BAKI, 17 aprel — Sputnik, Andrey Kots. Krımın sərhədləri yaxınlarında hava kəşfiyyatı, NATO gəmiləri Qara dənizdə, irimiqyaslı təlimlərə hazırlıq, ABŞ-ın Ukraynaya gətirdiyi sirli yüklər və müəmmalı hədələr – son günlər Şimali Atlantika alyansı Şərqi Avropada kəskin şəkildə aktivləşib.
Heç kim şübhə etmir ki, bütün bunlar Ukraynanın Donbasdakı təmas xətti yaxınlığına canlı qüvvə və texnika cəmləşdirməsi, habelə Rusiya qoşunlarının öz sərhədləri daxilində hərəkəti ilə bağlıdır.
Cəbhə xətti üzərində PUA
Donbas ətrafında vəziyyətin son gərginləşməsindən sonra NATO aviasiyası burada getdikcə daha çox görünməyə başlayıb. Təmas xətti üzərində, demək olar ki, daimi olaraq RQ-4 Global Hawk kəşfiyyat dronları hərəkət edir.
Ukrayna Silahlı Qüvvləri hava kəşfiyyatını xeyli genişləndirərək bunun üçün Türkiyədən alınmış "Bayraktar TB2" zərbə dronlarından da istifadə edirlər. Hazırda Ukrayna hərbçilərinin sərəncamında altı ədəd bu cür dron var. Yaxın keçmişdə Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskinin Ankaraya səfəri zamanı əlavə PUA-ların da alınması barədə müqavilə imzalanıb.
Bundan əlavə, Qərb ölkələrinin aviasiyası praktiki olaraq hər gün Krım ətrafında hava məkanının monitorinqini həyata keçirir. Qara dənizin neytral suları üzərində İngiltərə və ABŞ-a məxsus "Boeing RC135W" və "Lockheed P-3Corion" radio-elektron kəşfiyyat və sualtı qayıqlar əleyhinə "P-8A Poseidon" təyyarələri uçmaqdadır.
Müəmmalı hədələr
NATO regionda hərbi gücünü artırmaqdadır. Belə ki, aprelin sonuna qədər Qara dənizə ABŞ-ın iki ədəd eskadra minadaşıyan gəmisi daxil olmalıdır. Pentaqonun rəsmi məlumatına görə, gəmilərin bu əraziyə köçürülməsi "adi hal"dır. Lakin Kremlin buna reaksiyası ciddi oldu. Axı həmin gəmilərin göyərtəsində 50-dən çox qanadlı "Tomahawk" raketləri var.
"ABŞ-ın hərbi, o cümlədən Qara dənizdə aktivliyinə gəldikdə, bu, mütəmadi olaraq baş verir. Hazırda bu, xüsusi inadla edilir və aqressiv ritorika ilə müşayiət olunur. Rusiyanın Ukrayna sərhədində nə etməsi barədə suallar verilir. Bunun cavabı çox sadədir: biz orada yaşayırıq. Bu bizim ölkəmizdir. Amma ABŞ-ın, gəmilər və ya hərbi qulluqçular şəklində Ukraynada NATO xətti ilə, özü də öz ərazisindən minlərlə kilometr uzaqlıqda hansısa tədbirlər keçirməsi – bax bu sual cavabsız qalır", - deyə Rusiya XİN rəhbəri Sergey Lavrov bildirib.
Digər bir maraqlı sual da cavabsız qalır. ABŞ hərbi hava qüvvələri təyyarələrinin Kiyevə daşıdıqları yüklər nə yüklərdir? Mütəxəssislər "FlightRadar" internet servisinin məlumatlarına diqqət yetiriblər: ABŞ-a məxsus S-17 və S-130 təyyarələri Birləşmiş Ştatlardan, Almaniyadan və Baltikyanı ölkələrdən havaya qalxaraq Ukraynanın Borispol hava limanına enir, boşaldılır və yenidən geri qayıdırlar.
Hərbi ekspert Aleksey Leonkov hesab edir ki, Vaşinqton Ukraynaya radio-elektron mübarizə vasitələri gətirir ki, bu da Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin tezliklə baş verə biləcək hücumundan xəbər verə bilər.
Bunun üçün o, ABŞ ordusunun "Səhrada fırtına" əməliyyatını xatırladır və qeyd edir ki, həmin vaxt amerikalılar elə münaqişənin ilk günlərində Səddam Hüseynin ordusunu tamamilə "kor" etmişdi.
Amma Rusiya da boş oturmaq niyyətində deyil.
"Əgər hansısa kəskinləşmə baş versə, biz, əlbəttə ki, öz təhlükəsizliyimizi və onların harada olmasından asılı olmayaraq öz vətəndaşlarımızın təhlükəsizliyini tam təmin etmək üçün hər şey edəcəyik. Bunun nəticələrinə görə məsuliyyət tam olaraq Kiyevin və Qərbin üzərinə düşəcək. Biz həmçinin xəbərdar edirik ki, ABŞ Krımdan, bizim Qara dəniz sahillərimizdən uzaq dursun. Bu onların özü üçün daha yaxşı olar", - deyə xarici işlər nazirinin müavini Sergey Ryabkov bildirib.
Təlimlərə hazırlıq
Qərb ölkələri qoşunlarının Rusiya sərhədləri yaxınlığında aktivliyinin artmasının daha bir səbəbi – mayın ortalarında NATO-nun "Defender Europe 2021" irimiqyaslı təlimlərinə hazırlıqdır.
Həmin təlimlərin döyüş planına uyğun olaraq NATO qoşunları guya Kalininqrad vilayətinə hücum etməli, Rusiyanın qərb vilayətlərini bloklamalı və "rusların güclü hücumunu" dəf etməlidirlər. Ötən illərdən fərqli olaraq, 2021-ci ildə əsas diqqət Şərqi deyil, Cənubi Avropaya yönəldiləcək. Manevrlərin Çernoqoriya, Kosovo və Albaniyada keçirilməsi planlaşdırılır. Bolqarıstan və Rumıniyada hava hücumundan müdafiə qüvvələrinin təlimləri və "yer-yer" tipli raketlərdən atəş həyata keçiriləcək. Macarıstan isə arxa cəbhə rolunu oynayacaq. Həmin manevrlərdə Ukrayna hərbçiləri də iştirak edəcəklər.
Bunun üçün ABŞ Avropaya xeyli qüvvə, o cümlədən 1-ci kavaleriya və 82-ci hava-desant diviziyasının birləşmələrini cəmləşdirəcək. Atlantika vasitəsilə təlimlərə yüzlərlə müxtəlif təyinatlı hərbi texnika ötürüləcək. Bundan əlavə, Florida ştatından 53-cü piyada briqadası da gətiriləcək. Təlimlərdən sonra ABŞ-ın həmin qüvvələrinin bir hissəsini, dəfələrlə olduğu kimi, elə Avropada "yaddan çıxaracağı" da istisna olunmur. Mütəxəssislərin fikrincə, beləliklə, Pentaqon ildən-ilə regionda hücum imkanlarını gücləndirir.
ABŞ-ın Avropadakı quru qoşunlarının rəsmi saytında verilən məlumata görə, təlimlərin məqsədi "strateji və operativ hazırlığı, o cümlədən ABŞ-la müttəfiqlər və NATO üzrə tərəfdaşlarla qarşılıqlı əlaqəni gücləndirmək"dir. Lakin "Defender Europe 2021" təlimlərinin anti-Rusiya məqsədləri aşkardır. Belə ki, Ukraynanın üçtərəfli danışıqlar qrupunda spikeri Akeksey Arestoviç belə də deyib: təlimlərin mənası Rusiya ilə Baltikdən Qara dənizə qədər ərazidə müharibəni məşq etməkdir.
Təəccüblü deyil ki, Rusiya və Belarus buna cavab olaraq sentyabr ayında "Qərb-2021" təlimlərini keçirəcəklər. Belarus müdafiə naziri Viktor Xreninin dediyi kimi, "birgə təlimlər şəhərlərin çox olduğu ərazilərdə hücum bölmələrinin birgə fəaliyyətini sınamaq", habelə "yeni və modernizasiya olunmuş silahların səmərəliliyini qiymətləndirməkdir".
Hələlik isə Rusiya müdafiə naziri Sergey Şoyqunun sözlərinə görə, ölkənin Qərb sərhədlərinə döyüş hazırlığının yoxlanması çərçivəsində iki ordu və üç hava-desant qoşunları birləşməsi köçürülüb.
