BAKI, 23 iyul — Sputnik. Hava hücumundan müdafiə və radioelektron mübarizə texnologiyalarının prioritetləri və inkişaf tempi Rusiyaya planetdəki ən yaxın düşmənlərini və rəqiblərini nəzərəçarpacaq dərəcədə qabaqlamağa, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin (USQ) və NATO-nun aviasiya məhvetmə vasitələrini Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında inamla ələ keçirməyə imkan verir. Rusiya qoşunları hər gün döyüş meydanında texnoloji və döyüş üstünlüyünü sübut edirlər.
Rusiyanın inteqrasiya olunmuş və eşelonlaşdırılmış hava hücumundan müdafiə və radioelektron mübarizə sistemi daim möhkəmlənir və təkmilləşdirilir, hədəflərin məhv edilməsi zonası qoşunları yerləşdiyi rayonlardan və mühüm obyektlərdən uzaqlaşır.
Rusiyanın hava hücumundan müdafiə və radioelektron mübarizə sistemlərinin geniş coğrafiyası və yüksək səmərəliliyi haqqında daha ətraflı növbəti abzaslarda.
Yalnız 22 iyul tarixinin ilk yeddi saatı ərzində Rusiya Silahlı Qüvvələrinin hava hücumundan müdafiə və radioelektron mübarizə heyəti düşmənin 80 zərbə pilotsuz uçuş aparatını (PUA, dron) məhv edib: Rostov vilayəti üzərində 47, Qara və Azov dənizləri üzərində on yeddi, Krasnodar vilayəti üzərində səkkiz, Belqorod, Voronej və Smolensk vilayətləri üzərində bir və daha beş PUA Həştərxan vilayəti üzərində darmadağın edilib.
Üstəlik, bu, ən böyük hesab deyil. Rusiyanın dörd bölgəsinin ərazisində USQ-nin 100-dən çox dronun məhv edilməsi ilə "gecə növbələri" də olub. Ümumilikdə, xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) başlayandan bəri Ukrayna ordusunun 28 mindən çox PUA-sı, 630 təyyarəsi və 278 helikopteri "demilitarizasiya edilib" (dəyəri milyardlarla dollar və avro olan məhv edilmiş düşmənin yüzlərlə qanadlı və ballistik raketlərini, HIMARS reaktiv mərmilərini nəzərə almadan).
HIMARS
© AFP 2024 / FADEL SENNA
Rusiya radioelektron mübarizə sistemlərinin xətti, bir qayda olaraq, hava hücumundan müdafiə vasitələrinin qoruması altındadır. Yenə də radioelektron mübarizə kompleksləri düşmənin dronlarının, raketlərinin və reaktiv mərmilərin elə də az təsirli olan "qatilləri" deyil.
Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrının bütün sahələrində düşmənin hava hücum vasitələrini maksimum məsafədə aşkar etmək, təsnif etmək və məhv etmək qabiliyyətinə malik olan "Krasuxa" radioelektron mübarizə kompleksi uğurla fəaliyyət göstərir (bortda GPS naviqasiya qəbulediciləri və rabitə kanallarını pozur).
Rusiyanın ən yeni mobil radioelektron mübarizə kompleksləri radiodalğaötürən mənbələri (rabitə və radar sistemləri) uğurla pozur - bütün dəyişən tezliklərdə düşmənə yanlış məlumat verir, qoşunları və obyektləri qorumaq üçün böyük ərazidə görünməz qoruyucu günbəz və ya "elektromaqnit dumanı" yaradır.
Pansır HHM
© Sputnik / Максим Блинов
Mobil "Leşiy" kompleksi və digər dronlar əleyhinə vasitələr
XHƏ zonasında döyüş istifadəsi təcrübəsini nəzərə alaraq, Rusiya konstruktorları hava hədəfləri ilə mübarizənin ən son vasitələrini operativ olaraq yaradırlar. Belə ki, "Rostex" şirkəti hərbi nəqliyyat vasitələrini və sənaye obyektlərini zərbə və FPV-dronlarından qorumaq üçün "Leşiy" dronlar əleyhinə mobil kompleksini hazırlayıb. "Leşiy"in hərəkət diapazonu 250 metrdən çoxdur. Məhsul effektivliyini sübut edib və artıq sifarişçilərə təqdim edilir. Oxşar "Qroza" dronlar əleyhinə kompleks 300 metrdən çox fəaliyyət radiusuna malikdir. 500 - 600 metr diametrli mobil təhlükəsizlik günbəzi ciddi bir sistemdir.
