Ayaz YAŞILYARPAQ, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 6 apr — Sputnik. Dağlıq Qarabağ ətrafında milli münaqişə yaranan ilk vaxtdan Ağdam rayonu hadisələrin əsas mərkəzlərindən biri olub. Ermənistandan və Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətindən çıxarılan azərbaycanlıların bir qismi əvvəlcə burada məskunlaşıb. Ötən 22 il ərzində rayonun Ağdam şəhəri də daxil, ərazisinin 77,4 %-i erməni hərbi birləşmələrinin nəzarətinə keçib.
Bu ilin aprelin 1-dən 2-sinə keçən gecə cəbhədboyu ərazilərdə başlanan qarşılıqlı aktiv hərbi əməliyyatlar nəticəsində Ağdamın Azərbaycanın nəzarətində olan kəndlərində hərbi qulluqçularla yanaşı, ictimai obyektlərə və mülki əhaliyə də zərər dəyib. Ağır atıcı silahların və uzaqvuran topların mərmiləri qəbiristanlığa, məktəbə, məscidə, ictimai və yaşayış binalarına, bağ sahələrinə düşüb.
"Təsadüf nəticəsində sağ qaldıq"
Yerli sakinlərin Sputnik-ə verdiyi məlumata görə, aprelin 4-ü axşam saatlarında Ağdamın azərbaycanlı icması yaşayan Mahrızlı kəndi iriçaplı silahlardan atəşə tutulub. Ölən və yaralanan olmasa da, qəbiristanlığa və xeyli sayda evə zərər dəyib.
"Təsadüf nəticəsində sağ qaldıq… Həyat yoldaşımla evdə oturmuşduq. Axşamüstü "Qrad"la kəndi atəşə tutdular. Gördük evdə otura bilmirik, həyətə düşəndə mərmilərin biri evimizin yataq otağını tutdu. Yaxşı ki, əvvəldən uşaqları başqa yerdə yerləşdirmişdik. Yoxsa ən azından yaralanmış olardılar", —deyir kənd sakini Elxan Əliyev.
Onun sözlərinə görə, həmin vaxt kənddə həyəcanlı anlar yaşanıb: "Hamı küçəyə axışmışdı. Kimi maşınla, kimi piyada başını götürüb qaçırdı. Qaça bilməyənlər ya zirzəmilərə girmişdi, ya da kəndin içində daldanacaq yer tapıb üzüqoylu uzanmışdı. Səhərədək yata bilmədik".
Mahrızlının başqa bir sakini Sərdar Qarayev deyir ki, erməni hərbçiləri "şahmatvari" şəkildə kəndin başına mərmi töküb: "Kəndin yuxarı hissəsindən — qəbiristanlıqdan başladılar döşəməyə, ta əkin sahələrimizədək davam etdilər. Sonra qonşu kəndləri vurdular. Mahrızlı və Zəngişalı kəndlərinə ümumilikdə 100-dək "snaryad" düşüb. Mənim həyətimə düşməyib, amma yeznəmin evi zədələnib".
"Qrad" mərmisi eksponat kimi muzeyə təqdim olunub
Ağdam rayonunun Mahrızlı kəndindəki el qəbiristanlığına düşən mərmi bir neçə qəbirüstü daşı aşırıb və ya zədələyib. Kənddəki "Döyüş şöhrəti" muzeyinin gözətçisi olan Elxan Mirzəliyev deyir ki, qəbiristanlıqdan tapdığı mərminin bir parçasını eksponat kimi saxlanılması üçün muzeyə aparıb.
"Mən Xocalı köçkünüyəm. Doğulan gündən bu müharibə bizi təqib edir. Səhər qəbiristanlıqdakı o mərmini görən kimi, ağlıma ilk gələn onu muzeyə təqdim etmək oldu. Ötən günlərdə yaşanan həyəcanı biz gələcəyə başqa cür daşıya bilməyəcəyik. Amma bu kiçik mərmi parçası baş verənlərin unudulmasına imkan verməyəcək", —deyir gözətçi.
Mahrızlı sakinləri həmçinin onu da qeyd ediblər ki, iriçaplı silahlar işə düşən gündən uşaqları, qadınları və xəstələri kənddən çıxararaq başqa yaşayış məntəqələrində yerləşdiriblər. Bəziləri mal-qaralarını və ev quşlarını da aparıb. Növbəti atəşkəs barədə xəbərlər yayılan kimi köç yendən kəndə qayıtmağa başlayıb…
