https://sputnik.az/20220412/avropa-muharibeye-gedir-441039992.html

Avropa müharibəyə gedir

Avropa müharibəyə gedir

Sputnik Azərbaycan

Avropanın Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar ilk olaraq "köhnə qitə"nin özünü "vurmağa" başlayıb. 12.04.2022, Sputnik Azərbaycan

2022-04-12T17:45+0400

2022-04-12T17:45+0400

2022-04-12T18:26+0400

avropa

rf-in donbasın müdafiəsi üzrə xüsusi əməliyyatı

böhran

qıtlıq

rusiya

ai

səviyyə

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/04/0c/441039966_0:0:3219:1811_1920x0_80_0_0_a748df28f69ce38ece509044b4e19bee.jpg

BAKI, 12 aprel — Sputnik. Keçdilər altıncı dövrəyə: dünən Lüksemburqda toplaşan Avropanın xarici əlaqələr qurumlarının rəhbərləri gizlətmirlər ki, yeni “toplantı”nın məqsədi Rusiyaya qarşı növbəti məhdudiyyətlər paketi olmalıdır.Son altı həftə ərzində məhdudlaşdırıcı tədbirlərin birinci, ikinci və sonrakı raundlarını tətbiq edənlərin fikrincə, Moskva vahid Avropanın ayaqlarına düşməsə də, heç olmasa, ölməkdə olan iqtisadiyyatın bütün əzablarını hiss etməlidir. Amma məlum oldu ki, Avropa supermarketlərində un yoxa çıxıb. Beləliklə, əzabdan una qədər olan məsafə həqiqətən də tez keçdi, baxmayaraq ki, sanksiyaları planlaşdıranlar bunun uzun çəkəcəyini düşünürdülər.Sonra isə günəbaxan yağı yoxa çıxdı.“Rusiyanı ehtiva edən” strateqlər təsəvvür edə bilməzdilər ki, birləşmiş Avropa eyni vaxtda ən azı iki vacib qida məhsulunun (və qida sənayesi üçün heç də az vacib olmayan inqrediyentlərin) qıtlığının episentrində olacaq, həm də bu qədər tezliklə. Demək onlarda təxəyyülün genişliyi və siyasi yaradıcılıq azadlığı olmayıb.Ancaq olan oldu və günəbaxan yağı şüşələrinin olduğu yerlərdə bu gün sadəcə boşluq var. Məlumdur ki, yağ və undan sonra toyuq yumurtası və ət, ev quşları, mal-qara yox ola bilər (yaxud da çox bahalaşa bilər). Bu faktı diqqətdə saxlayıb davam edək.Gündəlik və çətin Avropa həyatında baş verənlərin ən yüksək siyasi motivlərə çox az dəxli olduğu bir şəraitdə bu motivlərlə yaşayan avropalı məmurlar özlərinə həvalə edilmiş gəminin sükanını kəskin şəkildə çevirmək qərarına gəldilər. Həm də hərəkət trayektoriyasını tarazlaşdırmaq üçün deyil, dönüşdə Rusiyanın “qarşısını kəsmək” üçün.Kiyevə gələn Ümumavropa diplomatiyasının rəhbəri Josep Borrell ölkəyə yeni və daha intensiv hərbi təchizat vəd edərək, “bu müharibənin döyüş meydanında udulacağını” deyib.Diplomat peşəsinin mövcud olduğu müddətdə onların preroqativləri sülh axtarışına yönəlib. Lakin Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Avropanın xarici siyasət postulatlarına yenidən baxdı. Bu postulatlar İkinci Dünya Müharibəsi sonunda formalaşdırılmışdı və on milyonlarla insanın qanı hesabına başa gəlmişdi.Altı söz və bir ön sözdən ibarət tvit bir tərəfdən özünəməxsus şəkildə sensasiyaya çevrildi. Bir tərəfdən.Digər tərəfdən, bu altı sözü Kremlə qarşı təhdiddən başqa cür şərh etmək olmaz. Daha doğrusu, Moskvaya qarşı təhdid kimi. Daha doğrusu, Rusiyaya qarşı təhdid kimi. Josep Borrellin hədəfi təkcə Rusiya hakimiyyəti deyildi: o, Kremllə, rus xalqı, Rusiya cəmiyyəti ilə belə tonda danışmağın faydasız olduğunu başa düşəcək qədər kifayət qədər məlumatlı adamdır.Rusiya cəmiyyətinin Avropanın müxtəlif paytaxtlarında, eləcə də Vaşinqtonda bu haqda təsəvvür edilənin əksinə olaraq, təəccüblü və fövqəltəbii (xüsusən də kollektiv Qərbin atom, parçalanmış və amorf cəmiyyəti ilə müqayisədə) dərəcədə bütöv və ayrılmaz olduğu ortaya çıxdı.Onlar demək olar ki, hər kəs tərəfindən qəbul edilən ideyalarla bir-birinə bağlıdırlar. Bu gün nəhəng, çoxmilyonlu və son dərəcə birləşmiş xalqı hamı üçün eyni dərəcədə vacib olan dəyərlərlə bağlayır.Xalq onu "şəxsiyyətlərə və fərdiliyə" bölmək arzusunda olanların gözləntilərinin əksinə olaraq, bu həyatda onun üçün vacib olan şeyə - vahid birliyə çevrildi. Çox böyük pula belə alına bilməyən dəyərlər naminə.Və son 80 ildə ikinci dəfədir ki, kollektiv Brüssel bu vahid və sıx şəkildə birləşmiş xalqa ultimatum verir. Reaksiya proqnozlaşdırıla bilən idi və heç bir suala ehtiyac yoxdur. Amma yenə də soruşmaq istərdim: belə bir vəziyyətdə Brüssel nə düşünürdü (və ya düşünür)?