BAKI, 3 aprel — Sputnik. Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında Rusiya ordusu pilotsuz uçuş aparatlarının (PUA, dron) texnoloji təkmilləşdirməsini davam etdirir.
"Kalaşnikov" konserninin "Skat-350M" optik-elektron kəşfiyyat və hədəf təyinatlı PUA-sı ilk dəfə olaraq aprelin 3-də Sankt-Peterburqda açılacaq Rusiyanın "Ekspotexnoqvardiya" qabaqcıl təhlükəsizlik texnologiyaları sərgisində təqdim olunacaq. Sərginin təşkilatçısı Rusiya Federasiyası Milli Qvardiya Qoşunlarının Federal Xidməti xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında fəal şəkildə istifadə olunan "Skat-350M" pilotsuz təyyarəsini xüsusilə vurğulayır. Xatırladaq ki, Rusiya Qvardiyasının xüsusi təyinatlıları martın 17-də Belqorodun atəşə tutulmasına hazırlaşan Ukraynanın REM-70 "Vampire" reaktiv yaylım atəş sistemini (RYAS) aşkar edərək onun məhv edilməsini təmin ediblər. Rusiya qoşunlarının raket zərbəsi RYAS-ı sıradan çıxarıb və düşmən ekipajını qismən məhv edilib.
"Skat-350M" seriyalı dron bu yaxınlarda yaxşı sübut edilmiş "Supercam 350" PUA-nın dərin modernləşdirilməsinin nəticəsidir. Yeni aparat operatordan 100 km-ə qədər uzaq məsafədə olaraq optik və infraqırmızı diapazonlarda hədəflərin axtarışı, hava kəşfiyyatı üçün nəzərdə tutulub. Effektiv diapazon komanda-telemetriya kanalları (radio-video) ilə məhdudlaşır, lakin "Skat-350M" 200 km-dən çox məsafə qət etməyə qadirdir. Uçuş müddəti 240 dəqiqəyə qədərdir. Uçuş hündürlüyü isə 2000 metrə qədərdir.
Elektrik mühərriki aparata 120 km/saat sürətə çatmağa imkan verir (kreyser sürəti 80 km/saatdır). Açılmış vəziyyətdə qanadı 3,3 m və çəkisi 15 kq-a qədər olan aparatın qalxması və enişi katapult-paraşütlə təmin edilir. Eniş bir neçə rejimdə (avtomatik daxil olmaqla) təmin edilir. Kompleksin döyüş tətbiqi nöqtəsində yerləşdirmə müddəti 15 dəqiqədir. Pilotsuz "Skat"lar 152 mm-lik ən yeni "Koalisiya-SV" özüyeriyən artilleriya sistemləri və "Lancet-3" dronları ilə qarşılıqlı əlaqədə ən effektivdirlər (70 km-ə qədər məhvetmə məsafəsi və digər yüksək dəqiqlikli zərbə vasitələri ilə).
Rusiyanın müdafiə naziri Sergey Şoyqu "Kalaşnikov" konserninin İjevsk müəssisələrində fevral ayında dövlət müdafiə sifarişlərinin yerinə yetirilməsinin yoxlanılması zamanı "Skat-350M" və digər pilotsuz təyyarələrin istehsalına xüsusi diqqət yetirib. Müasir döyüşlərdə hər şeyi görən kəşfiyyat və hədəf təyinetmə vasitələrinin güclü zərbə vasitələri ilə inteqrasiyası ən yüksək texnoloji düşmən üzərində qələbənin açarıdır. Şoyqunun sözlərinə görə, Rusiyada hər gün minlərlə müasir PUA istehsal olunur.
