə üçün daxili neft hasilatını artırmaq üçün federal torpaqlarda qazıntı işlərini dayandıracaqmı?
BAKI, 19 aprel — Sputnik. Ötən cümə günü ABŞ prezidentinin qərarı ilə dövlət ehtiyatından ümumi sahəsi 145 min akr (təxminən 58 min hektar) olan torpaq sahələri ayrılıb. Orada neft və təbii qaz üçün axtarış və qazıntı işlərinin aparılmasına icazə veriləcək. Xəbər ilk baxışdan yerli, az əhəmiyyət daşıyan və ölkəmizə heç bir aidiyyatı olmayan kimi görünür, ancaq əslində bu, Vaşinqtonun yürütdüyü anti-Rusiya siyasətinin nəticələrinin daha bir hissəsidir.
Bununla başlamaq lazımdır ki, ABŞ-ın daxilində karbohidrogenlərin hasilatı üçün federal ehtiyatdan torpaq sahələrinə lisenziyaların verilməsi Baydenin daxili siyasətindən narazı olanların siyahısına xeyli sayda amerikalı əlavə etməklə ciddi rezonans doğurub.
Məsələ burasındadır ki, Co Bayden milli neft-qaz sənayesini bütün gücü ilə dəstəkləyən Donald Trampa köklü şəkildə müqavimət göstərərək, ətraf mühit uğrunda mübarizənin zümrüd yaşıl bayrağı altında Oval kabinetdə arzu edilən kresloya gedirdi.
Demokrat Partiyasından olan namizədin seçkiqabağı proqramının əsas postulatlarını yada salaq. Gələcək prezident qlobal istiləşməyə qarşı mübarizə aparmaq üçün mümkün olan bütün səyləri göstərəcəyini vəd edib, bunun üçün əlində olan istənilən qanunvericilik və siyasi vasitələrdən istifadə etmək niyyətində idi. Baydenin komandası daxili neft hasilatını artırmaq üçün federal torpaqlar daxilində qazıntı işləri üçün lisenziyaların verilməsini tamamilə dayandıracaqlarına and içiblər. Bu iki anlayışın bir postulatda necə yan-yana mövcud olması bizə aydın deyil, ancaq demokrat namizədin imicini və gündəmini formalaşdıran elit siyasi texnoloqlar üçün bu açıq sualdır.
Bayden əgər seçilərsə, 2035-ci ilə qədər bərpa olunan və ekoloji cəhətdən təmiz enerji mənbələrinə tam keçidə zəmanət verirdi. Üstəlik, bütün iri enerji istehsal edən şirkətlər kütləvi şəkildə əsas yanacaq kimi təbii qazdan istifadəyə keçirlər.
Əsas logistika növü də onu əldə etdi
Yük maşınlarının sahibləri atmosferə atılan tullantılara görə vergilərin kəskin artırılmasına vaxtından əvvəl hazırlaşmışdılar. Dövlətlər onlara həm emissiyaların icazə verilən maksimum səviyyəsini, həm də tutulan vergilərin məbləğini müstəqil müəyyən etmək hüququ verəcəklərini vəd edirdilər.
Burada anlamaq lazımdır ki, CFS beynəlxalq nəqliyyat xidmətinin məlumatına görə, 2017-ci ildə (son rəsmi dərc olunmuş rəqəmlər görə) ABŞ-da ümumi dəyəri 10,4 trilyon dollar olan yüklərin 70 faizindən çoxu yük maşınıları ilə daşınıb. Onu da əlavə edək ki, Amerika yük maşınları parkında iki milyondan çox yük maşını və 5,5 milyon yarımqoşqu var. Sənayenin əhəmiyyətini, nəqliyyatın həcmini, maliyyə dövriyyəsini və sənaye ilə məşğul olan insanların sayını nəzərə alsaq, onu məhv etməsə də, heç olmasa həyatını çox çətinləşdirəcəyini vəd edən bir namizədə kimin səs verməsi də bir sirr olaraq qalır. Seçki kampaniyasının digər mühüm məqamı civənin - kömür yandırıldıqda ətraf mühitə daxil olan neyrotoksin kimi emissiyalarının köklü şəkildə azaldılması idi.
Qeyd edək ki, Bayden demək olar ki, bu vəzifənin öhdəsindən gəldi: əgər Çin banklarının kütləvi maliyyə müdaxilələri olmasaydı, Amerikanın kömür sənayesi sistematik olaraq geri dönüş nöqtəsinə yaxınlaşacaqdı.
Hazırda dövlət torpaqlarına lisenziyaların verilməsi əbəs yerə deyil, bu bir anda bütün yanacaq çevrələrində və ekoloji istiqamətlərdə narazılıq dalğasına səbəb olub.
Bu, ABŞ prezidentinin 2021-ci ilin yanvarında hakimiyyətə gəlişindən sonra administrasiyasının ilk belə addımıdır. Bundan əvvəl, pandemiya məhdudiyyətlərinin reallıqları arasında manevr edərək, Amerika əhali üçün yanacaq qiymətləri ilə sənaye üçün istehsal həcmləri arasında məqbul tarazlığı qoruya bildi. Ancaq Rusiyaya qarşı bütün amerikapərəst maliyyə-siyasi blokun daxil olduğu xüsusi sanksiya əməliyyatının başlaması, köhnə sxemlərin sadəcə olaraq fəaliyyətini dayandırdığı vaxt bazarı idarəolunmaz çaşqınlıq vəziyyətinə saldı.
