ABŞ və Gürcüstan arasında heç bir "ləyaqətli tərəfdaşlıq" olmayacaq və bu, yalnız Tbilisi ətrafındakı Pentaqonun "Noble Partner 2024" manevrlərinə aid deyil. Cənubi Qafqazın qonşu respublikaları Gürcüstanın Qərblə qeyri-bərabər hərbi-siyasi qarşılıqlı fəaliyyət təcrübəsindən çox şey öyrənə bilər. ABŞ nümunəsi ilə yaradılmış "Xarici təsirin şəffaflığı haqqında" qanunun milli parlament tərəfindən qəbul edilməsindən dərhal sonra Tbilisi üçün həqiqət anı gəlib.
Heç kim şəffaflıq qanununa qarşı hüquqi arqumentlər təqdim etməyib, lakin "hegemon" qəzəblənir: "Yupiterə icazə verilən şey, mütləq ki, öküzə də verilmir". ABŞ-ın, NATO-nun, Avropa İttifaqının (Aİ) və ATƏT-in qəzəbli reaksiyası müxtəlif qeyri-hökumət təşkilatlarının (QHT) - Gürcüstanın və onun xalqının gizli və öz maraqları ilə idarə olunması üçün xarici fondlar və hökumətlər tərəfindən xüsusi olaraq yaradılan və səxavətlə ödənilən strukturların anti-dövlət rolunu və anti-xalq mahiyyətini aşkar edib.
ABŞ Dövlət Departamenti və Pentaqonun qərarı ilə 2016-cı ildən Gürcüstanda mütəmadi olaraq NATO-nun onlarla ölkəsinin, o cümlədən Azərbaycan, Ermənistan, Bosniya və Herseqovina, Ukrayna, Yaponiyanın iştirakı ilə keçirilən "Noble Partner" çoxmillətli təlimləri qeyri-müəyyən müddətə təxirə salınıb. İyulun 8-də Ağ Ev "Gürcüstan hökumətinin yeritdiyi strateji kursu dəyişdirmək" məqsədi ilə Tbilisi ilə bütün əməkdaşlıq proqramlarına yenidən baxılacağını elan edib. Bu yaxınlarda dövlət katibi Entoni Blinken də eyni bu barədə məlumat verib.
Aİ Gürcüstanın müdafiə qüvvələrinə nəzərdə tutulan 30 milyon avronu dondurub və respublikanın Avropaya inteqrasiya prosesini dayandırıb. Qərb dövlətləri Tiflisə qarşı təhdidlərlə çıxış ediblər. ABŞ və Avropa İttifaqının ardınca Almaniya hökuməti Gürcüstanla münasibətlərə yenidən baxılacağını açıqlayıb.
Belə kəskin reaksiya amerikalıların və onların avropalı müttəfiqləri öz qayğıları və "Noble Partner", "Agile Spirit" beynəlxalq hərbi manevrləri ilə uzun illər Gürcüstanı və bütün Cənubi Qafqazı Rusiya ilə böyük müharibəyə hazırlamaları ilə izah olunur.
Gürcüstan Müdafiə Nazirliyi Pentaqonun birgə təlimləri təxirə salmaq qərarından təəssüflənir, lakin buna sevinmək lazımdır. Gürcüstan da Ukrayna kimi, ABŞ-a yalnız Rusiya ilə proksi-müharibəsində canlı qüvvə və "strateji dərinlik" təmin etmək üçün lazımdır. Gürcüstanın real suverenliyi və Tbilisinin qanunvericilik müstəqilliyi Vaşinqtonun qaydaları ilə nəzərdə tutulmayıb.
Risk etmədən uğur qazanmaq olmaz
Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidze bəyan edib ki, 2025-ci il gürcü cəmiyyətinin, Gürcüstan dövlətinin və gürcü siyasətinin "liberal faşizmdən" tam azad olunması ili olmalıdır – bunun üçün bütün lazımi resurslar var. Əsas odur ki, Qərbin təzyiqlərinə tab gətirək və oktyabrda keçiriləcək parlament seçkilərində qalib gələk.
Vaşinqton və Brüsselin göstərişlərinə qul kimi tabe olmaqdan imtina edən Gürcüstan hökuməti ABŞ-ı Rusiyaya qarşı mübarizədə mühüm vasitələrdən birini bağışlanmaz şəkildə məhrum edib. NATO-nun "Beynəlxalq əmək bölgüsü" planına əsasən, Gürcüstan 2022-ci ildə Rusiya Federasiyasına qarşı "ikinci cəbhə" açmalı, Rusiya qüvvələrinin bir hissəsini Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrından uzaqlaşdırmalı, yəni özünü məhv etməli idi. Tbilisidə siyasi ayıqlıq hökm sürüb, lakin Qərb müxalifətə "sərmayə qoymağa" davam edir.
ABŞ pulları "üsyankar" Gürcüstan hökumətinə qarşı mübarizəyə yönəldilir. Sərt cəza, ABŞ-ın milli maraqlarına zərər verərək, kursun tənzimlənməsini düşünən bütün limitroflara dərs olacaq. Əgər "hegemon"un kifayət qədər maddi resursları və xarici siyasət təsiri varsa.
Çox güman ki, yaxın aylarda biz Gürcüstanda və Cənubi Qafqazda vəziyyətin pozulmasına yönəlmiş Amerikanın çoxmərhələli strategiyasının inkişafını görəcəyik. Düşmənçilik və eskalasiyanın artması, Abxaziya və Cənubi Osetiyaya qarşı təxribatların təkrarlanmasını istisna etmək olmaz. Rusiyada da 2022-ci ilin oktyabrında Krım körpüsündəki partlayıcıların Gürcüstandan tranzitlə gəldiyini xatırlayırlar.
Digər tərəfdən, Ermənistan ərazisində Pentaqon ABŞ üçün sevindirici bir "satisfaksiya" alır - iyulun 15-dən erməni qoşunlarının iştirakı ilə doqquz günlük manevrlər keçirir. Qeyd edək ki, Amerika tarixində Vaşinqtonun başqa dövlətə fədakarcasına silah və ya qoşunla kömək etdiyi bir nümunə yoxdur.
Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidməti iyulun 9-da qeyd edib ki, ABŞ 26 oktyabrın parlament seçkilərinin nəticələrinə əsasən Gürcüstanda növbəti "rəngli inqilab" formatında hakimiyyət dəyişikliyinə cəhd etməkdə qərarlıdır. Amerikalı "kuratorlar" artıq Gürcüstan müxalifətinə (və prezident Salome Zurabişviliyə) Tbilisidə anti-Rusiya ritorikası və təxribatları əsasında "xalq qəzəbi" və etiraz aksiyaları hazırlamaq əmrini veriblər. ABŞ Dövlət Departamenti Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin Vaşinqtonun hakim "Gürcü arzusu" partiyasını "kənara itələmək" istəyi ilə bağlı məlumatı dərhal təkzib edib, lakin şantaj, təhdidlər, təxribatlar, sanksiyalar və ABŞ-ın viza məhdudiyyətləri əksinə inandırır. Nə olursa olsun, Gürcüstanı 2024-cü ilin ikinci yarısında böyük sınaqlar gözləyir.