BMT Azərbaycanda ÜDM artımını və inflyasiyanın azalmasını gözləyir: nə dəyişəcək
Bu il ÜDM-in 3% artımını proqnozlaşdıran BMT ekspertlərinin fikrincə, Azərbaycan qazına artan qlobal tələbat 2025-ci ildə ölkənin iqtisadi artımını dəstəkləyəcək.
SputnikBAKI, 11 yanvar - Sputnik. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) Azərbaycanın 2025 və 2026-cı illər üçün iqtisadi artım proqnozunu yeniləyib. Belə ki, BMT-nin qlobal iqtisadiyyata dair hesabatına əsasən, 2024-cü ildə respublikada iqtisadi artım 4,6% təşkil edib.
Eyni zamanda, BMT 2025 və 2026-cı illərdə iqtisadi artımı 3% səviyyəsində proqnozlaşdırır. Eyni zamanda, BMT-nin hesablamalarına görə, 2024-cü ildə Azərbaycanda inflyasiya 3,7% təşkil edib.
Təşkilat ölkədə inflyasiyanın 2025-ci ildə 3,6%, 2026-cı ildə isə 3,1% olacağını proqnozlaşdırır.
BMT-nin analitikləri hesab edirlər ki, Azərbaycan qazına artan qlobal tələbat 2025-ci ildə ölkənin iqtisadi artımını dəstəkləyəcək. Hesabatda qeyd olunur ki, Azərbaycan və Qazaxıstan MDB məkanında enerji resurslarının əsas ixracatçıları sırasındadır.
Dünyada inflyasiyanın azalması Azərbaycana da təsir edəcək
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, Azərbaycan hökumətinin proqnozlarında inflyasiyanın azalması və ÜDM-in təxminən 3-4% artım gözlənilir. Beləliklə, bütün dünyada inflyasiyanın azalması müşahidə olunur və bu tendensiya Azərbaycana da təsir edəcək, çünki ölkə idxaldan çox asılıdır.
“Bir çox göstəricilərə görə idxal mallarından çox yüksək asılılığımız var. Və təbii ki, dünyada qiymətlər düşəndə Azərbaycanda da inflyasiya azalır. Əsas proqnoz da buna əsaslanır”, - deyə Cəfərli Sputnik Azərbaycan-a bildirib.
İqtisadçı onu da qeyd edib ki, Azərbaycanda ÜDM-in artımı bu il, o cümlədən Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında böyük büdcə xərclərinin gözlənilməsi ilə bağlıdır. Çünki orada bir çox infrastruktur layihələri həyata keçirilir.
Cəfərli qeyd edib ki, bunu real iqtisadiyyatın artımı kimi qiymətləndirmək yox, büdcə investisiyaları hesabına iqtisadiyyatın artımı kimi qiymətləndirmək olar.
Bu il neft ölkələri üçün risklər gətirir
N.Cəfərli onu da qeyd edib ki, neft ölkələri, o cümlədən Azərbaycan üçün əsas təhlükə bu il neft bazarında artıq təklifin gözlənilməsidir.
“Tramp və yeni Amerika administrasiyasının siyasəti ABŞ-da neft hasilatının artırılmasına əsaslanacaq. Və təbii ki, hasilat artarsa, neftin qiyməti aşağı düşəcək. Bu isə neft ölkələri, o cümlədən Azərbaycan üçün əsas təhlükədir”, - iqtisadçı ekspert bildirib.
O, həmçinin əlavə edib ki, 2025-ci ilin dövlət büdcəsində neftin bir barelinin qiyməti 70 dollar təşkil edir. Amma bu il “qara qızıl”ın orta qiyməti 70 dollardan aşağı olarsa, bu, həm Azərbaycan büdcəsi, həm də ölkənin valyuta ehtiyatları üçün müəyyən problemlər yaradacaq.
Dayanıqlı inkişaf diqqət mərkəzindədir
İqtisadiyyat üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan İqtisad Universitetinin Distant, Qiyabi və Fasiləsiz Təhsil Mərkəzinin Davamlı Təhsil Departamentinin direktoru Emin Qəribli hesab edir ki, təkcə BMT-nin deyil, digər mühüm beynəlxalq agentliklərin və bankların da proqnozları belədir. Azərbaycan iqtisadiyyatı ilə bağlı kifayət qədər nikbindir.
“İnflyasiya bir çox ölkələrin mübarizə apardığı xəstəlikdir və hətta ən inkişaf etmiş ölkələr də bununla mübarizə aparmaqda çətinlik çəkir. Amma Azərbaycanda bu, azalır və əminliklə deyə bilərik ki, biz artıq uzanan inflyasiya ilə üzləşmişik”, - ekspert bildirib.
İqtisadçının sözlərinə görə, Azərbaycanda da iqtisadi artım müşahidə olunur, xüsusən 2024-cü ildə 4 faiz artım qeydə alınıb, qeyri-neft sektorunda ÜDM 7 faizdən çox artıb:
“Və buna əsaslanaraq inanıram ki, gələn il hökumətimiz qeyri-neft sektoruna daha çox diqqət yetirəcək. Üstəlik, prezident İlham Əliyev son müsahibəsində Azərbaycanda da neft hasilatının bərpa olunacağını qeyd edib. Neft sektoru isə, bildiyimiz kimi, iqtisadiyyatın bir növ təhlükəsizlik yastığı və sabitliyidir”.
Qəribli qeyd edib ki, buna baxmayaraq, hökumətin əsas diqqəti qeyri-neft sektoru olaraq qalacaq.
İqtisadçı hesab edir ki, qeyri-neft sektoru məhz iqtisadiyyatın gələcəkdə ölkə üçün davamlı inkişafı təmin edə biləcək tərkib hissəsidir. Belə ki, ekspert qeyd edib ki, ölkənin artım göstəriciləri və inkişaf göstəriciləri var. Artım göstəriciləri hər il ölçülür, ölkənin inkişaf göstəriciləri isə daha uzunmüddətlidir.
“Mən hesab edirəm ki, bu gün uzunmüddətli xarakter daşıyan islahatlar aparılır. Xüsusilə, iqtisadiyyatın modernləşdirilməsi, COP-29 kimi mühüm tədbirin keçirilməsi ölkənin davamlı inkişafına da təsir edəcək”, - Qəribli bildirib.
Ekspert əlavə edib ki, milli iqtisadiyyatın ümumi daxili məhsuluna təsir edən mühüm element məhz davamlı iqtisadi artımın göstəricisidir və bu məsələ hazırda hökumətin diqqət mərkəzindədir.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.