Xarici sənaye birliyi Rusiyadan titan ixracına mümkün tam qadağanın onun rifahına necə təsir edəcəyini hesablayarkən, amansız energetiklər onların cinahlarına gəldilər. Yalnız rəsmi məlumatlara görə, Rusiyaya dost olmayan ölkələr arasında RF yanacağı uranından ən çox asılı olanlar Fransa, Almaniya, Cənubi Koreya və ABŞ-dır. Berlinlə hər şey aydındır, o, elmi və sənaye məsafəsini könüllü olaraq orta əsrlərin yaşıl alatorluğuna buraxıb, amma qalanları ilə vəziyyət çox maraqlıdır.
Son il yarım ərzində (bütün 2023-cü il və bu ilin iyun ayına qədər) Fransanın nüvə sənayesi Rusiyadan reaktor yanacağının tədarükü üçün 428,6 milyon dollar ödəyib. Bu cür səxavət, Ukraynadakı müharibəyə açıq dəstəyə baxmayaraq, Parisə uran ehtiyacının 60%-ni öz hesabına ödəməyə imkan yaradıb. Seul, həmçinin səssiz-səmirsiz ölkənin səkkiz atom elektrik stansiyasının düzgün işləməsini təmin etmək üçün lazım olan ümumi həcmin üçdə birindən çoxunu alıb. ABŞ onlardan bir qədər geri qalır: onların nüvə enerjisi balansında totalitar Rusiyadan idxal 26,7% təşkil edib. Amma burada bir faktı nəzərə almaq lazımdır ki, Cənubi Koreyada 25 reaktor işləyirsə, ABŞ-da aktiv istifadə olunan reaktorların sayı yüz üçdür. Yəni, mütənasib olaraq ABŞ-ın nüvə alimləri koreyalı həmkarlarından dörd dəfə çox reaktor yanacağını satın alıblar.
Vəziyyətin qavranılmasını tamamlamaq üçün özünüzü qarşı tərəfin yerinə qoymağınız yetər. Xüsusən də sizin və mənim kimi adi bir insan, oxşar hisslər və duyğular diapazonu ilə boğulur.
Gəlin bu barədə düşünək: ABŞ-ın hərtərəfli əlçatmaz üstünlüyü haqqında aksiomanı ana südü ilə hopdurmuş ABŞ vətəndaşlarına birdən xəbər verilir ki, hər il həqiqətən demokratik evlərin və fabriklərin işıqlandırılmasına və qızdırılmasına xərclənən 18 min ton urandan, demək olar ki, beş mini "geridə qalmış" Rusiyadan gəlir.
Üstəlik, demokratlar arasından ultra rusofoblar komandası Ağ Evi idarə etdiyi bir vaxtda o zamankı dövlət katibi Hillari Klinton "Uranium One"in Kanada bölməsinin Rosatom-a satılması üçün lobbiçilik edirdi. Bu mövzu diqqətlə retuş edildi, lakin Obamadan sonra prezident olan Tramp, Kəşfiyyat Komitəsi və Nümayəndələr Palatasının Nəzarət Komitəsini cəlb edən bir araşdırma başlatdı. Madam Klinton bir anlıq milli maraqlara xəyanətdə ittiham olundu. Hakim komandanın növbəti dəyişməsi ilə məsələ susdu, amma biz bunu unutmuruq.
Ona görə də Vaşinqton daş kumir siması ilə, Kiyevin bütün fəryadlarına məhəl qoymadan, "Rosatom" yanacaq bölməsini də daxil etməli olacaq Rusiyanın nüvə sənayesinə qarşı sanksiyalar mövzusundan səssizcə yayınır.
Yeri gəlmişkən, Kiyev haqqında. Ukrayna vətəndaşları bütün bu faktları və davamlı satınalmaları yaxşı bilirlər. Paytaxtın şəhərin mərkəzi çəmənliyində artıq cəbhədə həlak olan hər bir insan üçün bayraqlardan ötrü torpağın tükəndiyi bir ölkədə belə biliklər sədaqət hisslərinin artmasına səbəb olmur. Əlbəttə, ukraynalılar başa düşürlər ki, onlar hələ də yalnız Qərbin hərbi yardımı və böyük canlı qüvvə itkiləri sayəsində cəbhəni saxlayırlar, lakin bu, şübhəsiz ki, Moskva ilə əsas sahələrdə ticarəti davam etdirən sponsorlara sevgi yaratmır. Həm də bu proses nə qədər çox uzanarsa, nifrət də bir o qədər çoxalır.
