Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə, Azərbaycana hücum və Gürcüstanda çevriliş

BAKI, 12 oktyabr — Sputnik. Sentyabrın 30-da NATO-nun Brüsseldəki mənzil-qərargahında Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanla Alyansın Hərbi Komitəsinin nümayəndələri arasında görüşlər keçirilib. Caliber.Az-ın verdiyi məlumata görə, bu danışıqlar zamanı ilk olaraq aprelin 5-də Ermənistanın Qərb müttəfiqləri ilə əsas görüşünün nəticələrinin məntiqi davamı və inkişafı olan strateji razılaşmalar əldə olunub.

Diplomatik mənbələrdən daxil olan yeni məlumata görə, Qriqoryan sentyabrın 30-da keçirilən görüşdə Ermənistanın NATO-nun yeni cənub cinahı olmağa hazır olduğunu bildirib. O, Ermənistanda hava bazalarının tikintisini və raketdən müdafiə bölmələrinin yerləşdirilməsini təşviq etmək niyyətini vurğulayıb. Qriqoryanın sözlərinə görə, bu bazalar NATO-nun Çevik Yerləşdirmə Qüvvələrinin (NRF) qoşunlarını, o cümlədən quru, hava və xüsusi bölmələri qəbul etməyə hazır olacaq. ABŞ və Fransa bu təşəbbüsü fəal dəstəkləyib, Almaniya isə ölkədə Rusiya qoşunlarının, kəşfiyyat xidmətlərinin və İran agentlərinin geniş yayılmasına görə şübhələrini bildirib. Bununla belə, ABŞ-Fransa tandeminin arqumentləri Ermənistanın Rusiyanın təsir dairəsindən davamlı, institusional şəkildə çıxarılması üçün tarazlığın yaradılması üçün zəruri idi. Dünyada Amerika Birləşmiş Ştatlarının və Çinin hərbi bazalarının yerləşdiyi yeganə ölkə olan Cibutidəki vəziyyətə misal gətirilib.

"Sülh Naminə Tərəfdaşlıq" proqramı çərçivəsində aparılan danışıqlar nəticəsində Ermənistanın cənubunda NATO qoşunlarının mövcudluğu üçün pərdə rolunu oynayacaq dağ tüfəngi qoşunları üçün təlim mərkəzinin yaradılması qərara alınıb. Bununla bağlı əldə olunmuş razılaşmanın həyata keçirilməsi prosesini planlaşdırmaq üçün ABŞ-ın Avropa Komandanlığının nümayəndə heyətinin tezliklə Ermənistana gələcəyi müzakirə olunub.

Görüş zamanı Armen Qriqoryan Ermənistanın NATO-ya inteqrasiya kursu seçdiyini açıq şəkildə bəyan edib və Ermənistan üçün məqbul şərtlərlə sülh bağlamağa məcbur etmək üçün Azərbaycana maksimum təzyiq göstərməyə çağırıb. Bununla əlaqədar olaraq o, qərbli həmkarlarından COP29 konfransı kontekstində Azərbaycana informasiya təzyiqinin artırılmasında kömək istəyib və qeyd edib ki, hazırda Bakı xüsusilə həssasdır və sülhə məcbur edilməlidir. ABŞ, Fransa və bir sıra digər NATO ölkələrinin müvafiq mərkəzlərinin dəstəyi ilə erməni diasporu tərəfindən aparılan informasiya kampaniyası hələ də erməni fəallar və onların etibarlı tərəfdaşları dairəsindən səmərəli şəkildə kənara çıxa bilməyib. Buna görə də, Ermənistan hakimiyyəti əmindir ki, İrəvan və Bakı arasında COP29-a qədər tezliklə sülhün labüdlüyünə dair fikirləri qloballaşdırmaq lazımdır. Qriqoryanın sözlərinə görə, İrəvanın təklif etdiyi sülh müqaviləsi sənədini imzaladıqdan dərhal sonra Ermənistan KTMT-dən çıxmaq üçün rəsmi prosedura başlamağa və NATO-ya inteqrasiya yolunu elan etməyə hazırdır.

Qriqoryan, həmçinin Azərbaycan ordusu tərəfindən qondarma bir neçə yüz kilometrlik suveren Ermənistan ərazisinin "işğal edilməsi" məsələsini, yəni Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sərhədin bölünməmiş hissələrində tutduğu mövqeləri də qaldırıb. O, İrəvanın bu torpaqların sülh yolu ilə geri qaytarılması imkanını görmədiyini vurğulayaraq, Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən sonradan mübadilə etmək məqsədi ilə Azərbaycan torpaqlarının ekvivalent və ya daha böyük ərazisini işğal etmək məqsədi ilə tez qalibiyyətli müharibə planı təklif edib. Qriqoryanın fikrincə, belə "qələbə" Ermənistan ordusunun və cəmiyyətinin mənəvi ruhunu bərpa etməyə kömək edəcək, Azərbaycan cəmiyyətini ruhdan salacaq, Azərbaycan ordusunun qeyd-şərtsiz hərbi üstünlüyü ilə bağlı köklü fikirləri zəiflədəcək. Üstəlik, bu ssenari müəlliflərinin fikrincə, bu, Qərbdən alınan hərbi texnikanın real döyüş şəraitində mühüm sınağı olacaq və 2020-ci ildəki qələbədən sonra Prezident İlham Əliyevin Azərbaycanda artan nüfuzunu xeyli zəiflətməlidir.

