https://sputnik.az/20230826/kohne-dunyanin-faciesi-brks-ikiqat-genislenir-458032727.html
Köhnə dünyanın faciəsi: BRİKS ikiqat genişlənir
Köhnə dünyanın faciəsi: BRİKS ikiqat genişlənir
Sputnik Azərbaycan
BRİKS sammitinin ən mühüm nəticəsi Rusiyanın reklam olunmamış, lakin aşkar siyasi qələbəsi oldu. 26.08.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-08-26T11:29+0400
2023-08-26T11:29+0400
2023-08-26T12:00+0400
briks
təhlil
rusiya
putin
rusiya prezidenti vladimir putin
vladimir putin
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e7/08/16/457894048_0:0:3096:1742_1920x0_80_0_0_35f81674350628bb337cb534a43c6874.jpg
Kirill Strelnikov, RİA Novosti Artıq əminliklə demək olar ki, avqustun 22-dən 24-dək Yohannesburqda (Cənubi Afrika) keçirilmiş BRİKS-in 15-ci sammiti, Qərbin hegemonluğunun ləğvi, yeni eranın başlaması və yeni dünya nizamının qurulması məsələsinin həllini tapdığı hadisə kimi tarixə düşəcək. Kollektiv Qərbin Rusiyaya elan etdiyi az qala rəsmi müharibə və keçmiş hegemonların "demokratik" diktaturalarını xilas etmək üçün atdıqları nəhəng iqtisadi və siyasi resurslar fonunda dünyanın böyük hissəsi öz seçimini yeni güc mərkəzinin və dünya birliyinin yeni qaydalarının lehinə etdi. Sammitin nəticələri arasında iki əsas və bir baş nəticəni qeyd etmək olar və lazımdır. Birincisi, BRİKS çərçivəsində inkişafı və genişləndirilməsi ilə bağlı fundamental qərar qəbul edildi. Bu məqsədlə assosiasiyaya üzv olmaq istəyən ölkələrin müraciətlərinə baxılması üçün müddəalar və prinsiplər, eləcə də prosesləri müəyyən edən sənəd hazırlanıb və qəbul edilib. Bu isə BRİKS-i bütün dünyada dinamik genişlənməyə, yəni öz təsirini sürətlə artırmağa imkan verən açıq bir sistemə çevirir. İki dəfə ayağa qalxmamaq üçün BRİKS liderləri təşkilatı bir anda ikiqat artırmaq qərarına gəldilər: Argentina, Misir, İran, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Səudiyyə Ərəbistanı və Efiopiya onun sıralarına qəbul edildi. Bu ölkələr üçün BRİKS üzvlüyünə rəsmi statusun hesaba alınması Rusiyanın BRİKS-ə sədrliyinin ilk günündən - 2024-cü il yanvarın 1-dən başlayacaq. Qeyd edək ki, sammitin əvvəlində 20-yə yaxın ölkə BRİKS-ə qoşulmaq üçün rəsmi müraciət edib, ümumilikdə 40-dan çox dövlət quruma qoşulmaqda maraqlı olduğunu bildirib. Hindistanın baş naziri Narendra Modinin "BRİKS-ə yeni üzvlərin daxil edilməsi qrupu gücləndirəcək və assosiasiyanın inkişafına və gücünə yeni dinamika verəcək, eləcə də bir çox ölkələrin birliyin mümkünlüyünə və çoxqütblü dünya nizamına inamını gücləndirəcək" sözlərini statistika təsdiqləyir. Bir vaxtlar BRİKS-in yaradılmasının Qərbdə istehza və az qala gülüşlə qarşılandığını xatırlamaqda fayda var. Məsələn, 2013-cü ildə Karnegi Fondu bir hesabat dərc etdi və orada barmaqların üstündə izah edildi ki, Qərb qətiyyən narahat olmamalıdır, çünki heç bir halda BRİKS dünyaya yeni, genişmiqyaslı və cəlbedici bir şey təklif edə bilməyəcək. Lakin sonra