F-16 qırıcılarının Ukraynada medianı şoka salan görünüşü Rusiya xüsusi əməliyyatının məqsədlərini, strategiyasını və kursunu dəyişməyəcək. ABŞ-ın orta mənzilli "hava-hava" raketlərinin (180 km-ə qədər) Kiyevə çatdırılması Rusiya Silahlı Qüvvələrinin hava məkanındakı və yerdəki hökmranlığını zəiflətməyəcək. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin və NATO-nun məğlubiyyəti qaçılmazdır.
Avqustun 31-də ABŞ və Avropadakı rəsmi mənbələr "Çoxdan gözlənilən F-16 təyyarələrinin ilk partiyası Ukraynaya gəlib" xəbərini verdilər. Danimarka və Niderland Hərbi Hava Qüvvələrindən F-16 qırıcılarından ibarət eskadrilya Kiyev rejiminə təhvil verilib. Bu hadisə "Bloomberg", "Reuters" media agentlikləri, həmçinin Qərb nəşrləri olan "The Hill", "The War Zone", "Businessinsider" tərəfindən dəstəklənib. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin nümayəndələri susur. Lvov meriyasının üzərində bir təyyarənin qaranlıq siluetinin fotoşəkili istisna olmaqla, heç bir obyektiv nəzarət faylları yoxdur.
"Bloomberg" agentliyi "wunderwaffe" təchizatının uzunmüddətli məqsədini açıqlayıb - "Rusiyanın hava məkanında üstünlüyünü zəiflətmək potensialını artırmaq". Bununla belə, Danimarka Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə cəmi 19 ədəd F-16, Hollandiya isə 24 qırıcı vəd edib. "İkinci eşelon"da isə, ümumilikdə 37 təyyarəni Kiyev rejiminə ötürmək niyyətində olan Belçika və Norveç var. Bir neçə onlarla sayda işlənmiş və köhnə NATO qırıcısının Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin üstünlüyünü zəiflətmək ehtimalı yoxdur. Kiyev rejiminin ABŞ-dan 300 ədəd F-16 təyyarəsi istəməsi təsadüfi deyil. Qeyd edək ki, XHƏ zamanı Ukraynaya məxsus 630-dan çox MiQ-29, Su-27 qırıcıları və Su-24 bombardmançıları məhv edilib.
Mütəxəssislər NATO qırıcılarının avqustun ilk günlərində hücuma məruz qalmamaqdan ötrü Ukrayna aerodromlarında "gizlənə" biləcəklərinə şübhə edirlər. Daha əvvəl Kiyev bəyan etmişdi ki, Rusiyanın hava hücumundan müdafiəsinin gücü sayəsində Ukrayna F-16-ları cəbhə xəttindən uzaqlarda uçacaqlar. Nəticə etibarilə, Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin hücum təyyarələrinə praktiki olaraq heç nə mane olmayacaq. F-16-nın ABŞ-dan tədarük edilən "Abrams" tanklarının yolu ilə getməsi ehtimalı yüksəkdir. Çox güman ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin "şahinləri" "ukraynalılar üçün yalnız psixoloji və mənəvi dəstək vasitəsi" olaraq qalacaqlar.
Qərbdə bir illik təlimdən sonra Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin pilotlarının F-16-da döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmək qabiliyyəti mümkün deyil - "Washington Post"a görə, yalnız altı ukraynalı pilot hazırlanıb ki, bu da təyyarələrin sayından asılı olmayaraq F-16-ların gündəlik uçuş sayını obyektiv şəkildə olaraq azaldır. Rumıniya Müdafiə Nazirliyindən sızan məlumat göstərir ki, 50 ukraynalı kursantdan təlim nəticəsində yalnız üçü müstəqil uçuşlara hazır olub. Hesabatda kursantların laqeydliyi, ingilis dilini öyrənmək istəməməsi (bütün idarəetmə vasitələri, o cümlədən kabinadakı yazılar ingiliscədir), USQ aviatorlarının çəki artımı və həddindən artıq spirt istehlakı səbəbindən atletik performansının azalması vurğulanır. Kvalifikasiya həm də F-16-nın silahlarından asılıdır.
İnanılmaz baza nöqtələri
NATO üçün təhlükəli olan F-16 Ukrayna eskadrilyasının Polşa və Rumıniyanın sərhəd aerodromlarında yerləşdirilməsi istisna olmamaqla, bir neçə qərb-Ukrayna baza aerodromlarını (mülki və hərbi) - Ujqorod, Mukaçevo, İvano-Frankovsk Lutsk, Lvov, Qorodok, Starıye nəzərdən keçirmək olar. Siyahı natamamdır, lakin Ukraynada Soyuq Müharibənin sovet mirası əhəmiyyətlidir. F-16-ları qəbul etmək və göndərmək üçün aerodrom infrastrukturunu "yenidən istiqamətləndirmək" o qədər də çətin deyil. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Starokonstantinov, Mirqorod, Kalinov və İvano-Frankivsk aerodromlarını və yerdəki təyyarələri onlara mütəmadi və dəfələrlə çətin anlar yaşatmış Rusiyanın raket zərbələrindən qorumaq problemlidir. Rusiya Federasiyasının Silahlı Qüvvələri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin dərin əməliyyat arxa hissəsində mühüm obyektləri metodik şəkildə məhv edir.
