İradə Cəlil, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 18 dekabr — Sputnik. Tarixi xronologiyaya baxanda, qarşıdan gələn "İt ili"nin çox təzadlı, hətta ziddiyyətli mənzərəsini görürük. Buna baxmayaraq, yüzlərlə hadisəni təhlil edib gəldiyimiz qənaət bu oldu ki, bu illərdə əsasən münaqişələrin dayandırılması, sülh müqavilələri, azadlıqların bərpası və birləşmələr baş verib. Hər halda, yola saldığımız ifrat gərginlik və müharibələr içində keçən, sövdələşmələri pozan, siyasi ədalətsizliyə dəstək verən "Xoruz ili"ndən fərqli olaraq yeni il sakitliyin bərpasına çalışır.
"Qoroskop" qəzetinin baş redaktoru, astroloq Səbuhi Rəhimli Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirir ki, elə bu səbəbdən də orta əsrlərin çinli astroloqları qarşıda duran dövrü "Xoruzun dağıtdıqlarını İtlər yığışdıracaq" adlandırırdılar.
Tarixdə "İt ili"ndə baş vermiş mühüm hadisələrə nəzər yetirək:
962-ci il: Müqəddəs Roma imperiyası yaradılıb;
1238-ci il: Batı xanın qoşunları Moskvanı darmadağın ediblər;
1514-cü il: Qanlı Çaldıran döyüşü baş verib, Osmanlılar Təbrizi işğal edib;
1730-cu il: Sultan Mahmud taxta çıxıb;
1784-cü il: Avstriyada Y.Stuver ilk dəfə olaraq aerostatda uçuş həyata keçirib, İngiltərədə mexanik Ceyms Uayt tərəfindən buxar maşını ixtira edilib, İngiltərədə Edmunt Kartrayt tərəfindən mexaniki toxucu dəzgah ixtira olunub;
1796-cı il: Azərbaycanın şimal torpaqlarına yürüş edən general V.Zubovun komandanlığı altındakı rus qoşunları Bakını ələ keçirib, İranda türk mənşəli Qacarlar sülaləsi hakimiyyətə gəlib;
1820-ci il: Şamaxı xanlığı ləğv edilib;
1874-cü il: Bakıda "Müqəddəs Nina" məktəbi əsasında ilk qadın gimnaziyası təşkil olunub;
1826-cı il: Rusiyada məşhur dekabristlərin beş nümayəndəsi — Pestel, Muravyov-Apostol, Bestujev-Ryumin, Rıleyev və Kaxovski edam olunublar, İran şahzadəsi Abbas Mirzə Şuşanı tutub, Gəncədə ruslar əleyhinə üsyan baş verib;
1898-ci il: Filippin dövləti müstəqillik qazanıb;
1910-cu il: Azərbaycan səhnəsində Üzeyir Hacıbəylinin "Ər və arvad" adlı ilk musiqili komediya tamaşaya qoyulub;
1922-ci il: SSRİ qurulub, Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrı yaradılıb, Türkiyənin hərbi və siyasi xadimi Ənvər Paşa Tacikistanda qətlə yetirilib, İngiltərənin Misir üzərində protektoratlığı ləğv edilib, M.Ə.Rəsulzadə Türkiyəyə mühacirət edib;
1934-cü il: Adolf Hitler Almaniyada prezident hakimiyyətini mənimsəyib, həftəlik "Ədəbiyyat qəzeti"nin ilk sayı çapdan çıxıb.
1946-cı il: İordaniya istiqlaliyyət qazanıb, BMT-də Fələstin və İsrail dövlətlərinin yaradılması barədə qərar çıxarılıb, İtaliya Respublika üsul-idarəsinə keçib, Albaniya Xalq Respublikası yaradılıb, Tokioda "Sony" kompaniyasının əsası qoyulub, Təbriz Universiteti açılıb;
1958-ci il: Mərkəzi Afrika Respublikası Fransadan ayrılaraq öz müstəqilliyini elan edib;
1970-ci il: "Luna-16" kosmik gəmisi Aydan torpaq gətirib, yaponlar ilk elektron kalkulyator hazırlayıb;
1982-ci il: İsrail silahlı qüvvələri Beyrutu bombalayarkən yüzlərlə dinc sakin, o cümlədən qadın və uşaqlar həlak olub;
1994-cü il: Rusiya Çeçenistana hücum edib, Bakı metrosunun "20 Yanvar" stansiyasında törədilmiş terror nəticəsində 14 nəfər, eyni şəkildə "Gənclik" stansiyasında törədilmiş qanlı aksiya nəticəsində 7 nəfər həlak olub, Türkiyənin Van ərazisində 57 nəfərin ölümü ilə nəticələnən təyyarə qəzası baş verib, Bakı dəmir yolu vağzalında "Kislovodsk-Bakı" qatarında terror aktı törədilib, Bakıda neft hasilatına dair sənəd — "Əsrin müqaviləsi" imzalanıb, Dağlıq Qarabağ müharibəsində atəşkəs elan olunub, ATƏM ATƏT-ə çevrilib, Ruandada soyqırım baş verib, Birinci Çeçen-rus müharibəsi başlanıb, C-130 İran təyyarəsi ermənilər tərəfindən vurulub, Azərbaycanın dövlət və siyasi xadimi Afiyəddin Cəlilov qətlə yetirilib;
2006-cı il: Moskvanın "Bauman" bazarının uçması nəticəsində 40-dan artıq soydaşımız həlak olub, dünya şöhrətli avtoritet Hikmət Muxtarov ("Sabirabadlı Hikmət") Moskvanın Leninqrad küçəsində qətlə yetirilib, İranda türkləri aşağılayan karikatura qalmaqalı başlayıb, İraqın keçmiş dövlət başçısı Səddam Hüseyn edam edilib, Çernoqoriya müstəqillik elan edib, Haaqa türməsində Yuqoslaviyanın keçmiş prezidenti Slobadan Miloşeviç vəfat edib, Lukoşenko 3-cü dəfə Belarusun prezidenti seçilib;
2018-ci il:…??? Qoy yeri-göyü xəlq edən Allahımız Azərbaycanı öz düşmənlərindən azad eləsin. Amin!