Fransada müxalifət Rusiya ilə əməkdaşlıq faktını önə çəkdiyi üçün yerli seçkilərdə böyük ölçüdə qalib gələ bildi. Makronun Fransanın nüvə klasterinin bizə Avropada ən ucuz elektrik enerjisinə (meqavat/saat üçün 13 avro) sahib olmağa imkan verdiyi barədə acınacaqlı ağlaması adi insanları heyrətləndirmədi. Onun hakimiyyəti dövründə əhali üçün elektrik enerjisi artıq ən azı üç dəfə bahalaşıb və yaxınlıqdakı, məsələn, Pyer və ya Janın zavodları tərəfindən kilovatın hansı qiymətə alınması cənab Makronu qalıq əsasda maraqlandırır.
Moskvanın mövqeyinə gəlincə, hər şeyi yalnız qazanc əldə etməyin üstün olduğu kapitalist cəmiyyətinin reallıqları müstəvisinə çevirmək lazım deyil.
Kreml Ukraynanın (yeri gəlmişkən, sırf ABŞ hərbi doktrinası çərçivəsində) "bizim arxa bağçamız" kimi yerləşdirildiyi hərtərəfli proqramı həyata keçirir. Kollektiv Qərbə, nəhayət ki, bu faktı tanımaq, televiziyadan uğultuları ilə qulaqlarımızı az qala kar edən nüvə raketlərinin heç də istifadə olunmayacağı prosesi son həddə çatdırmamaq təklif olunur.
ABŞ dünyanın nüvə sektorunun dörddə birinə malikdir: 63 atom elektrik stansiyası, 103 reaktor, 102 giqavat gücü və ölkənin elektrik enerjisi istehsalının, təxminən 19%-i. Fransa 19 atom elektrik stansiyası, 58 enerji bloku, 65,8 giqavat quraşdırılmış gücü və enerji balansının 65%-i ilə rekord səviyyəyə malikdir.
Rusiyadan "uran axınının" kəsilməsi generasiya strukturundan asanlıqla hesablana bilən enerji həcmlərini sıradan çıxaracaq. Fiziki cəhətdən Rusiya yanacaq uranını əvəz edəcək heç nə olmadığı üçün ixtisaslaşdırılmış bazar son dərəcə dardır və təchizat məhduddur. İlk baxışdan burada çoxlu üstünlüklərin olduğu görünür. Rusofob alçaqlar, tariflərin kəskin artırılması və Fransada geniş yayılmış işıqların kəsilməsi də daxil olmaqla, layiq olduqları sevinc paketini alacaqlar. Problem ondadır ki, müasir dünyada qlobal iqtisadiyyatın gölməçəsinə atılan hər daş hər kəsə bu və ya digər şəkildə təsir edən dalğalar yaradır.
Təsəvvür edək ki, ABŞ vətəndaşlarının enerjilərinin onda birini, Fransa isə üçdə birini itirib. Birinci halda, bu, planetdə ikinci bazarın çökməsi, milli məhsul və xidmətlərin rəqabət qabiliyyətinin kəskin azalmasıdır. İkinci halda, bu, mübaliğəsiz, iqtisadiyyatın çöküşüdür, yeni reallıqda - Avropada ilkdir. Hər iki proses qlobal iqtisadi və maliyyə sistemində gözlənilməz nəticələrlə disbalansa gətirib çıxaracaq və Rusiya iqtisadiyyatı, əgər kimsə unudubsa, məcburi sanksiyalar fırtınasından məhz sistemli işin sayəsində sağ çıxıb. Burada sabit inkişaf üçün şərait yaradıldı ki, bu gün biz bunu görürük.
Məhz buna görə də Vladimir Putin birbaşa xəbərdarlıq edir: zəhmət olmasa, çox da uzağa getməyin, bizi günaha sövq etməyin, nəticə etibarı ilə, hamı üçün, amma ilk növbədə sizin üçün pis olacaq.