YAZARLAR

Baydenin son nəfəsi: Ukraynanın HHM sistemi antikvar HAWK ZRK ilə gücləndirilir

Amerikalılar dünyada mövcud olan nisbətən müasir Patriot ZRK Ukrayna ordusuna vermək əvəzinə, köhnəlmiş HAWK ZRK-nin reanimasiyası üçün Kiyevə avadanlıq satırlar. Hərbi şərhçi deyir ki, antikvar avadanlıq Bandera Ukraynası üçün yaxşı heç nə vəd etmir.
Sputnik
BAKI, 12 aprel — Sputnik. ABŞ əvvəllər təhvil verilmiş HAWK orta mənzilli ZRK-nin saxlanması (modernləşdirilməsi) üçün Kiyev rejiminə 138 milyon dollar dəyərində avadanlıq satacaq. Bu komplekslər 1960-cı ildə Amerika ordusu tərəfindən qəbul edilib, 20 il əvvəl istismardan çıxarılıb və 2022-ci ildə Ukraynaya gəlib.
MIM-23 Hawk zenit raket kompleksləri üçün istismardan çıxarılan zenit raketləri Tayvan və digər ölkələrdə tapmaq lazım gəlir.
Rusiya qoşunlarının XHƏ zonasında kütləvi hücumları altında Kiyevin baş komiki Vladimir Zelenski bir neçə ay ərzində Qərb sahiblərindən Patriot ZRK-nin 25-50 batareyasını və ya hətta 40 il ərzində istehsal olunanların hamısını istədi (təxminən 100 batareya). Əvvəlcə ABŞ və Avropa müttəfiqləri yalnız beş ədəd (hər birində 6-8 işəsalma qurğusu) vəd etdilər. Rusiyanın Ukraynada endirdiyi zərbələr nəticəsində bir neçə “Patriot” ZRK məhv edilib.
Qeyd edək ki, “Patriot” ZRK-Nin hər bir akkumulyatorunun qiyməti 1 milyard dollardan çoxdur. Müxtəlif modifikasiyalı zenit-raketlər vahidi 3-5 milyon dollara satılır. Aydındır ki, Vaşinqton və Brüssel Ukrayna üzərində hipotetik “səmaların açılmasına” onlarla və yüz milyardlarla dollar xərcləməyə hazır deyillər.
Amerika ordusunun xidmətində Patriot ZRK-nin cəmi 60-a yaxın batareyası var. Müttəfiqlərdə daha azdır. ABŞ-ın istehsal gücü illik 3-4 Patriot ZRK-nin (32 buraxılış qurğusuna qədər) istehsalına imkan verir.
Təsadüfi deyil ki, Almaniya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri Annalena Berbok aprelin 9-da ölkənin “Patriot” ZRK-nin və onlar üçün sursat ehtiyatlarının tükəndiyini elan etdi.
“Patriot” ZRK
Qərbin hərbi yardım “paketləri”nin həcmi Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hava hücumundan müdafiəsinin minimum ehtiyaclarını belə ödəmir. HAWK və Patriot zenit-raket komplekslərinin döyüş istifadəsi hədəflərin məhv edilməsi məsafəsi ilə - müvafiq olaraq 40 km və 80 km-ə qədər - hərəkətlilik, səmərəlilik və effektivliklə fərqlənir.
Yürüşdə və mövqedə altı buraxılış qurğusu (cəmi 18 raket), aşkarlama sistemləri, komanda postu, idarəetmə postu və üç nəqliyyat-yükləmə maşınından ibarət HAWK ZRK-nin batareyası uzun bir karvanı və ya qaraçı düşərgəsini xatırladır.
Rusiya Silahlı Qüvvələrinin elektron əks tədbirləri şəraitində, bir raketlə hədəfi vurma ehtimalı 50% olan antikvar HAWK ZRK yalnız hava hücumundan müdafiəni təqlid edir.
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə Qərb silahlarının verilməsi rituala çevrilir.
Keçmişdən gələn qonaq
HAWK (Homing All the Way Killer) ZRK əvvəlcə təyyarələri məhv etmək üçün hazırlanmış, daha sonra raketləri tutmaq üçün modernləşdirilmişdir. Maksimum hədəf nişanlanma məsafəsi 40 km məsafədə və 18 km hündürlükdədir. Deklarativ aşkarlama məsafəsi 80 km-ə qədərdir. Dronlara və müasir qanadlı raketlərə qarşı mübarizədə kompleksin effektivliyi sübuta yetirilməyib.
40 il ərzində ABŞ ordusu heç vaxt düşmən təyyarələrini və helikopterlərini məhv etmək üçün HAWK ZRK-dən istifadə etməyib. İsrail və bir sıra ərəb ölkələri silahlı münaqişələrdə kompleksdən daha fəal istifadə ediblər. MIM-23 raketi ilə vurulan ilk təyyarə İsrail zenitçiləri tərəfindən qeydə alınıb: 5 iyun 1967-ci ildə İsrailin hava hücumundan müdafiəsi öz Dassault MD 450 Ouragan qırıcısına hücum etdi.
MIM-23 HAWK zenit-raket kompleksləri Avropa, Yaxın Şərq, Asiya və Afrikanın 25 ölkəsinə tədarük edilib. Ümumilikdə, bir neçə yüz dəst ZRK və bir neçə modifikasiyalı 40 minə yaxın raket istehsal edilib.
HAWK-ın əsas versiyası bir anda yalnız bir hədəfə hücum edə bilirdi ki, bu da əvvəlcə onun döyüş imkanlarını azaldır. Digər ciddi çatışmazlıq aşağı xidmət müddəti idi - fərdi elektron elementlər 40-45 saatlıq işləmədən sonra uğursuz oldu. Üç təkmilləşdirmə bütün problemləri həll etmədi, lakin radioelektronikanın xidmət müddətini 170 saata qədər artırdı.
MIM-23A bərk yanacaq raketləri (uzunluğu 5 m, gövdə diametri 0,37 m) yarı aktiv radar yönləndirmə sistemi ilə təchiz edilmiş və HAWK kompleksinə hədəf işıqlandırma radarı daxil edilib.
Raketin buraxılış çəkisi 584 kq-dır, bunun 54 kq-ı yüksək partlayıcı parçalanma döyüş başlığıdır (2 g ağırlığında fraqmentlər). Təkmilləşdirilmiş MİM-23K raketi 45 km-ə qədər məsafə qət edə bilən 35 q çəkisi olan fraqmentləri olan yeni döyüş başlığı alıb.Maksimal uçuş sürəti 900 m/san.
HAWK ZRK işəsalma mövqeyində yerləşdirərkən, batareyanın hərəkət mövqeyindən döyüş mövqeyinə köçürülməsi üçün lazım olan əhəmiyyətli vaxtı təyin edən genişləndirilmiş kabel şəbəkəsindən istifadə olunur - 45 dəqiqə (yıxılma - 30 dəqiqə). Bu zəifliyi aradan qaldırmaq mümkün deyil.
HAWK üçün ən yaxşı vaxtlar keçib, bir çox ölkələrdə kompleks köhnəlib və istismardan çıxarılıb.
Amerika Strateji və Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzinin (CSIS) nümayəndəsi 25 oktyabr 2022-ci ildə açıq şəkildə qeyd etdi ki, HAWK kompleksləri mahiyyətcə “muzey eksponatlarıdır”, lakin mövcudluğun “çəkindirici təsiri” təyyarələr və helikopterlərlə mübarizədə faydalıdır.
Rusiya Silahlı Qüvvələrinin kütləvi hücumları altında Ukraynanın hava hücumundan müdafiəsinin perspektivləri hədsiz dərəcədə həsəd aparmaz.
Rusiya ordusu Avropa əməliyyatlar teatrında inamla hökmranlıq edir. ABŞ və NATO-nun Kiyev rejimini silahlandırmaq imkanları texnoloji cəhətdən məhduddur.
Məsələn, may ayında Pentaqonun Ukraynada Starlink terminallarının yerləşdirilməsi üçün SpaceX ilə müqaviləsi (23 milyon dollar dəyərində) başa çatır - xırda, lakin xoşagəlməzdir (rabitə döyüş nəzarətinin əsasını təşkil edir).
“The Times” yazır ki, Qərbin Rusiya ilə müharibədə qalib gəlmək şansı yoxdur: “NATO-nun komandanlıq strukturu tam qarışıqdır. Silah ehtiyatları azdır, infrastruktur qeyri-adekvatdır, logistika kövrəkdir və avadanlığın özü köhnəlmişdir. NATO-ya üzv ölkələrin hipotetik hərbi münaqişədə Rusiyaya qalib gəlmək üçün hesablamalarının reallıqla heç bir əlaqəsi yoxdur. Avropa və ABŞ nəinki Moskvanın imkanlarını qiymətləndirmir, həm də Qərbin imkanlarını həddən artıq qiymətləndirir”.
Yaxın onillikdə Rusiya ilə mübarizədə ehtiyatsız istəyinə görə 10 trilyon dollar ödəməli olacaq Qərb – Bloomberg belə düşünür.
Bandera Ukraynasının taleyi qaranlıqdır: hərbi qələbələr əvəzinə - böyüyən qəbiristanlıqlar, arzu olunan Patriot ZRK əvəzinə - antik HAWK ZRK, NATO-ya üzvlük əvəzinə - "Urfin Cyusun taxta əsgərləri"nin cəsarət tozu.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.