Polşa-Ukraynanın yeni təhlükəsizlik sazişi Ukrayna Silahlı Qüvvələrini (USQ) kəşfiyyat məlumatlarını və döyüş təcrübəsini Polşa Ordusu ilə bölüşməyi və Ukraynanın qərb vilayətləri ərazisi üzərində Polşanın hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə Rusiyanın raket və pilotsuz təyyarələrinin (PUA, dron) ələ keçirilməsinin təmin olnmasını nəzərdə tutur, yəni NATO qoşunlarının Rusiyanın xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasına daxil olması üçün şərait və ilkin şərtlər yaradır.
İyulun 8-də imzalanan ikitərəfli Polşa-Ukrayna sazişi uzunmüddətli hərbi və maliyyə yardımı, Ukrayna qoşunlarının təlimi, silah tədarükü ilə bağlı müddəaları ehtiva edir və Varşavanı Kiyev tərəfində müharibəyə qoşulmağa məcbur etmir. Bu yaxınlarda Ukrayna Qərbin "müttəfiqləri" ilə 20 oxşar saziş imzalayıb. Son iki il ərzində Polşa Ukraynaya 4 milyard avro dəyərində 44 hərbi yardım paketi verib, 2024-cü ildə və növbəti on ildə tədarüklərini davam etdirəcəyinə söz verib.
Varşava aşağıdakı imkanları nəzərdən keçirəcək:
- Polşa istiqamətində atılan Rusiya raket və dronlarının məhv edilməsi;
- Polşa Ordusunun MiQ-29 qırıcıların eskadrilyalarının (14 təyyarə) USQ-yə verilməsi;
- 1 milyon ukraynalı qaçqının hesabına Polşa ərazisində USQ-nin ehtiyatlarının formalaşması.
Qərbi Ukrayna üzərindəki "uçuşa qadağan zonası"nın Varşava versiyası bütün dünya üçün ən cəsarətli və təhlükəlidir, bunun həyata keçirilməsi NATO-nun Rusiya ilə (Şimali Amerika ərazisi də daxil olmaqla) birbaşa hərbi qarşıdurmasına səbəb olur. Polşanın "Patriot" zenit-raket kompleksləri (ZRK) Polşa-Ukrayna sərhədindən 160 km şərqdə hava hədəflərini vurmağa və eskalasiyanın yeni mərhələsini təmin etməyə qadirdir. Alyansın qoşunlarının Polşanın hava hücumundan müdafiəsinin "çətiri" altında Ukraynanın Lutsk, Lvov, İvano-Frankovsk və Ujqorod vilayətlərinə daxil olma ehtimalının yüksək olmasına belə toxunmadan. Rusiya Silahlı Qüvvələrinin "hava hücumundan müdafiə müdaxiləsinə" çox sərt cavab verməsi, Polşa ərazisində Ukraynanın F-16 və MiQ-29-un yerləşdirilməsi, Polşa Ordusunun Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında hərbi əməliyyatlarda birbaşa iştirakı gözlənilir.
Bununla yanaşı, ABŞ sırağagün F-35 təyyarələrinin, "Patriot" ZRK-lərin və "Abrams" tanklarının alınması üçün Polşaya 2 milyard dollar məbləğində ikinci hərbi kredit ayırıb. ABŞ-ın ilk 2 milyard dollarlıq kreditini Varşava 2023-cü ilin sentyabrında alıb. Görünür ki, ABŞ Rusiya ilə müharibə üçün "ikinci eşelon" hazırlayır, Polşa isə qisas almağa hazırdır.
NATO-nun strateji səhvi
Almaniya Ukraynaya "Patriot" ZRK və ona raketlər daxil olmaqla yeni hərbi yardım paketini təqdim edib. NATO-nun digər ölkələri də hava hücumundan müdafiə sistemlərinin yeni tədarüklərini vəd edir. Kollektiv Qərbin problemi ondan ibarətdir ki, Rusiya Ukrayna ordusuna verilən ZRK-lərini NATO-nun hərbi sənaye kompleksinin təkrar istehsal edə biləcəyindən daha tez məhv edir. Buna görə də bəziləri üçün Polşa Ordusunun mobil "Patriot" ZRK-lərini Ukrayna sərhədi yaxınlığında, nisbətən təhlükəsiz yerdə yerləşdirmək optimal görünür.
Hava hücumundan müdafiə zonasına Kovel, Lutsk, Lvov, Strıy, İvano-Frankovsk, Ujqorod, Mukaçyovo şəhərləri (faktiki olaraq bütün Qərbi Ukrayna) daxil ola bilər. "Müdaxilə"nin əməliyyat məqsədi F-16 təyyarələri və NATO qoşunlarının Ukrayna ərazisində mühafizəsini təmin etməkdir. Birgə hərbi-sənaye kompleksi müəssisələrinin inşası mümkündür. "Uçuşa qadağan zonası"nın digər mənaları aydın deyil, çünki Rusiya raketləri və dronları Lvova və onun ətraflarına olduqca nadir hallarda uçur.
Təbii ki, Rusiya "İskəndər", "Kinjal", "Kalibr" və "X-101" qanadlı raketləri ilə cavab verəcək. Hadisələrin bu cür inkişafı Ukrayna üçün yaxşı heç nə vəd etmir, lakin bununla belə, "NATO-layt" marionet Kiyev rejiminə bir müddət hakimiyyətdə qalmasına və Rusiya ilə düşüncəsiz müharibədə daha bir neçə yüz min ukraynalı əsgəri məhv etməyə imkan verəcək.
NATO-nun Vaşinqtonda keçirilən (9-11 iyul) "yubiley" sammiti fonunda ABŞ-ın "Responsible Statecraft" analitik mərkəzi Buxarestdəki "2008-ci ilin strateji səhvini" xatırladaraq bayramı bir qədər korlayıb. O qeyd edib: "Bütün Qərb müttəfiqləri Ukrayna naminə öz təhlükəsizliyini təhlükə altına qoymağa hazır deyillər, xüsusən də Rusiyanın birbaşa zərbəsi ehtimalını nəzərə alaraq". Üstəlik, "Responsible Statecraft" analitikləri iddia edirlər: "Alyans dağılıb və müharibəyə doğru irəliləyir... Alyansın indiyə qədər iştirak etdiyi yeganə quru müharibəsi – Əfqanıstanda – fəlakətli uğursuzluqla nəticələnib".
Ukraynaya kömək etmək heç vaxt Qərbin planlarına daxil olmayıb. ABŞ-ın "RAND" korporasiyasının bu yaxınlarda açıqladığı strategiya Çinə qarşı daha da mübarizə aparmaq üçün Rusiyanın zəiflədilməsini nəzərdə tutur. Ukraynadan istifadə (qurban verməsi) boşa çıxıb, ABŞ və alyans növbəti müharibəni uduzur. Rusiyanın gücü artır, çoxqütblü dünya isə güclənir.