Qriqoryan Azərbaycan ordusu üçün kəşfiyyat döyüşünə çevrilən, Serj Sarkisyanın nüfuzunu aşağı salan 2016-cı ilin aprel döyüşləri ilə bənzətmə aparıb və bildirib ki, bu, son nəticədə Ermənistanda qərbyönlü qüvvələrin hakimiyyətə gəlməsini təmin edib. NATO hərbçilərinin yeni hərbi əməliyyatların başlamasının Ermənistan üçün ərazi itkiləri riski daşıyıb-daşımaması ilə bağlı sualına cavab olaraq Qriqoryan qeyd edib ki, Ermənistan ordusu bütün Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyunca qərbli həmkarlarının bölüşdüyü Rusiya-Ukrayna müharibəsi təcrübəsindən fəal istifadə edərək, fəal istehkam işləri aparır.

Danışıqlarda Gürcüstandakı vəziyyətə xüsusi diqqət yetirilib. Qriqoryanın fikrincə, Gürcüstanın hazırkı hökuməti Azərbaycana yaxındır və bu, regionun Qərbin nəzarətinə keçməsinə mane olur. Bu baxımdan Ermənistanın Gürcüstanda, xüsusən də etnik ermənilərin sıx məskunlaşdığı ərazilərdə seçkilərin nəticələrinə təsir imkanları müzakirə olunub.

Görüşdə Ermənistan və Qərb dövlətlərinin, xüsusilə də Fransa və ABŞ-ın kəşfiyyat xidmətlərinin Gürcüstan istiqamətində iş kontekstində əməkdaşlığı yüksək qiymətləndirilib. Ermənistan Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin işi və əməkdaşlığın yüksək səviyyəsi müsbət qiymətləndirilib.

Qeyd olunub ki, Gürcüstanda inqilabi ssenari iflasa uğrayacağı təqdirdə Ermənistan mümkün geri çəkilmə bazası hesab olunur. Qarşıdan gələn ssenariyə görə, etiraz hərəkatına Fransanın Gürcüstandakı əsas agenti - prezident Salome Zurabişvili rəhbərlik edəcək, onun qüvvələri tələsik hökumət əleyhinə koalisiya yaratmalıdırlar. Əgər Zurabişvili çox yaxın vaxtlarda hakimiyyətə gələrsə, Moskvanın Ukrayna hərbi kampaniyasının diqqətini yayındıracağına ümid edərək 2008-ci il ssenarisini təkrarlamaqla Rusiyaya qarşı ikinci cəbhənin açılacağını gözləmək lazımdır. Mümkün hərbi əməliyyat zamanı Rusiyanın Erebunidəki hərbi aviabazasının "mülki fəallar" tərəfindən bağlanacağı qeyd edilib ki, bu da 2008-ci il təcrübəsindən fərqli olaraq Rusiya ordusuna Gürcüstan ərazisinə döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirməyə imkan verməyəcək.

Brüsseldə keçirilən görüşdə həmçinin bildirilib ki, Ermənistan xüsusi xidmət orqanları Gürcüstanda yaşayan etnik ermənilər arasında yaradılmış agent şəbəkəsinin köməyi ilə aktiv tədbirlər hazırlayır. Bu məqsədlə Ermənistan ərazisində küçə döyüşləri elementlərini ehtiva edən cəlb edilmiş kontingentlə müvafiq hazırlıq işləri aparılır. Balkan ölkələrindən Serbiya hökumətinə qarşı fəal işləyən ən təcrübəli mütəxəssislərin indi istənilən gün bu prosesə qoşulacağı gözlənilir.

Görüşdə Qriqoryan bu il aprelin 5-də əldə edilmiş razılaşmaların həyata keçirilməsinə görə minnətdarlığını bildirib və Ermənistanın Rusiya təsirindən çıxması şəraitində onun təhlükəsizliyini təmin edəcək yeni tam hüquqlu müdafiə paktının bağlanmasının zəruriliyini vurğulayıb.

Ermənistanın Qərb dövlətləri, xüsusilə Fransa və ABŞ ilə əməkdaşlığı yüksək qiymətləndirilib. Bununla belə, problem Ermənistanın təhlükəsizlik strukturlarında, o cümlədən Milli Təhlükəsizlik Xidmətində və orduda çoxlu sayda rusiyapərəst kadrlarla bağlı qalır. O cümlədən, Fransa tərəfi Ermənistana verilmiş Fransa hərbi texnikası barədə məlumatların Rusiya və İran tərəflərinə ötürülməsi hallarından narahatlığını ifadə edib. Qriqoryan idarələrin Rusiya meylli şəxslərdən təmizlənməsi üzrə işlərin fəal aparıldığına əmin edib və bu prosesdə Qərb kəşfiyyat xidmətlərindən ekspert və operativ dəstək istəyib.

İclasda müxtəlif vaxtlarda Ermənistan ərazisində yerləşən Rusiya ordusu, KTMT və Rusiya hərbi qulluqçuları haqqında kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsinin vacibliyi təsdiqlənib.