BAM yeni iqtisadi reallıq kontekstində: Rusiya niyə magistral yolu modernləşdirir?

BAKI, 8 iyul — Sputnik. Bu gün Rusiya iqtisadiyyatı üçün yaranmış çağırışlar və onu müşayiət edən imkanlar kontekstində hökumət əməkdaşlığın üfüqlərini genişləndirir və diqqətini alternativ ölkələrə və onların bazarlarına yönəldir. Belə ki, 2022-ci ildən sonra Moskvanın qarşısında Asiya bazarları ilə qarşılıqlı əlaqəni genişləndirmək, xüsusən də Cənub-Şərqi Asiyanın sürətlə inkişaf edən ölkələrinin bazarlarına yol açmaq vəzifəsi durur.

Bu məqsədə çatmaq üçün Rusiya şərq istiqamətində ticarət yollarını fəal şəkildə inkişaf etdirməyə və modernləşdirməyə başladı, xüsusən Baykal-Amur (Bam) və Trans - Sibir kimi mühüm magistral yollarda, habelə bu iki obyekti Yakutiya-Amur-Yakut magistral yolu ilə birləşdirən dəmir yolu infrastrukturunda işlər elan edildi.

Modernizasiyanın üçüncü mərhələsi üçün trilyonlarla rubl

2022-ci ilin sentyabrında Baykal-Amur magistral xəttinin modernləşdirilməsinin birinci mərhələsinin başa çatdığı elan edildi. Onun çərçivəsində magistral infrastruktur genişləndirildi və dəmir yolunun yükgötürmə qabiliyyəti artırıldı. Daha sonra gələn il başa çatdırılması gözlənilən ikinci mərhələyə start verildi.

Eyni zamanda, cari ilin may ayında 2035-ci ilə qədər davam edəcək modernləşdirmənin üçüncü mərhələsi çərçivəsində iş planı təsdiq edildi. Üçüncü, ən böyük iş mərhələsinin 3,7 trilyon rubla (təxminən 4,2 milyard dollar) başa gələcəyi gözlənilir.

Bu vasitələr sayəsində əlavə yollar, qatarlar, tunellər, körpülər, o cümlədən Amur çayı vasitəsilə dəniz limanlarına yanaşmalar təşkil ediləcək, stansiyalar və platformalar modernləşdiriləcək.

BAM-ın modernləşdirilməsi işlərinə, eləcə də vaxtilə dünyanın ən uzun dəmir yolu magistralının tikintisinə Azərbaycan şirkətləri də cəlb olunublar. Daha əvvəl məlum olub ki, Azərbaycanın "Rail Trans Service" tikinti şirkəti (RTS) Bam-ın modernləşdirilməsi ilə bağlı olan "1520" şirkətlər qrupuna daxil olan "Bamstroyekanizasiya" ilə müqavilə bağlayıb.

Müqavilə "RTS" mütəxəssislərinin bitişik hissələri olan Uktur, Aksaka və Kenay stansiyalarında tikinti-quraşdırma işlərində iştirakını nəzərdə tutur.

Baykal-Amur magistral xəttində qatar

Mediabanka keçid

Cənub-Şərqi Asiya istiqamətində ötürmə qabiliyyətinin artırılması

Rusiya dəmir yolu Hərəkət Heyəti operatorları Birliyinin sədr müavini Denis Semyonkinin sözlərinə görə, BAM tarixən strateji hərbi əhəmiyyətə malik beynəlxalq magistral kimi qurulmağa başlanıb.

"O, müharibədən əvvəl Trans-Sibir dəmir yolunun dublyoru kimi tikilməyə başlayıb ki, müharibə zamanı Trans-Sibir dəmir yolu məhv olarsa, alternativ marşrutlarla yüklərin çatdırılması mümkün olsun. Sonradan BAM-ın tikintisi, o cümlədən Xabarovsk diyarı, Yakutiya, İrkutsk və Amur bölgələri kimi Şimal Bölgələrdən faydalı qazıntıların ixracını təmin etmək məqsədilə yenidən canlandırılıb", - Semyonkin "Sputnik Azərbaycan"a bildirib.

Ekspert qeyd edib ki, BAM məhz buna görə də kömür, dəmir filizi və nadir torpaq metallarının sübut olunmuş böyük yataqlarının olduğu hazırkı marşrutla salınıb.

"Lakin bu gün Cənub-Şərqi Asiya bölgəsi həm Rusiya Federasiyası, həm də bu bölgəyə ixrac edən Belarus, Qazaxıstan, Azərbaycan kimi həmsərhəd ölkələr üçün çox vacibdir. Bu səbəbdən BAM-ın ötürmə qabiliyyətini artırmaq vacibdir", - Semyonkin əlavə edib.

Xüsusilə, Rusiya Federasiyasının Uzaq Şərq dəniz limanları istiqamətində avtomobil yolunun inkişaf etdirilməsi vacibdir ki, onun vasitəsilə yüklər Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinə, məsələn, Çin, Hindistan, Tailand, Vyetnam və Yaponiyaya çatdırılır.

