BAKI, 12 iyun — Sputnik. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin MDB-də pulsuz xidmət ticarəti və investisiyalar haqqında sazişin ratifikasiyası haqqında qanunu imzalayıb.
Saziş 2023-cü ilin iyununda Soçidə imzalanıb. Sənədi Ermənistan, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Rusiya, Tacikistan və Özbəkistan imzalayıb. Qeyd edilir ki, Moldova sazişi imzalamadığından, onunla bağlı danışıqlardan çıxdığını əvvəlcədən bəyan etmədiyinə görə, öhdəliklərinin siyahıları sazişə əlavə olunur, lakin saziş qüvvəyə mindikdən sonra onlar qüvvədə olmayacaq. Üstəlik, saziş istənilən dövlətin qoşulması üçün açıqdır.
Rusiyanın baş naziri Mixail Mişustin bir müddət əvvəl bildirib ki, müqavilə MDB məkanında biznes fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaradacaq, biznes və istehlakçılar üçün şəffaf və anlaşılan qaydaların formalaşdırılmasına imkan verəcək. Eyni zamanda, o qeyd edib ki, son dörd ildə MDB-də ticarət dövriyyəsi 60 faizdən çox artıb.
Müqavilə onun bütün iştirakçıları üçün vahid qaydalar yaradır ki, bunlardan da başlıcası xidmət təminatçıları və investorlar şirkətlər və filiallar yaratdıqda, xidmətlərin göstərilməsi üçün icazə və lisenziyalar alarkən onlara qarşı ayrı-seçkiliyin qarşısının alınmasıdır. İnvestorlara əmlaklarının qanunsuz ələ keçirilməsindən qorumaq üçün də təminatlar verilir.
Xidmətlər və investisiyalar baxımından saziş faktiki olaraq Özbəkistan və Tacikistanı Aİİ-nin güzəştli orbitinə daxil edir. Sənaye və kənd təsərrüfatı sektorlarında Tacikistan və Özbəkistan rusiyalı investorlara şəraitin pisləşməyəcəyinə zəmanət verir. Yəni xarici investisiyalar üçün yeni məhdudiyyətlər tətbiq olunarsa, onlar Rusiya şirkətlərinə şamil edilməyəcək.
Bəzi xüsusilə həssas sektorları üçün bu qaydaya istisnalar tətbiq edilib. Bunlara dağ-mədən sənayesi (Tacikistan); nüvə enerjisi, qiymətli metalların və daşların çıxarılması, ümumi və xüsusi təyinatlı maşın və avadanlıqların istehsalı, elektrik maşın və alətləri, nəqliyyat avadanlıqları (Özbəkistan). Eyni zamanda, ÜTT-nin üzvü olmayan Özbəkistan təşkilatın standartları səviyyəsində xidmətlər bazarına çıxış üçün təminat verməyi öhdəsinə götürür.