Qərb mühasibləri hesablama aparmaq qərarına gəldilər və məlum oldu ki, BRİKS dünya ərazisinin 36 faizini, ümumi əhalinin 45 faizini, dünya ÜDM-nin 37,3 faizini, dünya sənaye istehsalının 38 faizini, neft və qaz yataqlarının demək olar ki, yarısı, eləcə də istehsal olunan bütün ərzaq məhsullarının yarısı deməkdir, yəni BRİKS, Avro-Atlantik oxunun ən inkişaf etmiş ölkələrini əhatə edən G7-ni, bütün parametrlərdə, demək olar ki, geridə qoyub. Başqa sözlə desək, ümumiyyətlə, BRİKS-in Qərbdən heç nəyə ehtiyacı yoxdur, Qərbin isə BRİKS-dən hər şeyə ehtiyacı var. İkincisi, sammit öz daxili qarşılıqlı hesablaşmalar sistemini yaratmaq barədə yekun qərar qəbul etdi və tam de-dollarizasiya kursunu elan etdi. Yaxın vaxtlarda nəzərdə tutulan planlara BRİKS-in ümumi maliyyə vahidinin yaradılması, hər hansı iştirakçı ölkənin qızıl-valyuta ehtiyatlarının kəskin şəkildə azalması halında qarşılıqlı yardım üçün valyuta ehtiyatlarının yaradılması, fəaliyyətində daha 15 ölkənin iştirak etmək istədiyi BRİKS Yeni İnkişaf Bankının imkanlarının genişləndirilməsi, qarşılıqlı hesablaşmalarda milli valyutaların payının kardinal artırılması, milli valyutalar əsasında ödəniş alətlərinin və platformaların işə salınması, o cümlədən vahid maliyyə mesajlaşma sistemini (SWIFT-ə bənzər) işə salınması və s. və s. daxildir. Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin sözlərinə görə, "obyektiv geri dönməz de-dollarizasiya prosesi sürət qazanır" və əslində Cənubi Afrikada BRİKS sammitinin qərarları ABŞ dolları üçün təkcə ilk zəng deyil, Motsartın dəfn mərasiminin ilk akkordlarıdır. Amma BRİKS sammitinin ən mühüm nəticəsi Rusiyanın reklam olunmamış, lakin aşkar siyasi qələbəsi oldu. Köhnə dünya nizamına təkbaşına meydan oxuyan, təkbətək mübarizə aparan və Qərbin ən qüdrətli kollektiv qüvvələrini məğlub edən Rusiya dünya ictimaiyyətinin gözündə yeni dünyanın liderlərindən və memarlarından biri olmaq hüququnu sübut etdi. Heç kim uduzan tərəfin bayrağı altında dayanmağa çalışmır: anti-Rusiya sanksiyalarına məhəl qoymamaq, qarşılıqlı ticarətdə kəskin artım, Rusiyanın yekdilliklə 2024-cü il üçün BRİKS-in sədri seçilməsi, təşkilatın Kazanda növbəti sammitinin keçirilməsi və belə zəif və təsirli birliyə qoşulmaq istəyənlərin növbəsi – bütün bunlar dünyanın "gözəl bağ"dan kənarda kimlərə möhtac olduğunu əla nümayiş etdirir. Qlobal Cənub və Şərq Rusiyanı şans kimi görür. Hamının maraqlarının nəzərə alındığı və hər kəsin özünəməxsus şəkildə inkişaf hüququnun dəstəkləndiyi yeni, sabit, ədalətli dünya şansı. Qərbin Rusiyaya qarşı müharibəsi və BRİKS ilə qarşıdurması keçmiş hegemonların "əzablı yox olmaq qorxusu"nun ölümqabağı çırpıntısıdır. Onlar bu oyunda hər şeyi ortalığa qoydular, ancaq heç nəyə baxmayaraq, müharibə, deqradasiya, siyasi və iqtisadi diktaturadan başqa dünyaya verəcək heç bir şeyləri yoxdur. Həqiqət, ədalət, dəmir iradə bizim tərəfimizdədir, bu o deməkdir ki, qələbə bizim olacaq.
