BAKI, 4 okt — Sputnik. Rusiyanın baş naziri Dmitri Medvedyev Rusiya ərazisində donuzların Afrika taununun aradan qaldırılması və yayılmasının qarşısının alınması planını təsdiq edib.
Sputnik-in məlumatına görə, bu barədə məlumat bu gün Rusiya hökumətinin saytında yer alıb.
"Hazırda Rusiya ərazisində donuzların Afrika taununun yayılması kimi əlverişsiz epizootik vəziyyət inkişaf edir. Donuzların Afrika taunun Rusiya ərazisinə daxil olması və yayılmasının qarşısını almaq üçün tədbirlər planını təsdiq edən fərman imzalanıb." — deyə məlumatda bildirilir.
Təsdiqlənmiş bu plan bütün Rusiya ərazisində baytarlıq sahəsində operativ əməliyyat tədbirlərinin normativ-hüquqi tənzimlənməsini təmin edir. Bu sənəd həmçinin baytarlıqla bağlı qanunvericiliyin tətbiqinə nəzarəti və monitorinq tədbirlərini, heyvan mənşəli xammal və məhsulların dövriyyəsini, vəhşi qabanların sayının azaldılmasını və miqrasiya fəaliyyətinin zəiflədilməsini müəyyən edir.
Qeyd edək ki, bu xəstəlik ilk dəfə Cənubi Afrikada 1903-cü ildə Xutçen tərəfindən qeyd edilib. 1905-ci ildə Teylar eksperimental yolla xəstəlik əldə etmiş və bunu donuzların taununa oxşamasını göstərmişdi.
Ancaq 1911-1912-ci illərdə Monhomeri Afrikada donuzlar arasında müşahidə edilən bu xəstəliyi Cənubi Afrika isitməsi adlandırmış və göstərmişdi ki, bu xəstəliyi törədən viruslar öz immunobioloji xüsusiyyətlərinə görə donuzların taun virusundan fərqlənir.
Beynəlxalq Epizootik Büronun 1965-ci ildə Romada çağırılmış konfrasında Amerika və Avropada qeyd edilən donuzların taununu klassik taun və Monthomeri tərəfindən qeyd edilən taunu isə Afrika taunu adlandırmağı qərara alıblar.
1957-ci ilə qədər afrika taunu yalnız Afrikada müşahidə edilib, sonralar Avropa və Amerika qitəsində də qeyd olunub.
Keçmiş SSRİ məkanında Afrika taunu müşahidə edilməyib. 2007-2008-ci illərdə Afrika taunu Gürcüstan, Rusiya və Ermənistanda qeydə alındıqdan sonra 2008-ci ilin qış aylarında ilk dəfə Azərbaycanın Qəbələ rayonunun Nic kəndində də qeyd edilib.
Bu xəstəliyin qorxulu tərəfi onun 100% letallıqla (ölumlə) nəticələnməsidir. Bundan əlavə karantin və digər sağlamlaşdırıcı tədbirlər sisteminə böyük məbləğdə maddi vəsait tələb olunur.
Bu xəstəliyin törədicisi virion çoxbucaqlı olmaqla diametri 170-220 nm olan DNT-li virusdur. Xəstə heyvan orqanizmində virus əksər orqan, sekret və ekskrementlərdə toplanır, ən çox qan, limfa düyünləri və dalaqda müşahidə edilir.
Dezinfeksiyaedici maddələrdən 2%-li natrium qələvisi virusu 24 saata öldürür. Ancaq virus xlorlu birləşmələrə davamsızdır. Belə ki, 5%-li xloramin, 1-2%-li xlorlu əhəng məhlulu xəstəliyin törədicisini 4 saata məhv edir.
Xəstəliyə bütün yaş qrupuna aid olan donuzlar həssasdır. Xüsusilə Avropada olan donuzlar daha çox həssaslıq göstərir.
Təhlükə altında olan zonalarda bütün donuzlar xüsusi ayrılmış sallaqxana və ya ət kombinatlarında kəsilir. Ət və digər məhsullar kolbasa istehsalı üçün istifadə edilir. Yoluxma qorxusu ola biləcək sahədə donuzlar baytarlıq nəzarəti altında olur və uyğun təlimat əsasında klassik taun və qızılyel xəstəliyinə görə vaksinasiya edilir.
Xəstəlik baş vermiş təsərrüfatda donuzların öldürülməsi və təhlükəli zonadakı heyvanların kəsilməsindən 40 gün keçmiş karantin götürülür. Həmin təsərrüfata heyvanların gətirilməsinə karantin götürüldükdən 1 il sonra icazə verilir.