Mükəmməllik - məqsəd deyil
"Kalaşnikov"un mütəxəssisləri dronların döyüş istifadəsi təcrübəsini nəzərə alaraq, aerodinamik xüsusiyyətlərini, gündüz və termal kameraların, digər kəşfiyyat və hədəf təyinat vasitələrinin xarakteristikalarını əhəmiyyətli dərəcədə təkmilləşdiriblər. "Skat-350M" dronun yerüstü idarəetmə aparatının və qarşıdan-yandan şiddətli əsən külək zamanı uçuşu stabilləşdirən uzaqdan idarəetmə sistemi yenilənib. Aparatın komanda-telemetriya rabitə kanallarının və düşmənin radioelektron mübarizə və müəyyən edilməsi sistemlərindən alınan məlumatların təhlükəsizliyi artırılıb.
Aparat yeni konstruksiyanın (gücü və etibarlılığı artıb) qanadını əldə edib. Operatorun işini asanlaşdırmaq üçün kompleksin bir çox funksiyaları avtomatlaşdırılıb. Yenilənmiş alqoritmləri olan müasir modul hədəflərin əldə edilməsini və davamlı izlənilməsini asanlaşdırır.
"Skat-350M" dronunun və digər kəşfiyyat (hücum) PUA-larının təkmilləşdirilməsi dünya ictimaiyyətinin mücərrəd tanınması (heyranlığı) deyil, Rusiyanın düşmən üzərində qələbəsini konkret sürətləndirmək məqsədi daşıyır. Buna baxmayaraq, "Forbes" düzgün qeyd edib: "Rusiyanın dron və artilleriyadan ibarət qatil birləşməsi getdikcə təkmilləşir". Rusiyanın "çox sayda artilleriya batareyası ilə etibarlı şəbəkələr üzərindən keyfiyyətli məlumatlar ötürən getdikcə daha da inkişaf etmiş pilotsuz müşahidə aparatlarının" sayı və keyfiyyəti Qərbi açıq-aydın məyus edir. Rusiya qoşunları, cəbhədə belə təhlükəsizliyi olmayan (cəbhədən 80 km-dən çox məsafə aralıda olan) Ukrayna Silahlı Qüvvələrindən (USQ) daha çox uzağı görərək və daha irəli atəş açaraq inamla irəliləyirlər.
Rusiya ordusunun kəşfiyyat və zərbə konturu Ukrayna qoşunlarını, Qərb zirehli maşınlarını və NATO-nun döyüş hazırlığı standartlarını son dərəcə effektiv şəkildə "üyüdür". Rusiya dronları və artilleriyası ABŞ-ın "Abrams" tankları, "Bradley" piyada döyüş maşınları (PDM), "Patriot" zenit raket kompleksi (ZRK) və "HIMARS" RYAS, Almaniyanın "Leopard"ları və kollektiv Qərbin digər "heyvanları" üçün heç bir şans buraxmır. Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında kimin kimə qabaqcıl döyüş texnologiyalarını öyrətdiyi göz qabağındadır.
Bununla yanaşı, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin mütəxəssisləri XHƏ-dən xeyli əvvəl növlərarası kəşfiyyat-zərbə sistemi yaratmağa başlayıblar. Rusiya Baş Qərargahının rəisi Valeri Gerasimov 2018-ci ilin martında "konturunun" məqsədləri barədə danışıb: kəşfiyyatdan hədəfi vurana qədər atəş missiyasını həll etmək üçün tələb olunan vaxtın 2,5 dəfə azaldılması, məhvetmə dəqiqliyinin iki dəfə artırılması, yüksək dəqiqlikli silahların hədəf almaq üçün keyfiyyətcə yeni imkanları, yəni "düşmənə atəşin təsirinin səmərəliliyini və davamlılığını təmin etmək".
Rusiya Silahlı Qüvvələrinin kəşfiyyat-zərbə və kəşfiyyat-atəş konturlarının məqsədləri, eləcə də XHƏ-nin məqsədləri kimi metodik və ardıcıl şəkildə əldə edilir. Hər şeyi görən "Skat-350M" və Rusiyanın digər pilotsuz təyyarələrin Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında hələ görüləsi çox işi var.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.