Problemli kreditlərdən yaxa qurtarmağın yolu nədir - Ekspert şərhi
09:30 02.09.2021 (Yenilənib: 00:03 17.11.2021)
© AFP 2023 / ADEM ALTAN
Abunə olmaq
"Dünyada qəbul olunmuş praktikaya görə, problemli kreditlər ümumi kredit portfelinin maksimum 3 faizi civarında ola bilər. Bizdə isə bu rəqəm iki dəfə artıb".
BAKI, 27 avqust — Sputnik. Azərbaycanda vaxtı keçmiş kreditlərin məbləği bu il avqustun 1-nə 937,5 milyon manat təşkil edib. Sputnik Azərbaycan-ın Azərbaycan Mərkəzi Bankına istinadən xəbər verir ki, bu, iyul ayı ilə müqayisədə 2,5 % çox, ilin əvvəlinə nisbətən 5 % çoxdur.
Vəziyyətin bu cür davam etməsi nəyə səbəb ola bilər və çıxış yolu nədir?
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bu mənfi tendensiyanın qarşısının alınması yollarından danışıb. O bildirir ki, pandemiya dönəmində həm kiçik və orta sahibkarlar, həm də vətəndaşlara verilən kredit borclarına görə böyük dəstək paketi təəssüf ki, qəbul olunmayıb:
"Ötən ilin aprelində kommersiya krediti alan kiçik və orta sahibkarlar üçün faizlərin yarıbayarı hesablanması ilə bağlı bir proqram açıqlandı. Lakin bu yetərli olmadı. Pandemiya dönəminin fəsadlarının vurduğu ziyanı nəzərə alsaq, problemli kreditlərin artması gözlənilən idi".
Problemli kreditlərin sayının artması ilə bağlı mənfi tendensiyanın davam etdiyini deyən ekspert bildirir ki, istehlak kreditləri artdıqca, problemli kreditlər də artacaq:
"İnsanlar işsizlik, sosial problemlərini istehlak kreditləri ilə həll etməyə çalışırlar. Lakin verilən bu kreditlərin faizləri yüksək olduğu üçün sonradan onların geri qaytarılması ilə bağlı problemlər yaşanır. İşsizliklə bağlı problemlərin olmasını, gəlirlərin aşağı düşməsini nəzərə alaraq rəsmi rəqəmlərə əsasən deyə bilərik ki, Azərbaycanda nominal gəlirlər belə azalıb".
Ekspert deyir ki, bu səbəbdən də problemli kredit məsələsi kifayət qədər yüksək sürətlə böyüyür:
"Rəsmi rəqəmlərə görə, problemli kreditlərin həcmi ümumi kredit portfelinin 7 faizinə yaxınlaşır ki, bu da kifayət qədər böyük və təhlükəli həddir. Dünyada qəbul olunmuş praktikaya görə, problemli kreditlər ümumi kredit portfelinin maksimum 3 faizi civarında ola bilər. Bizdə isə bu rəqəm iki dəfə artıb".
N.Cəfərli bildirir ki, indiki tendensiya davam edərsə, problemli kreditlər ümumi kredit portfelinin 8-9 faizini də təşkil edə bilər. Bu da kiafyət qədər ciddi rəqəm olaraq Azərbaycan bank sektorunda stress yarada bilər.
Ekspert çıxış yolları ilə bağlı da danışıb:
"Devalvasiyalar zamanı dəymiş zərərə görə problemli kreditlərin bir hissəsi silinmişdi. Düşünmürəm ki, hazırda da buna bənzər hansısa addım atılacaq. Lakin hansısa dəstək paketlərinin qəbulu daha doğru olar. Çünki vəziyyətin bu cür gedişatı Azərbaycan iqtisadiyyatı və bank sektoruna daha çox ziyan vuracaq. "Ziyanın yarısından da qayıtmaq xeyirdir" məsəlinə uyğun olaraq dövlətin Mərkəzi Bank, yaxud da özəl banklarla birgə hansısa təşviq proqramlarına, müəyyən təxirəsalma addımlarına, faizlərin hesablanmasının dayandırılmasına və dəstək addımlarının atılmasına ehtiyac var".