Rusiyanın ən yeni "Kursir" dron-pelenqatoru radiodalğaötürən mənbələri tez bir zamanda müəyyən etməyə, PUA operatorunun və ya 5 km-ə qədər məsafədə düşmənin baza stansiyasının koordinatlarını təyin etməyə qadirdir.
S-400
© Serbian Presidential Press Service via AP
Kompüter görmə və süni intellekt texnologiyaları təkmilləşdirilir. Dronlar və digər mobil radioelektron mübarizə vasitələri çox sürətlə inkişaf edir. Məsələn, "Roselektronika"nın mütəxəssisləri fəaliyyət məsafəsini 40 faiz artırmağa imkan verən PUA-ları aşkar edən optik vasitələr üçün neyroşəbəkə hazırlayıblar. Orada da sualtı dronlar üçün unikal videomüşahidə sistemi yaradılıb. Xüsusi proqram təminatı cihazın sürətindən asılı olmayaraq və kifayət qədər qaranlıq olduğu 3 km-ə qədər fəaliyyət dərinliyində aydın görüntü əldə etməyə imkan verir. Pilotsuz texnologiyalar bütün döyüş mühitlərində inkişaf edir.
Ciddi elmi zəmin və Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında uğurlu istifadə təcrübəsi mobil və pilotsuz radioelektron mübarizə vasitələrinin sürətli inkişafını əvvəlcədən müəyyənləşdirib. Qeyd edək ki, Rusiya Federasiyasının Silahlı Qüvvələrində radioelektron mübarizə əvvəllər də qoşunların hərbi əməliyyatların operativ təminatının əsas növlərindən biri və hətta müstəqil döyüş forması hesab olunub.
Radioelektron mübarizə vasitəsi idarəetmə, kəşfiyyat, rabitə sistemlərinin elektron komponentlərinə və düşmənin yüksək dəqiqlikli silahlarının "beyinlərinə" radiodalğaların dərin "zərbələri"dir. Eyni zamanda, bu, öz qoşunlarını oxşar hərəkətlərdən qoruyur. XHƏ zonasında Rusiya radioelektron mübarizə vasitələrinin kütləvi şəkildə tətbiqi hərbi qruplaşmaların döyüş potensialının nəzərəçarpacaq dərəcədə artmasına və itkilərin azalmasına səbəb olur.
Digər tərəfdən, Kiyev rejiminin amerikalı ağaları Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin itkilərinin əhəmiyyətli dərəcədə artmasından o qədər də narahat deyillər. ABŞ və NATO-nun Avropadakı qoşunlarının komandanı, general Kristofer Kavoli Ukraynanın özünü məhv etmək üçün "əla" strategiyasından kifayət qədər razıdır. Radioelektron mübarizə sahəsində Pentaqon Rusiya Silahlı Qüvvələrindən xeyli geridə qalıb. Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında Rusiya radioelektron mübarizə vasitələrinin fəaliyyət göstərdiyi zonada GPS rəhbərliyi ilə "Excalibur" idarə olunan artilleriya mərmilərinin dəqiqliyi 55 faizdən 6 faizə qədər enib, "HIMARS" reaktiv mərmiləri və quruda yerləşən kiçik diametrli bombalar (Joint Direct Attack Munitions) uğursuzluğa uğrayıb və "Starlink" peyk interneti zərər görüb. "Rusiyanın Ukraynadakı bu cür uğuru" və ABŞ-ın texnoloji alçaldılması hətta "Bloomberg" maliyyə və biznes agentliyini də narahat edir. Qərbdə artıq "Rusiyanın döyüş meydanında strateji məğlubiyyəti" planını nelə yada salmırlar.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.