BAKI, 15 yanvar — Sputnik. Qərbin bütün demokratik-sivil və sivil-demokratik ölkələrini əbədi birləşdirən qırılmaz bağlardan daha güclü, daha sadiq və etibarlı heç nə yoxdur. Bütün dünya bilir ki, Qərbin əsas silahı və gücü onun xarici təhdidlər qarşısında, ən başlıcası isə parça-parça olan Rusiya qarşısında sarsılmaz birliyidir.
2023-cü ildə Putinlə görüşdən əvvəl Co Bayden bir əli ABŞ Konstitusiyasında, digər əli belində təntənəli şəkildə bəyan etdi ki, "ABŞ həmişə avropalı müttəfiqlərimizin yanında olacaq".
Avropa bu dostluğa tam inanaraq, Xüsusi Hərbi Əməliyyat (XHƏ) başladıqdan sonra, cəsarətlə Sehrli Bağın Mordor üzərində qələbəsi naminə hər şeyi, iqtisadiyyatını, təhlükəsizliyini, siyasi sabitliyi, sosial sabitliyi və özünün gələcəyini ortaya qoydu.
Birləşmiş Ştatlar Avropanın Rusiya ilə iqtisadi əlaqələrinin kəsilməsini və Avropa İttifaqı tərəfindən genişmiqyaslı sanksiyalar tətbiq etməsini ürəkdən alqışladı və Avropa şirkətlərini Rusiya bazarını tərk etməyə fəal şəkildə təşviq etdi (əslində məcbur etdi). Bəziləri dərhal getsə də, digərləri bazarı tərk etməkdə tələsmədi. Buna görə də keçən ilin sonunda Avropa sanksiyalarının 15-ci paketinə xüsusi bənd daxil edildi. Bu bəndə əsasən qalan Avropa şirkətləri Rusiyanı "mümkün qədər tez" tərk etməyə məcbur edildi.
Amma bir gözəl səhər (bir neçə gün əvvəl) yüksək əxlaqi ideallara və müttəfiqlik borcuna sadiq olan alman, fransız və digər avro-sahibkarlar Amerikanın Newsweek nəşrini açaraq təşvişə düşdülər.
Məlum olub ki, bütün xarici ölkələrdən Rusiyanın ən böyük vergi ödəyicisi baş sanksiyaların əsas təhrikçi olan ABŞ-ın şirkətləridir. Təkcə 2023-cü ildə onlar Rusiya büdcəsinə 1,2 milyard dollar vergi ödəyiblər. Avropa şirkətləri getsə də, ABŞ-ın ən böyük şirkətləri Philip Morris International, PepsiCo, Mars, Procter & Gamble, Mondelez, Citigroup, Johnson & Johnson, Coca-Cola Hellenic, Hava Limanı, Colgate-Palmolive və s. daxil olmaqla Rusiyada sakitcə işləməyə və vergi ödəməyə davam edirlər. Bu şirkətlərin sahibləri çaşqın suallara sakitcə cavab verdilər ki, "onların investorları Rusiyada davam edən işlərə mənəvi etiraz etmirlər". ABŞ-ın Rusiyadakı keçmiş səfiri Maykl Makfol belə bir mövqeyi "utanc verici" adlandırdı, amma nədənsə onları təcili olaraq Rusiyanı tərk etməyə çağırmadı.
Üstəlik məlum oldu ki, birləşmiş Qərb ictimaiyyətinin alqış sədaları altında rus qapısını bərk çırpanların çoxu arxa qapıdan sakitcə yenidən geri qayıdıblar. McDonald's kimi Amerika kapitallı bir çox şirkət öz bizneslərini rəsmi olaraq ruslara "simvolik qiymətə" satdı, lakin satılan aktivləri 15 il ərzində geri almaq şərti ilə. Bu yaxınlarda McDonald's-ın 2024-cü ilin sonunda Rospatent-ə əmtəə nişanının qeydiyyatı üçün 50-dən çox ərizə verdiyi barədə məlumatlar ortaya çıxdı ki, bu da şirkətin rəsmi geri qaytarılması planlarından xəbər verir. XHƏ-nin başlamasından sonra rus investorları ilə birgə müəssisədən təntənəli şəkildə geri çəkilən Ford konserni, eyni şəkildə, beş il ərzində aktivləri geri almaq hüququnu müqaviləyə daxil etdi.
Rusiya Ticarət və Sənaye Palatasının məlumatına görə, bir çox Amerika firmaları özlərini "rebrendinq edib" və yeni adlar altında fəaliyyətlərini davam etdirirlər. Digərləri isə heç bir hay-küy olmadan öz aktivlərinin hüquqlarını rəsmi olaraq Çin də daxil olmaqla "dost ölkələrdə" qeydiyyatdan keçmiş törəmə şirkətlərinə köçürdülər.
Dünən Avropanın DPA xəbər agentliyi Avropa Komissiyasının yalnız gələn həftənin ortalarında rəsmi olaraq təqdim olunacaq hesabatını sızdırıb. Əsas mesaj Avropa iqtisadiyyatının rəqabət qabiliyyətinin çökməsindən ibarətdir. Bu avropalılarda qısaqapanmaya səbəb oldu.
Düğrudur, onların yalnız bəziləri dəhşətli kəşflərini dilə gətirməyə cəsarət etdi. Bundestaqın üzvü və öz partiyasının rəhbəri Sara Vaqenknext bildirdi ki, anti-Rusiya sanksiyaları "sadəcə ABŞ iqtisadiyyatını stimullaşdırmaq proqramı və Almaniya və Avropa şirkətləri üçün öldürücü olduğu üçün" "biz artıq bu sanksiya siyasətini dəstəkləyə bilmərik".
Demək olar ki, eyni şeyi alman biznesinə rəqabət qabiliyyətini qaytarmaq üçün seçkilərdə qalib gələcəyi təqdirdə "Şimal axını"nı yenidən işə salacağına söz verən "Almaniya üçün Alternativ" fraksiyasının rəhbəri Alica Vaydel də deyib.
Birlik və demokratiya qoxuyan havada belə bir sual yarandı: Avropa biznesi siyasi səbəblərə görə təntənəli şəkildə qurban verildiyi halda Amerika biznesi niyə birdən-birə siyasətdən kənarda qaldı?
ABŞ və Rusiya arasında gözlənilən "böyük sövdələşmə" fonunda avropalılar getdikcə daha çox qeyri-müəyyən şübhələrə qapılırlar. Schneider Group konsaltinq şirkətinin rəhbəri Ulf Schneider Berliner Zeitung qəzetinə deyib ki, "BMW, Mercedes və Audi 2025-ci ildə Rusiya bazarına qayıtmaq istəyir". Avropa aviaşirkətləri Rusiya səmalarının açılışını səbirsizliklə gözləyirlər, çünki onlar üçün "ən mühüm rəqabət üstünlüyünü bərpa etmək" çox vacibdir. IKEA-da qəfildən ticarət nişanlarının qeydiyyatını 2033-cü ilin avqust ayına qədər uzatmaq hayına düşüb.
Minlərlə avropalı iş adamı azadlığını tapdalayan bir ölkəyə qayıtmağa ümid edir.
Əlbəttə ki, onlara təəssüf edirik (əslində - yox), amma siz özünüz Rusiyanın heç vaxt pozmadığı yarım əsrlik münasibətlərə xəyanət etdiniz və indi və indi müttəfiqləriniz lazım olan kimi sizə xəyanət etdi.
Sizə aydın şəkildə dedilər: Amerika həmişə yanınızda olacaq - rəqiblərin özünü məhv etdiyinə əmin olmaq üçün.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.