https://sputnik.az/20230825/qerb-tesvise-dusub-brks-dunyanin-enerji-xeritesini-deyise-biler-458026541.html
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
briks , rusiya, putin, rusiya prezidenti vladimir putin, vladimir putin
briks , rusiya, putin, rusiya prezidenti vladimir putin, vladimir putin
Köhnə dünyanın faciəsi: BRİKS ikiqat genişlənir
11:29 26.08.2023 (Yenilənib: 12:00 26.08.2023) BRİKS sammitinin ən mühüm nəticəsi Rusiyanın reklam olunmamış, lakin aşkar siyasi qələbəsi oldu.
Kirill Strelnikov, RİA Novosti
Artıq əminliklə demək olar ki, avqustun 22-dən 24-dək Yohannesburqda (Cənubi Afrika) keçirilmiş BRİKS-in 15-ci sammiti, Qərbin hegemonluğunun ləğvi, yeni eranın başlaması və yeni dünya nizamının qurulması məsələsinin həllini tapdığı hadisə kimi tarixə düşəcək.
Kollektiv Qərbin Rusiyaya elan etdiyi az qala rəsmi müharibə və keçmiş hegemonların "demokratik" diktaturalarını xilas etmək üçün atdıqları nəhəng iqtisadi və siyasi resurslar fonunda dünyanın böyük hissəsi öz seçimini yeni güc mərkəzinin və dünya birliyinin yeni qaydalarının lehinə etdi.
Sammitin nəticələri arasında iki əsas və bir baş nəticəni qeyd etmək olar və lazımdır.
Birincisi, BRİKS çərçivəsində inkişafı və genişləndirilməsi ilə bağlı fundamental qərar qəbul edildi. Bu məqsədlə assosiasiyaya üzv olmaq istəyən ölkələrin müraciətlərinə baxılması üçün müddəalar və prinsiplər, eləcə də prosesləri müəyyən edən sənəd hazırlanıb və qəbul edilib. Bu isə BRİKS-i bütün dünyada dinamik genişlənməyə, yəni öz təsirini sürətlə artırmağa imkan verən açıq bir sistemə çevirir.
İki dəfə ayağa qalxmamaq üçün BRİKS liderləri təşkilatı bir anda ikiqat artırmaq qərarına gəldilər: Argentina, Misir, İran, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Səudiyyə Ərəbistanı və Efiopiya onun sıralarına qəbul edildi. Bu ölkələr üçün BRİKS üzvlüyünə rəsmi statusun hesaba alınması Rusiyanın BRİKS-ə sədrliyinin ilk günündən - 2024-cü il yanvarın 1-dən başlayacaq.
Qeyd edək ki, sammitin əvvəlində 20-yə yaxın ölkə BRİKS-ə qoşulmaq üçün rəsmi müraciət edib, ümumilikdə 40-dan çox dövlət quruma qoşulmaqda maraqlı olduğunu bildirib. Hindistanın baş naziri Narendra Modinin "BRİKS-ə yeni üzvlərin daxil edilməsi qrupu gücləndirəcək və assosiasiyanın inkişafına və gücünə yeni dinamika verəcək, eləcə də bir çox ölkələrin birliyin mümkünlüyünə və çoxqütblü dünya nizamına inamını gücləndirəcək" sözlərini statistika təsdiqləyir.
Bir vaxtlar BRİKS-in yaradılmasının Qərbdə istehza və az qala gülüşlə qarşılandığını xatırlamaqda fayda var. Məsələn, 2013-cü ildə Karnegi Fondu bir hesabat dərc etdi və orada barmaqların üstündə izah edildi ki, Qərb qətiyyən narahat olmamalıdır, çünki heç bir halda BRİKS dünyaya yeni, genişmiqyaslı və cəlbedici bir şey təklif edə bilməyəcək.