"Yalnız Rusiyadan Uzaq Şərq dəniz limanlarına doğru yük axını on milyonlarla tonla ölçülür. Təkcə Primorsk ərazisində deyil, həm də Xabarovsk diyarının şimalındakı Vanino və Sovetskaya qavan limanları istiqamətində də daşıma və ötürmə qabiliyyətini artırmaq lazımdır", – Semyonkin sözünə davam edib.

Onun fikrincə, buna görə, bu gün, ilk növbədə, Trans-Sibir magistralının dublyoru olan Baykal-Amur magistralının inkişafı olmadan, Rusiya Federasiyasının Uzaq Şərq dəniz limanları istiqamətində yük axınının əhəmiyyətli dərəcədə artmasına nail olmaq mümkün deyil.

Bundan əlavə, Semyonkin qeyd edib ki, Baykal-Amur magistralı bir sıra faydalı qazıntı yataqları üçün əlverişlidir, çünki o, prioritet ixrac olunan Uzaq Şərq dəniz limanlarına ən yaxın çıxışı təmin edir.

"Ümumiyyətlə, BAM-ın əsas funksiyası Rusiyanın sənayeləşmiş regionları ilə Uzaq Şərq dəniz limanları arasında əlaqəni təmin etməkdir", - ekspert hesab edir.

Karbohidrogenlərin prioritet bazarlara çıxışı

Semyonkin "Sputnik Azərbaycan"la söhbətində qeyd edib ki, Baykal-Amur magistral xətti böyük şəhərlərə aparmır – onlar, sadəcə orada yoxdur. Buna görə də, BAM-ın funksiyası, ilk növbədə, malların ixracına və ya idxalına yönəldilmiş tranzitdir.

"BAM-dan keçən əsas yüklərin, təxminən 80%-i Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinə gedən kömür, enerji və kokslaşdırıcıdır. İkinci yerdə neft və neft məhsulları, sonra dəmir filizi və metallar gəlir. Daha sonra isə daha kiçik yüklər - gübrələr, əlvan metallar, taxta-şalbandır", - ekspert qeyd edib.

Semyonkin hesab edir ki, eyni zamanda, 2022-ci ildən başlayaraq BAM daha bir son dərəcə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Onun sözlərinə görə, o zaman Rusiya Federasiyası Fevralskaya stansiyasından Sakit Okean istiqamətində Sakit Okean dəmir yolunun tikintisini elan edib və burada yüklərin daşınması üçün əlavə dəniz limanı yaradılacaq.

"Məsələ ondadır ki, Sakit Okeanla, onun şimal hissəsi ilə əlaqə yalnız Baykal-Amur magistral xətti ilə mümkündür. Çünki onsuz yeni dəniz limanlarına əlavə yanaşmalar qurmaq mümkün deyil, buna görə də onun aktuallığı artır", - Semyonkin qeyd edib.

BAM-ın əhəmiyyətini artıran və hələ tam istifadəyə verilməyən digər amil magistral xəttin ərazisində yerləşən müxtəlif yataqların işlənməsidir.

"Təbii ki, heç bir müasir xammal yatağı yaxşı dəmir yolları olmadan işlənə bilməz, burada iki yollu bölmələr, elektrik lokomotivləri və bütün daşıma prosesinə mərkəzləşdirilmiş nəzarət imkanı var. Buna görə Baykal-Amur magistralı, o cümlədən Xabarovsk ərazisinin şimalında və Amur bölgəsində yerləşən dəmir filizi, kömür və digər faydalı qazıntı yataqlarının yaxın 10-20 ildə inkişaf edəcəyini nəzərə alaraq inkişaf edir", - ekspert əlavə edib.

BAM-ın modernləşdirilməsinə Azərbaycandan şirkətlərin və işçilərin cəlb edilməsinə gəlincə, bu onunla bağlıdır ki, Baykal-Amur magistralının tikintisi qeyri-adi, çətin tikinti layihəsidir - bu, əbədi don zonasında aparılır, oradakı iqlim şəraiti sərtdir, təchizatda çətinliklər var.

Rusiyada belə şəraitdə, ailələrindən uzun müddət təcrid olunmuş şəraitdə, əlverişsiz iqlim şəraitində işləmək istəyənlərin sayı çox deyil, ona görə də başqa ölkələrdən, o cümlədən Azərbaycandan, cənub ölkəsi olmasına baxmayaraq, şirkətlər və tikinti mütəxəssisləri cəlb olunurlar", - ekspert bildirib.

"Bundan əlavə, azərbaycanlılar yaxşı inşaatçılar kimi tanınırlar, buna görə də onların təcrübəsi Baykal-Amur magistral xəttinin inkişafına xidmət edəcək", - fikrini tamamlayıb.

Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.