BAKI, 1 dekabr — Sputnik. Avstraliyanın Flinders Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan araşdırma günün müxtəlif vaxtlarında işıq səviyyələri ilə vaxtından əvvəl ölüm riski arasında əlaqə olduğunu aşkar edib.
Elmi iş "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) jurnalında dərc olunub.
Alimlər müəyyən ediblər ki, işıq və qaranlığın təbii balansının pozulması sirkadiyalı ritmlərə təsir göstərə bilər ki, bu da diabet, piylənmə, ürək-damar patologiyaları, psixi sağlamlıq pozğunluqları və hətta ölüm riskinin artması kimi xəstəliklərin inkişaf ehtimalının artması ilə əlaqələndirilir.
Səkkiz il ərzində aparılan araşdırma çərçivəsində iştirakçılarının bir həftə ərzində taxdıqları işıq sensorlarından istifadə etməklə 88,9 min Böyük Britaniya sakininin vəziyyəti izlənilib.
Məlumatların təhlili göstərib ki, gecə vaxtı parlaq işıq vaxtından əvvəl ölüm ehtimalını 21-34% artırır, gün ərzində adekvat işıqlandırma isə bu riski 17-34% azaldır. Kompüter modelləşdirməsi sirkadiyalı ritmlərin intensivliyi və ritminin işıq səviyyələrindən asılı olduğunu təsdiqləyərək təbii işıq şəraitinin saxlanmasının vacibliyini təsdiq edib.
Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, müasir vərdişlər, məsələn, gecə növbəsində işləmək və ya uzun müddət süni işığa məruz qalmaq bioloji ritmlərə mənfi təsir göstərə bilər.
Yuxu həkimi Deniel Uindredin sözlərinə görə, işıqlandırmaya nəzarət reanimasiya xəstələri və ya qocalar evinin sakinləri kimi sirkadiyalı ritm pozuntularına həssas olan insanlar üçün xüsusilə vacibdir. Alim vurğulayıb ki, gündüz işığının artırılması və gecə işığının minimuma endirilməsi kimi sadə tədbirlər sağlamlığı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra və gözlənilən ömür müddətini artıra bilər.
Daha əvvəl məlum olub ki, uzun müddətli yuxu, xüsusən də vərdiş halına gələrsə, sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər.