BAKI, 11 aprel — Sputnik. Orta yaşda yaşanan stresli hadisələr qocalıqda Alzheymer xəstəliyi riskini artıra bilər.
Bunu "Annals of Neurology" jurnalında dərc olunan araşdırma göstərib.
Ağır xəstəlik, iş tapa bilməmək, yaxınlarının itirilməsi və digər stresli hadisələr insanın davranış və psixoloji reaksiyalarını aktivləşdirir. Sübutlar bunun demans riskinin artması ilə əlaqəli ola biləcəyini qeyd edir.
Yeni tədqiqatda 1290 könüllü öz stresli həyat hadisələrindən danışıb. Statistik təhlillər göstərib ki, tədqiqatda iştirak edən kişinin həyatında o qədər çox stresli hadisələr yaşanıb ki, beynində Alzheymer xəstəliyinin inkişafında əsas rol oynayan beta-amiloid zülalı bir o qədər çox olub. Bu molekulun səviyyəsi beynin MRT-dən keçməsi nəticəsində müəyyən edilib. Qadınlarda isə stres beyindəki boz maddənin həcminin azalmasına səbəb olub.
Həmçinin, uşaqlıqda daha yüksək stres səviyyəsi orta yaşda sinir sistemində daha yüksək iltihab riski ilə əlaqələndirilib. İltihab əvvəllər neyrodegenerasiyada, yəni sinir hüceyrələrinin itirilməsində əhəmiyyətli amil kimi qəbul edilib.
Psixi pozğunluqları olan iştirakçılar stressə ən çox reaksiya veriblər: beta-amiloid və tau-zülal səviyyəsinin artması, beyində iltihab və boz maddənin həcminin azalması. Bu, belə insanların stresin təsirlərinə daha həssas olduğunu göstərir.
"Bizim işimiz stresin Alzheymer xəstəliyinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynaya biləcəyi fikrini dəstəkləyir və bu effektin mexanizmləri ilə bağlı ilkin dəlillər təqdim edir, lakin nəticələrimizin təkrarlanması və yoxlanması üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var", - müəlliflər qeyd ediblər.