Ən əsası isə, bu kimi bəyanatlar, əgər Moskva ona qarşı olan bu təxribatlara uyub onlara konkret cavab vermək qərarına gəlsə, bu, Brüsselə, Parisə, Madridə, Lissabona və Berlinə nə kimi xeyir gətirməlidir? Avropa həqiqətənmi Rusiya ilə döyüşmək istəyir – həm də Ukraynadan bufer kimi istifadə etmədən? Yoxsa, bu gurultulu altı söz Kiyevi bir daha sevindirmək üçün deyilib? (Bunu da istisna etmək olmaz.)Bütün olanları nöqsansız başa düşmək üçün yarımritorik xarakterli bu sualları tərtib etməyə dəyər: Rusiyanın Avropanı qıcıqlandırması bu gün o həddə çatıb ki, Brüsseldə yeganə çıxış yolunu Rusiya dövlətini məhv etməkdə görürlər.Kənardan və eyni zamanda içəridən təzyiqi artırmaq tələb olunduqda (texnologiyalar məlumdur və dəfələrlə tətbiq olunub), qazanın təkcə qapağı deyil, həm də özü də məhv olur.Əslində, Lüksemburqda müzakirə edilən sanksiyaların altıncı raundu və Borrelin altı sözdən ibarət “Kiyev” tviti təkcə Qərb üçün riskli olan bu geosiyasi partiyada payı yüksəltmək üçün deyil, qazanın həm də həm xaricində, həm də daxilində təzyiqi artırmaq üsuludur.Bu gün Rusiya üçün yeni - altıncı, iyirmi altıncı və ya əlli altıncı - məhdudlaşdırıcı tədbirlərin mahiyyəti hətta simvolik məna belə daşımır, çünki ölkə özünü yaxşı hiss edir və gələcəyə real nikbinliklə baxır (praktiki olaraq qeyri-məhdud təbii ehtiyatlara, məkanlara malik olmaqla, onlarla saat qurşağından çox uzanaraq, heç kimdən və heç nədən qorxmaya bilərsiniz), lakin, məsələn, aldığı bütün nefti Rusiyadan idxal edən Bolqarıstanın vəziyyəti, yəqin ki, heç də gülməli deyil. İri alman biznesinin də kefi heç yerində deyil: Avropanın ən qüdrətli iqtisadiyyatı, yüksək keyfiyyətli və ucuz Rusiya enerji resurslarını idxal etdiyi üçün güclü olub. Bu, nəticədə Almaniyanın sənaye ixracatını dünya qlobal ticarətində bu qədər rəqabətə davamlı edən səbəbdir. Yaxşı keyfiyyətli bir almaz kimi parlaq şəkildə parlayan Almaniyanın xarici ticarət balansının tarazlığı, Rusiyanın qara və mavi qızılına mümkün embarqo ilə, ucuz fionit kimi dərhal sönə bilər.Və təbii ki, təkcə alman sənayeçiləri deyil, həm də onların fransız, italyan, ispan və digər 27 Aİ üzvü ölkə həmkarları başa düşməyə bilməzlər ki, artıq tətbiq edilmiş və yalnız tətbiq edilməsi planlaşdırılan məhdudiyyətlər onlar üçün böyük itkilərdir: həm mənfəətin, həm də bazarların itirilməsi sahəsində.Rusiyaya qarşı qanuni şəkildə tətbiq edilən sanksiyalar ümumavropa iqtisadiyyatını faktiki məhv edir, uzun illər kompensasiya oluna bilməyəcək zərərə səbəb olur.Ancaq məhdudiyyətlər genişlənmək üçün yer olduğundan və bazarı nə ilə və necə doyurmağın mümkün olduğu Rusiyanın özü üçün inkişafa stimuldursa, vahid Avropa üçün məhdudiyyətlər iqtisadi inkişaf strategiyasına, iki illik pandemiyanın doğurduğu tənəzzüldən çıxmaq taktikasına, üstəlik, hələ də çətinliklərdən qurtula bilməyən Avropa vətəndaşlarının alıcılıq qabiliyyətinə, kəmərlərini yenidən necə sıxa biləcəkləri kimi problemin həllinə təsir etdi. Bütün bunlarla birlikdə milyonlarla qaçqını qəbul etmək də öz yerində.Qitədəki geosiyasi böhranı deeskalasiya etməklə deyil, daha yüksək səviyyəyə daşımaqla, faktiki olaraq hamının gözü qarşısında silahı özünə doğrultmaqla məşğul olan vahid Avropa, Brüssel və tərəfdarlarının xoşuna gəlsə də, istəməsə də, öz siyasi mövqeyinin finalına doğru daha bir addım atır.Və dəyərlərin birliyindən, ümumiliyindən nə qədər ucadan danışırlarsa, bu məsələdə bir o qədər şübhələr yaranır. Bu mənada rusların tarixi təcrübəsi və sağlam düşüncəsi var və xatırlayırıq ki, otuz il əvvəlki geosiyasi fəlakət də mağazalarda zəruri məhsulların yoxa çıxması ilə başladı.

2022

xəbərlər

ru_AZ

avropa, böhran, qıtlıq, rusiya, ai, səviyyə