BAKI, 22 oktyabr — Sputnik. Böyük Britaniya mediası Rusiyanın insanlığa qarşı daha bir informasiya təxribatını üzə çıxarıb. Bir neçə gündür ki, bu məsələ ingilis mediasının gündəmindən düşmür. Halbuki Böyük Britaniyanın müzakirə olunmalı problemləri bəs deyəcək qədərdir: ölkədə pandemiya ilə bağlı vəziyyət gərgindir, ayrı-ayrı regionlarda hökumətin yeni karantin rejimi qaydalarına etiraz edilir, Brexitlə bağlı Avropa Şurası ilə aparılan danışıqlar dalana dirənib və Şotlandiyanın Birləşmiş Krallığın tərkibindən çıxması məsələsinə dəstək artıb ki, bu da ölkənin parçalanması ilə nəticələnə bilər. İngilis qəzetləri isə bütün bunlardan yazmaq əvəzinə, "Dəli ruslar bəyan eləyirlər ki, peyvənd bizi şimpanzeyə çevirəcək" deyə haray-həşir salıblar.
Demək olar ki, bütün qəzetlərdə Böyük Britaniyanın Baş naziri Boris Consonun gülməli kollajları yer alıb. Altından da bu sözlər yazılıb: "Mən öz "yeti" peyvəndimi sevirəm".
Naməlum mənbəyə istinadən bütün KİV-lər bəyan ediblər ki, bu kollaj Rusiya dövlətinin və ya Rusiyanın rəsmi şəxslərinin sifarişi ilə hazırlanıb və yayılıb. Məqsəd də Böyük Britaniyada koronavirus əleyhinə hazırlanmış və hələ tətbiqinə başlanılmamış peyvəndi gözdən salmaq, onun insanı meymuna çevirdiyi haqda dezinformasiya yaymaqdır.
Bu iddiaların ilkin mənbəyi "The Times" qəzetidir. Qəzet bir neçə sensasiyalı materialı xüsusi araşdırmasının nəticəsi adı altında tirajlayıb. Guya həmin fotoları qəzetin redaksiyasına kampaniyaya (dezinformasiya kapmaniyası – red.) cəlb olunmuş şəxs səhiyyə sisteminə dəyə biləcək zərərin qarşısını almaq məqsədilə təqdim edib.
Yaxşı, bəs bu işin rus dövləti ilə nə əlaqəsi var? Bu suala "The Times" özünə xas şəkildə cavab verir: "Təbliğat cəhdinin birbaşa Kreml tərəfindən hazırlandığı dəqiq deyil, ancaq bu işin təşkilində və yayılmasında bəzi Rusiya rəsmilərinin iştirak etdiyinə dair dəlillər var". Bununla belə, qəzet həmin dəlilləri açıqlamaq yerinə sayta daxil olaraq bu mövzuda hazırlanmış 40 dəqiqəlik audio materiala qulaq asmağı təklif edir. Guya həmin materialda hər şey izah və sübut olunub.
Belə görünür ki, digər KİV-lər (istər ingilis, istərsə də amerikan qəzetləri) də məsələni araşdırmaq üçün özlərinə əziyyət verməyib və "The Times" qəzetinin Rusiyanın rəsmi şəxslərinin əli il hazırlandığı iddia olunan internet-materialları ilə bağlı "dəlil"lərinə etibar ediblər. Beləliklə, bütün qəzetlər "rus dezinformasiya kampaniyası" haqqında xəbəri az qala "Gerasimovun hərbi doktrinası" kimi yaymağa başlayıb. Müqayisə yersiz deyil, axı Qərb mediası yeri gəldi, gəlmədi, Rusiya Silahlı Qüvvələri Baş Qərargah rəisi Valeri Gerasimovun strategiyasından dəm vurmağı xoşlayır.
"The Times"ın sözügedən audio materialında isə əvvəldən axıra kimi yalnız vədlər səslənir:
"Biz sizə bu işin içində Rusiya dövlətinin olduğunu sübut edəcəyik!". Söhbət gəlib təşkilatçılara çatanda isə yalnız Rusiya İnvestisiya Fondunun baş direktoru Kirill Dmitriyevin soyadı hallanır. Qəzetin müxbirləri "kremlşünas"larla birlikdə Dmitriyevin şəxsiyyətini, onun rəhbərlik etdiyi fondu və hətta təşkil olunan kampaniyadan Valdimir Putinin xəbərdar olub-olmadığını müzakirə etməyə başlayırlar: "Əldə etdiyimiz dəlillərdə Kirill Dmitriyevdən bəhs edilmir. Onun dezinformasiya kampaniyasında iştirak etdiyi barədə heç bir işarə yoxdur".
