Rusiya silahları: XHƏ zonasında "cəhənnəm dəyirmanı" səmanı təmizləyəcək

BAKI, 12 aprel — Sputnik. Xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında unikal "Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" zenit artilleriya komplekslərinin yaranması Rusiya qoşunlarına səmanı düşmənin pilotsuz uçuş aparatlardan (PUA, dron) və raketlərindən daha effektiv şəkildə "təmizləməyə", yəni daha tam üstünlüyü əldə etməyə və Ukrayna hərbi əməliyyat teatrında qarşıya qoyulan hədəflərə tez çatmağa kömək edəcək.

"Rostex" dövlət korporasiyasının sənaye direktoru Bekhan Ozdoyev aprelin 8-də bildirib ki, korporasiya qoşunlara ən yeni "Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" zenit artilleriya kompleksinin ilk seriyalı tədarükünü sürətləndirir. Özüyeriyən zenit qurğusu "Uralvaqonzavod" mütəxəssisləri tərəfindən PDM-3 (piyadanın döyüş maşını) bazasında yaradılıb və dünyada məşhur "Pantsir-S" və "Tunquska" zenit raket-top kompleksinin (ZRTK) döyüş imkanlarının yüksək texnoloji birləşməsidir. Yenə də öz xüsusiyyətlərinə görə, "Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" kompleksi artilleriya atəşinə nəzarət rəqəmsal vasitələri ilə yeganə və unikal zenit sistemidir.

Təyyarələrin, helikopterlərin, PUA-ların, raketlərin (reaktiv yaylım atəş sisteçinin (RYAS) mərmiləri) və yerüstü hədəflərinin optik-elektron stansiya tərəfindən aşkarlanma məsafəsi 10 min metrə qədərdir. "Baykal" pilotsuz döyüş modulunun avtomatik 57 mm-lik topu bir neçə növ döyüş sursatı (uzaqdan partladılan və idarə olunan) ilə 9000 metrə qədər məsafədə atəş edə bilir. Hava hədəflərinin məhv olmasının hündürlüyü 4500 metrə qədərdir. Yerüstü hədəflərin və suüstü hədəflərin maksimum məhv edilmə məsafəsi 14500 metrdir. Atəş açma sürəti dəqiqədə 120 atışdır. Kompleks günün istənilən vaxtında və hava şəraitində düşmənin optik və radioelektron müqaviməti vəziyyətində işləməyə qadirdir.

"Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" kompleksi sərbəst şəkildə (müəyyən bir obyekt üçün döyüş sursatını avtomatik olaraq "seçmək") və uzaq bir komanda nöqtəsindən hədəf təyinatına uyğun olaraq işləyə bilər. PDM-3-ün şassisi saatda 70 km sürətlə hərəkət etməyə imkan verir. Bir yanacaqdoldurma məntəqəsindəki güc ehtiyatı 600 km-dir. Təsadüfi deyil ki, Qərb silah ustaları peşəkar sarsıntı keçiriblər və Rusiya müdafiə sənayesinin ən yeni məhsulunu "cəhənnəm dəyirmanı" adlandırıblar.

Ən yeni zenit artilleriya kompleksi "Pantsir-S1" ZRTK-nin atəş məğlubiyyəti zonasını əhəmiyyətli dərəcədə möhkəmləndirəcək və hava hücumundan müdafənin effektiv, universal və nisbətən ucuz vasitəsinə çevriləcək. Yaxın gələcəkdə düşmənin üzən kamikadze-dronlarına və PUA-larına qarşı müqavimət göstərmək üçün Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmilərində sürətli atəş açan və yüksək dəqiqliyə malik olan "Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" kompleksi peyda olacaq.

"Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" sistemi birləşmiş passiv kəşfiyyat-hədəf kompleksi olan pilotsuz döyüş modulu ilə təchiz edilib. Bu kompleksin konstruksiyası hərəkətsiz və ya hərəkətdə, həmçinin suda olduğu zaman atəş açarkən hava, yerüstü və suüstü hədəflərin sürətli aşkar edilməsini və məhv edilməsini təmin edir. Yeni hərbi hava hücumundan müdafiə imkanlarının ortaya çıxması, ilk növbədə, yüksək texnoloji sursat və təminat vasitələrinin inkişafı ilə bağlıdır.

"Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" zenit artilleriya kompleksi sürətli hərəkət edən kəşfiyyat-zərbə konturlarına inteqrasiya üçün təkcə effektiv rəqəmsal atəş idarəetmə vasitələri və müasir rabitə vasitələri əldə etməyib. "Nudelman adına dəqiq maşınqayırma konstruktor bürosu"nun idarəolunan 57 mm-lik artilleriya mərmisinin inkişafına verdiyi töhfəni yüksək qiymətləndirmək lazımdır.

Açıq mənbələrdən məlumdur ki, belə bir mərminin başında "sükan mexanizmi" və qatlanan sükanlar yerləşdirilib. Arxa hissədə lazer şüalanma qəbuledicisi və qatlanan stabilizator var. Korpusun mərkəzi hissəsi partlayıcı ilə doldurulur (təxminən 400 q). Kütləsi 2 kq-dan bir qədər çox olan idarəolunan mərmi lazer şüası boyunca uçur və 76 mm-lik artilleriya mərmisinin gücünə malik kontaktsız partlayıcı hesabına hədəfi vurur. Konstruktiv olaraq 152 mm kalibrli "Krasnopol"u xatırladır.

Hava və yerüstü hədəflərə atəş açmaq üçün, partlama nöqtəsini proqramlaşdırmaq imkanı olan "göyərtədə" istiqamətləndirmə vasitələri olmayan çoxfunksiyalı 57 mm-lik mərmi yaradılıb. Bundan əlavə, "Uralvaqonzavod" bu yaxınlarda 57 mm-lik subkalibrli zirehdələn mərmisinin sınağı barədə məlumat verib. Təfərrüatlar açıqlanmır, lakin yüksək texnologiyanın, diapazonun və dəqiqliyin "şeytanı" məhz onlarda yerləşir.

"Derivasiya - hava hücumundan müdafiə" sisteminin döyüş əməliyyatı iki nəfərdən ibarət ekipaj tərəfindən təmin edilir. Operativ yenidən yükləmə üçün kompleksə dörd döyüş sursatı daşıya bilən 9T260 zirehli nəqliyyat-yükləmə maşını daxil edilib. Ancaq "Tuça" pirotexniki müdafiə sistemi üçün 24 silah-sursatı nəzərə alınmadan. Tam döyüş sursatının ötürülməsi iki nəfərdən ibarət ekipaj tərəfindən təxminən 20 dəqiqə ərzində baş verir. Nəqliyyat-yükləmə maşını "Ural" zavodundan üç oxlu şassidə yaradılıb. Bundan əlavə, kompleksə "Ural-4320-302" şassisində nəqliyyat vasitəsi və "Ural-4320-1812-31" şassisində təmir və texniki dəstək maşını daxildir.

Yenidən silahlanma tempini, Rusiya qoşunlarının atəş gücünün artmasını obyektiv qiymətləndirmək üçün XHƏ zonasında nəzərə almaq lazımdır ki, "Rostex" müəssisələri təkcə 2023-cü ildə özüyeriyən artilleriya qurğularının istehsalını 10 dəfə artırıb və 25 dəfə çox silah-sursat istehsal edib. Təbii ki, bu, Rusiya müdafiə sənayesinin kəmiyyət və keyfiyyət parametrlərinin həddi deyil. "Derivasiya-hava hücumundan müdafiə" zenit artilleriya kompleksi Ukrayna Silahlı Qüvvələri (USQ) və NATO üçün son "sürpriz" deyil.