Son zamanlar dünyada çox sayda orqanizmdəki SARS-CoV-2 koronavirusunun mövcudluğunu təyin etməyə qadir olan testlər meydana gəlməkdədir. Bu gün dünyada 150-dən artıq test növü mövcuddur.
Onları iki qrupa bölmək olar. Birincisi testləşdirmə zamanı insan orqanizmində virusun mövcudluğunu və onun potensial yoluxma mənbəyi ola biləcəyini göstərənlərdir. İnfeksiyanın hal-hazırda mövcudluğunu göstərən test polimeraz zəncirvari reaksiya testidir. Bir pambıqlı çubuğun köməyi ilə xəstənin boğazından tüpürcək nümunəsi götürülür və müəyyən biokimyəvi reaksiyanın köməyi ilə genetik materialda virusun olub-olmaması müəyyən edilir.
İkincisi insanın keçmişdə koronavirusa yoluxduğunu təyin edənlərdir. Keçmişdə infeksiyanın mövcudluğunu müəyyən edən seroloji test (ELİSA) qanın içindəki virusa qarşı mübarizədə immun sistemini möhkəmləndirən antitelin mövcudluğunu göstərir. Bu zaman xəstədən bir damla qan alınır, xüsusi bir konteynerə yerləşdirilir və reagentlə qarışdırılır. Nümunə başqa rənglə boyanırsa, onda bu, prinsipcə, insanın artıq xəstə olduğu və onda virusa qarşı immunitetin yarandığı deməkdir.
Hazırda Azərbaycan üzrə koronavirusun yoluxması şübhəsi ilə yalnız üç kateqoriyalı vətəndaşları testdən keçirirlər.
Azərbaycanda koronavirus infeksiyasının aşkar edilməsi üçün hər min sakinə 30 test düşür. Testlərin sayına görə liderlik Amerika Birləşmiş Ştatlarına məxsusdur. Xəstəliyin baş verdiyi andan etibarən 18 milyondan çox test və ya hər min nəfərə 55-dən çox test keçirilib.
Bu gün insanın COVİD-19-a yoluxub-yoluxmadığını müəyyən etməyin ən əlçatan üsulu testdir.
Hələ bu yaxınlarda “Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyi”ndən (TƏBİB) bildiriblər ki, yalnız xəstələrlə təmasda olan şəxsləri, həmçinin xəstəliyin aşkar şəkildə ifadə edilmiş simptomlarına malik olanları və xaricdən respublikaya gələn vətəndaşları yoxlamaqla testlərin sayını azaltmaq niyyətindədirlər.
Bu xəstəliyin mövcudluğundan şübhələnənlər Təcili və təxirəsalınmaz tibbi yardımın "103" qısa nömrəsinə zəng edərək test edilə bilərlər. Bundan sonra qısa zamanda həkimlər briqadası vətəndaşın yaşayış yerinə gedəcək və ondan laboratoriyada tədqiqat üçün nümunələr götürəcəklər. Testin nəticəsi üç gün ərzində elan edilir. Cavab birbaşa test edilən şəxsin telefonuna SMS mesajı şəklində gəlir.
Testin nəticəsi müsbət olduğu halda, xəstə koronavirusa yoluxmuş xəstələrin müalicəsi üçün ayrılan xəstəxanaya yerləşdirilməlidir.
Koronavirus testinin növləri və onun statistikası haqqında daha ətraflı məlumatı Sputnik Azərbaycan-ın infoqrafikasından əldə edə bilərsiz.