Vəssalam! "The Times"ın oxuculara vəd etdiyi "dəlil" bundan ibarətdir. Əlbəttə, Rusiyada baş verən cinayət hadisələri ilə bağlı kitabların müəllifi, ekspert Mark Qaleottinin sözgüdən kampaniyanın arxasında Kremlin "hersoq və baronlarının" dayandığı barədə səsləndirdiyi cəfəng fikirləri nəzərə almasaq...
Daha sonra guya Rusiyanın hansısa dövlət televiziyasında üzərində ingilis peyvəndinin sınaqdan keçirildiyi iki nəfərin öldüyü barədə hazırlanmış saxta xəbərdən bəhs olunur. Yeri gəlmişkən, həqiqətən də bu həftə Brazilyada İngiltərənin "AstraZeneca" şirkətinin peyvəndini sınaqdan keçirən könüllülərdən biri dünyasını dəyişib. Ancaq bu barədə xəbəri beynəlxalq agentliklər yayıb və bunu "rus dezinformasiyası"na aid etmək çətindir.
Beləliklə, ortada Rusiya dövlətinin və ya rəsmi, qeyri-rəsmi şəxslərin Conson və COVID-lə bağlı gülməli internet-materiallarının hazırlanıb yayılmasında iştirakı ilə bağlı bir dənə də olsun fakt yoxdur. Bu şəkillər isə internetdə tüğyan edir. Həmin şəkillərin ilkin mənbəyinin üzə çıxarılması cəhdləri uzaqbaşı elə "The Times"ın sözügedən sayındakı xəbərlərə aparıb çıxara bilər. Çünki bu kollajlar ilk dəfə məhz həmin qəzetdə nəşr olunub və tirajlanıb. Hərçənd, ingilislər iddia edirlər ki, sözügedən kollajlar ilk dəfə üç iri internet resursunda – ikisi Böyük Britaniya və biri Brüsselə aid olmaqla – yayımlanıb. Belə çıxır ki, sözügedən kollajları yayan media orqanı elə "The Times" özü olub. Hətta kiminsə ingilis peyvəndini "meymun" adlandıraraq nüfuzdan salmaq istədiyini fərz etsək belə, həmin şəxsin ən effektiv metodu tapdığını etiraf etməliyik. O, sadəcə, həmin materialı "rus dezinformasiyasının sübutu" kimi bu məşhur ingilis qəzetinin redaksiyasına göndərib. Sonra da şəkillər internetdə yayılıb. Əgər bu belə olsa belə, hər bir halda "The Times" dezinformasiyanın (özü də rusların buraxmadığı dezinformasiyanın) yayılmasında alətə çevrilib.
Beləliklə, bu işdə Rusiyanın əlinin olması ilə bağlı ortada heç bir dəlil-sübut yoxdur. Bununla belə, London artıq rəsmi şəkildə məsələyə qəzəbli münasibət bildirib. Böyük Britaniyanın Xarici İşlər naziri Dominik Raab Moskvanı Oksford peyvəndini nüfuzdan salmaqda günahlandırıb. Deməli, sanskiyalar çox da uzaqda deyil.
Yaxşı, bəs bütün bunlar Rusiyanın nəyinə lazımdır? "The Times" bu sualın cavabında yazır: "Bütün peyvəndlərə qlobal etimadı" sarsıtmaq üçün. Halbuki bu qətiyyən məntiqə uyğun gəlmir. Çünki hazırda Rusiya bütün dünyada koronavirusa qarşı peyvəndə sahib olan yeganə ölkə kimi vaksinlərə etimadın sarılmasını istəməz. Ancaq indi Qərbdə heç kimi məntiq maraqlandırmır.
Daha bir məntiqi sual ortaya çıxır: bütün bunlar Böyük Britaniya mediasının nəyinə lazımdır? Bu sualın cavabı məqalənin əvvəlində verilib: ən azı iki gün ictimaiyyətin diqqətini ölkənin real problemlərindən yayındırmaq və insanların başını rusların hiyləgərliyi ilə bağlı məqalələrlə qarışdırmaq. "Meymun peyvəndi" ilə bağlı söz-söhbət səngiyəndən sonra isə ortaya başqa bir sensasiya atmaq olar. Məsələn, yaza bilərlər ki, elə həmin hiyləgər ruslar "Olimpiada-2020"-nin işini pozmağa cəhd göstərib və ingilis kəşfiyyat agentlikləri bu "sui-qəsd"in qarşısını alıb. Vəssalam! Ən azı iki gün qəzetlərin səs-küy salmağa mövzusu olacaq. Əsas odur, heç kim şahid, dəlil-sübut tələb etməsin. Buna nə ehtiyac var axı...