BAKI, 24 oktyabr — Sputnik. Slovakiya Prezidenti Peter Pelleqrini Ukraynanın Rusiya ilə müqavilələri yeniləmək istəməməsi fonunda neft və qaz tədarükünün şaxələndirilməsi məsələlərini müzakirə etmək üçün Azərbaycana səfər edəcəyini bildirib.
Pelleqrini Berlində səfərdədir və burada artıq Almaniya kansleri Olaf Şolts və ölkə prezidenti Frank-Valter Ştaynmayerlə görüşüb.
"Mən kanslerlə Azərbaycanla danışıqlar aparmaq və bu qaz və neft müqavilələrini yekunlaşdırmağa çalışmaq planımız haqqında danışdım ki, Ukrayna boru kəmərləri ilə axan neft Azərbaycan olsun, yaxud artıq Slovakiyaya, yaxud şirkətlər konsorsiumuna məxsus olsun. Çox güman ki, bu halda Ukrayna... bu tədarükləri davam etdirə bilər. Bir neçə gündən sonra mən Azərbaycana gedəcəyəm, orada Azərbaycan prezidenti ilə ikitərəfli görüşüm olacaq. Mən Slovakiyanın enerji təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yol tapmaqd marağımızı ifadə edirəm", Pelleqrini danışıqlardan sonra jurnalistlərə bildirib.
O xatırladıb ki, Ukrayna 2025-ci il yanvarın 1-dən Rusiya qazı və neftinin tranzitindən imtina edir.
"Bu, təkcə Slovakiya üçün deyil, həm də Avstriya, İtaliya və digər ölkələr üçün təhlükə yaradır. Bu tranzit dəhlizindən keçən qaz və neft, həm Almaniya, həm də digər iqtisadiyyatlar üçün böyük çətinliklər yaradacaq, onlar həmrəyliyin bir hissəsi olaraq potensiallarının bir hissəsini təsirlənən ölkələrə ayırmalı olacaqlar", Slovakiya Prezidenti deyib.
Slovakiyanın baş naziri Robert Fitso may ayında Bakıya səfəri zamanı artıq Azərbaycan prezidenti ilə Azərbaycan qazının ölkəsinə mümkün tədarükünü müzakirə edib.
RBC-Ukrayna agentliyi oktyabrın ortalarında mənbələrə istinadən xəbər verir ki, Ukrayna öz ərazisi ilə Avropaya, xüsusən Slovakiyaya nəql olunan Rusiya qazını Azərbaycan qazı ilə əvəz etməyi təklif edir. Agentliyin məlumatına görə, Bakı və Bratislava qaz nəqli sistemi obyektlərinin təhlükəsizliyi ilə bağlı Moskva ilə razılaşarsa, qaz tranzitini davam etdirəcək.
2023-cü ildə Bakı artıq Avropaya təxminən 12 milyard kubmetr qaz ixrac edib, 2024-cü ildə isə 13 milyard kubmetr qaz tədarük etməyi planlaşdırır.
Rusiya qazının Ukrayna ərazisindən keçməklə Avropaya tranziti ilə bağlı hazırkı müqavilənin müddəti 2024-cü ilin sonunda bitir və Kiyev dəfələrlə bəyan edib ki, onu yeniləmək niyyətində deyil. Transneft və Ukrtransnafta arasında Rusiya neftinin tranziti ilə bağlı müqavilə 2030-cu ilə qədər qüvvədədir, lakin Aİ neft embarqosu Rusiya Federasiyasından dəniz və Drujba boru kəmərinin şimal qolu (Almaniya və Polşa) vasitəsilə neft tədarükünü qadağan edir. Cənub vasitəsilə (Ukrayna vasitəsilə Macarıstan, Slovakiya və Çexiya istiqamətində) sanksiyaların tətbiqinin bununla bağlı Aİ Şurasının xüsusi qərarına qədər təxirə salınmasını nəzərdə tutulur.
Vladimir Zelenskinin ofisinin rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyak avqustun sonunda bildirib ki, Ukrayna 2025-ci il yanvarın 1-dən həm Rusiya qazının tranzitini, həm də Drujba neft kəməri ilə tranzitini Aİ-nin qətnaməsinə istinad edərək dayandıracaq. Slovakiya, Çexiya və Macarıstan neft tədarüklərini diversifikasiya etmək və Rusiya neftinin Ukrayna ərazisindən tranzitini dayandırmaq üçün imkanlar tapmalıdır.