Lakin sonra Qərb mühasibləri hesablama aparmaq qərarına gəldilər və məlum oldu ki, BRİKS dünya ərazisinin 36 faizini, ümumi əhalinin 45 faizini, dünya ÜDM-nin 37,3 faizini, dünya sənaye istehsalının 38 faizini, neft və qaz yataqlarının demək olar ki, yarısı, eləcə də istehsal olunan bütün ərzaq məhsullarının yarısı deməkdir, yəni BRİKS, Avro-Atlantik oxunun ən inkişaf etmiş ölkələrini əhatə edən G7-ni, bütün parametrlərdə, demək olar ki, geridə qoyub.
Başqa sözlə desək, ümumiyyətlə, BRİKS-in Qərbdən heç nəyə ehtiyacı yoxdur, Qərbin isə BRİKS-dən hər şeyə ehtiyacı var.
İkincisi, sammit öz daxili qarşılıqlı hesablaşmalar sistemini yaratmaq barədə yekun qərar qəbul etdi və tam de-dollarizasiya kursunu elan etdi. Yaxın vaxtlarda nəzərdə tutulan planlara BRİKS-in ümumi maliyyə vahidinin yaradılması, hər hansı iştirakçı ölkənin qızıl-valyuta ehtiyatlarının kəskin şəkildə azalması halında qarşılıqlı yardım üçün valyuta ehtiyatlarının yaradılması, fəaliyyətində daha 15 ölkənin iştirak etmək istədiyi BRİKS Yeni İnkişaf Bankının imkanlarının genişləndirilməsi, qarşılıqlı hesablaşmalarda milli valyutaların payının kardinal artırılması, milli valyutalar əsasında ödəniş alətlərinin və platformaların işə salınması, o cümlədən vahid maliyyə mesajlaşma sistemini (SWIFT-ə bənzər) işə salınması və s. və s. daxildir.
Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin sözlərinə görə, "obyektiv geri dönməz de-dollarizasiya prosesi sürət qazanır" və əslində Cənubi Afrikada BRİKS sammitinin qərarları ABŞ dolları üçün təkcə ilk zəng deyil, Motsartın dəfn mərasiminin ilk akkordlarıdır.
Amma BRİKS sammitinin ən mühüm nəticəsi Rusiyanın reklam olunmamış, lakin aşkar siyasi qələbəsi oldu.
Köhnə dünya nizamına təkbaşına meydan oxuyan, təkbətək mübarizə aparan və Qərbin ən qüdrətli kollektiv qüvvələrini məğlub edən Rusiya dünya ictimaiyyətinin gözündə yeni dünyanın liderlərindən və memarlarından biri olmaq hüququnu sübut etdi. Heç kim uduzan tərəfin bayrağı altında dayanmağa çalışmır: anti-Rusiya sanksiyalarına məhəl qoymamaq, qarşılıqlı ticarətdə kəskin artım, Rusiyanın yekdilliklə 2024-cü il üçün BRİKS-in sədri seçilməsi, təşkilatın Kazanda növbəti sammitinin keçirilməsi və belə zəif və təsirli birliyə qoşulmaq istəyənlərin növbəsi – bütün bunlar dünyanın "gözəl bağ"dan kənarda kimlərə möhtac olduğunu əla nümayiş etdirir.
Qlobal Cənub və Şərq Rusiyanı şans kimi görür. Hamının maraqlarının nəzərə alındığı və hər kəsin özünəməxsus şəkildə inkişaf hüququnun dəstəkləndiyi yeni, sabit, ədalətli dünya şansı.
Qərbin Rusiyaya qarşı müharibəsi və BRİKS ilə qarşıdurması keçmiş hegemonların "əzablı yox olmaq qorxusu"nun ölümqabağı çırpıntısıdır. Onlar bu oyunda hər şeyi ortalığa qoydular, ancaq heç nəyə baxmayaraq, müharibə, deqradasiya, siyasi və iqtisadi diktaturadan başqa dünyaya verəcək heç bir şeyləri yoxdur. Həqiqət, ədalət, dəmir iradə bizim tərəfimizdədir, bu o deməkdir ki, qələbə bizim olacaq.