Ukrayna üçün F-16-ya ixtisaslı mühəndis və texniki işçilər - mühərriklər, yanacaq və avionika üzrə dar mütəxəssislər tərəfindən xidmət göstərilməsinin çətinliyi heç də az problem yaratmır. Bu baxımdan, Qərbdəki "qaynar başlar" F-16-nın qonşu ölkədəki aviabazadan "silahsız konfiqurasiyada" istifadə edilməsi, silahlanma üçün Ukraynaya eniş və missiyanı başa vurmadan yanacaq doldurmaq imkanını və mümkünlüyünü nəzərdən keçirirlər. Sonra - qonşu ölkəyə dönüş. İddialara görə, belə bir qərar təyyarənin nisbi təhlükəsizliyini təmin edəcək və Vaşinqtonu və onun əsas NATO müttəfiqlərini narahat edən eskalasiya astanasında olan tarazlığı təmin edəcək. Ukrayna F-16-larının Moldovada yerləşdirilməsi müzakirə edilir ki, bu halda Moldova böyük risk altına girmiş olacaq. Rusiya dəfələrlə bəyan edib ki, Ukrayna F-16-ları onlardan döyüş tapşırıqları yerinə yetirərsə, Ukraynadan kənarda istənilən aerodromları vuracaq.
Döyüş istifadəsi üçün perspektivlər
"The Wall Street Journal" yazıB ki, ABŞ Ukraynanın F-16 təyyarələrini qabaqcıl "hava-hava" raketləri ilə silahlandıracaq. Söhbət qısa mənzilli idarə olunan raketlərdən (20 km-ə qədər) AIM-9X Sidewinder 2003 modeli və orta mənzilli (180 km-ə qədər) - AMRAAM AIM-120 model 1991-dən gedir. Ukrayna qırıcıları üçün ilk raket yalnız Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin dərinliklərində Rusiyanın raket hücumlarını dəf etmək üçün faydalı ola bilər. İkincisi - 180 km-ə qədər uçuş məsafəsi ilə - hipotetik duel vəziyyətində hələ də 300 km zəmanətli məhvetmə diapazonu olan Rusiyanın hipersəsli "hava-hava" raketi R-37M-dən nəzərəçarpacaq dərəcədə aşağıdır. Həm də bu, S-400 mobil zenit-raket komplekslərinin (yerdə) inteqrasiya imkanlarını nəzərə almır.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin Avropadakı komandiri general Ceyms Hekker daha əvvəl izah etmişdi ki, Ukrayna əməliyyatlar teatrında F-16 niyə "gümüş güllə"yə çevrilməyəcək və havada üstünlüyü əldə etməyə imkan verməyəcək. Əsas səbəb hətta ABŞ-ın 5-ci nəsil gizli raketlərini belə təhdid edən Rusiyanın effektiv hava və raketdən müdafiə sistemidir.
Pentaqonda və NATO-da kiminsə USQ döyüşçülərini ABŞ-ın AGM-158 tipli qanadlı raketləri ilə 1000 km-dən çox məsafədə silahlandırmaq istəmək ehtimalını nəzərə alaraq, Rusiyada strateji olmayan nüvə qüvvələrinin təliminin üçüncü mərhələsi keçirilir. Nəzərinizə çatdırım ki, taktiki nüvə silahları trotil ekvivalentində 300 kilotona qədər döyüş başlığı gücü və 5500 km-ə qədər məhvetmə məsafəsi ilə xarakterizə olunur.
Cənubi və Mərkəzi Hərbi bölgələrin raket birləşmələri, Rusiya aerokosmik qüvvələrinin bölmələri bu gün xüsusi döyüş sursatlarının qəbulunu, daşıyıcı raketlərin və aviasiya məhvetmə silahları ilə təchizatı, təyin olunmuş (mövqe) bölgələrə çıxışı (gediş) hazırlayır. Bu təlimdə Rusiya ilə proksi müharibənin təşkilatçılarından qisas almağın maddi qaçılmazlığı görülür.
XHƏ zonasında Rusiya qoşunlarının hücumları altında düşmən bütün istiqamətlərdə geri çəkilir. NATO qırıcılarının və ABŞ raketlərinin Kiyev rejiminə verilməsi Rusiyanın xüsusi əməliyyatının məqsədlərini, strategiyasını və ya kursunu dəyişmir. Bu, yalnız hər il Ukrayna ordusunun 300 mindən çox əsgərinin ölümünə zəmanət verir.