Xalid Məmmədov, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 4 oktyabr — Sputnik. "Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi balın idxalına qadağa qoyulması ilə bağlı təklifi araşdırır". Sputnik Azərbaycan xəbər verir ki, bunu Kənd Təsərrüfatı nazirinin müavini Seyfəddin Talıbov bildirib. Nazir müavini vurğulayıb ki, əlaqədar qurumlarla birgə bu istiqamətdə ciddi araşdırmalar aparılır.
Xatırladaq ki, Azərbaycan Arıçılar Assosiasiyası ölkəyə balın idxalının qadağan edilməsi ilə bağlı təkliflə çıxış edib: "Artıq biz ölkə əhalisinin bala olan tələbatını tam şəkildə ödəyə bilirik. Bu, ölkədə arıçılığın inkişafına bir stimul olacaq və bu sahə daha sürətlə inkişaf edəcək".
Təklif ilə bağlı Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) dosenti Elşən Bağırzadə Sputnik Azərbaycan-a deyib ki, idxala qadağa ilk növbədə bazar iqtisadiyyatının prinsiplərinə ziddir: "Digər tərəfdən, beynəlxalq ticarəti tənzimləyən müvafiq qaydalara ziddir. İndiki dönəmdə inkişaf etmiş ölkələrdə hər hansı bir məhsulun idxalına qadağa tətbiq edilmir. Qadağadan başqa yollar var – gömrük rüsumları, müəyyən standartların qoyulması və s. Hər hansı bir məhsulun idxalının qadağan olunması sağlamlıq və təhlükəsizlik tələblərindən irəli gəlmirsə, bu, yolverilməzdir. Bu, eyni zamanda bal sektorunda rəqabət prinsipinin kəskin şəkildə pozulmasına gətirib çıxardacaq. İdxal bir tərəfdən bazarda yerli istehsalçıların payını müəyyən qədər alsa da, eyni zamanda ciddi rəqabət yaradır".
O bildirib ki, daxildə hər hansı bir məhsulun istehsal edilməsi üçün idxala qadağa qoymaq müasir dünyada qəbul olunan yanaşma deyil: "Düşünmürəm ki, hökumət belə bir addıma getsin. Amma bəlli standartlar qoyula bilər, yəni dolayı, birbaşa olmayan metodlardan istifadə oluna bilər. Məsələn, ölkəyə bal idxal edilirsə, standartlara cavab verməlidir. Bunun özü də müəyyən qədər məhdudlaşmaya gətirib çıxarda bilir. Gömrük rüsumlarına baxıla bilər. İdxala qadağa qoyulsa, bal sektorunun dünya bazarından təcrid olunmasına gətirib çıxardacaq, dünya bazarında baş verənlərin bizim bal sektoruna heç bir təsiri olmayacaq. Nəzərə almaq lazımdır ki, gələcəkdə Azərbaycan Dünya Ticarət Təşkilatına üzv olmaq istəyir və danışıqlar aparır. Qadağa yalnız sağlamlıq və təhlükəsizlik baxımdan tətbiq oluna bilər. Bu da müvəqqəti xarakter daşıyır".
"Düşünmürəm ki, xaricdən gətirilən bal daxildəki bal sektorunda ciddi paya malik olsun. İnsanlar daha çox daxildə istehsal edilən ballardan almaq istəyirlər, nəinki xaricdən gətirilən. Amma o başqa məsələdir ki, bal istehsal olunur, amma satılmır. Bunun üçün bir sıra tədbirlər görülməli və bəlli standartlar olmalıdır. İnsanlar əmin olmalıdırlar ki, istehsal olunan bal təmizdir. Bu məsələlərə diqqət yetirilməlidir", – deyə ekspert bildirib.
Onun sözlərinə görə, daxildə bal sektorunda, arıçılar arasında müəyyən standartlar tətbiq edilməli və insanlar inandırılmalıdır ki, istehsal edilən bal keyfiyyətlidir: "Burada güvən məsələsi də var. Xaricdən ucuz qiymətə balın gətirilməsi problem deyil, yerli istehsalçılara güvəni artırmaq lazımdır. Bunun üçün də müxtəlif yollar var. Reklamları ola bilər, dövlət bunlara dəstək verə bilər, təşkilatlanma olmalıdır və s. Ümumiyyətlə, Azərbaycanın bal sektorunun reklamı təşkil edilməlidir".
Qeyd edək ki, ötən il Azərbaycanda 3 min ton bal istehsal olunub. Builki bal istehsalı artıq 6 min tona yaxınlaşır. Əvvəlki illərdə hər arı ailəsindən 8-10 kiloqram bal istehsal olunurdusa, bu il orta məhsuldarlıq 15 kiloqrama çatır. Azərbaycan artıq xaricə bal ixrac etməyə başlayıb. Bu il Yaponiyaya 8 ton, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə 3 ton, Dubaya isə 4 tona yaxın bal göndərilib. Hazırda isə İordaniya ilə danışıqlar aparılır.