Ukraynada xüsusi hərbi əməliyyatın başlanmasından bir neçə həftə sonra ABŞ-da avtomobil yanacağının qiyməti bir qallon üçün beş və altı dolları (benzin və dizel üçün) üstələyib möhkəmlətməklə bir sıra tarixi rekordları müəyyənləşdirib.
Bəzi ştatlarda ayrı-ayrı məqamlarda bir ədəd yanacaq üçün ağılsızmaz dərəcədə yeddi dollar istəyirdilər. Bu da təbii ki, əhalinin gözlənilən reaksiyasına səbəb oldu. Sosial şəbəkələr qədir bilən amerikalıların "I did it" yazısı və hazırkı prezidentin fotoşəkili olan stikerləri yanacaqdoldurma məntəqələrində qiymət etiketlərinin yanında yapışdırdıqları fotoşəkillərlə doludur.
Administrasiya da anti-Rusiya ritorikasının gərginliyini azaltmadan problemləri həll etməyə tələsdi. Ancaq yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, adi sxemlər köhnəliblər və kömək etmək mümkün olmadı. Məsələn, Vaşinqtonu razı salmaq üçün xam neft hasilatını artırmaqdan qəti şəkildə imtina edən Səudiyyə Ərəbistan Amerika orbitindən çıxdı, - üstəlik, Ər-Riyad Pekinlə danışıqları aktivləşdirərək yuana keçməyə hazır olduğunu bildirdi.
ABŞ strateji neft ehtiyatlarını açacağını və müttəfiqləri ilə birlikdə satışa planlaşdırılmamış 60 milyon bareli satışa çıxaracağını vəd edərək bazarları və həmvətənlərini sakitləşdirməyə çalışıb. Bu, az kömək etdi, çünki ABŞ-ın özünün gündə 14 milyon barel hasil etməsi treyderlər üçün heç bir sirr deyil, yəni elan edilmiş müdaxilə piardan başqa bir şey deyil.
Artan seçici narazılığı və yanacaq qiymətləri ilə qəfil xammal tənhalığına qapılan Ağ Ev mümkün olan yeganə şeyi etdi: ictimai torpaqlarda qazma işlərinə icazə verdi ki, bu da "yaşıl ictimaiyyət" tərəfindən ekoloji maraqlara xəyanət və sənaye enerjisi nəhənglərinin düşərgəsinə sürüklənməsi kimi qəbul edilib. Mövcud administrasiyanın üzüntüsünə görə, bu xəbər neft düşərgəsində də çox soyuqqanlı qarşılandı.
Burada problem Vayominq, Kolorado, Yute, Nyu-Meksiko, Montana, Alabama, Nevada, Şimali Dakota və Oklahomada ərazilərin az hissəsininin verilməsindən ibarətdir. Neft hasilatı və emalı prosesini maliyyə baxımından cəlbedici etmək lazımdır, lakin bu isə, çətindir. Eyni Bayden administrasiyası ötən il ərzində karbohidrogenləri ölkə daxilində hasil edən və nəql edən bütün şirkətlər üçün ekoloji yığımı 50 faiz artırıb.
Hazırda ABŞ daxilində ekoloji vergi 18,5 faizə qədər artıb. Xərclərin qaydasının aydınlaşdırılması üçün əlavə edək ki, son on ildə dörd əsas sənaye şirkəti (Shell, BP, Chevron və ExxonMobil) istehsal lisenziyalarının əldə edilməsi üçün və əlaqəli vergilər şəklində təxminən 83 milyard dollar ödəyiblər.
Sadə dillə desək, hər üç tərəf - Ağ Ev, neftçilər və ekologiya müdafiəçiləri hər növbəti hərəkətin əvvəlkindən daha pis olacağı bir boşluq vəziyyətindədir. Yanacağın qiymətini aşağı salmaq lazımdır, lakin bu, ətraf mühitə ziyan vurur, şirkətlərin gəlirlilik göstəricilərinə və daha da pisi, mövcud prezidentin reytinqinə zəif təsir göstərir.
Məhz buna görə də Rusiya neftinin alınmasına postulat kimi qəbul edilən embarqoya baxmayaraq, onun ABŞ-a tədarükü daim artır. "Yanlış" Rusiya nefti Latviyanın Ventspils limanına çatdırılır, orada başqa mənbələrdən alınan "düzgün" neftlə 49,9 faiz konsistensiyaya qədər qarışdırılır və sanki sehrli şəkildə unikal Latvia Blend markalı neftə çevrilir. Bu növ, Rusiyanın karbohidrogenlərini almayaraq aclıqdan ölməyə söz vermiş ölkələr də daxil olmaqla, dünyanın istənilən yerində tankerlər tərəfindən heç bir məhdudiyyət olmadan çatdırılır.
Vaşinqtonun məşğul olduğu və bütün müttəfiqlərini bu işdə iştirak etməyə məcbur etdiyi siyasi, maliyyə və ekoloji ekvilibristikadır.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Xəbər lenti
0