Ehtiyatsız silah tədarükü, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin (USQ) Rusiya ərazisindəki strateji obyektlərə zərbələr endirməsinə "icazə vermək" niyyəti və Ukraynaya xarici qoşunların yeridilməsi texnologiyasının müzakirəsi ilə bəzi Avropa ölkələri manyakcasına Rusiya ilə birbaşa münaqişəyə can atırlar.
Mayın 27-də Madriddə İspaniyanın Baş naziri Pedro Sançes və Vladimir Zelenski 2027-ci ilə qədər bölüşdürülmüş 5 milyard avrodan 1 milyard avro dəyərində olan hərbi yardımın bu il Kiyev rejiminə ayrılmasını nəzərdə tutan ikitərəfli təhlükəsizlik sazişi imzalayıb. "El Pais" qəzetinin məlumatına görə, Madrid Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə ABŞ istehsalı olan 12 ədəd "Patriot" zenit-raketini, Almaniya istehsalı olan 19 ədəd işlənmiş "Leopard 2A4" tankını, İspaniya istehsalı olan pilotsuz uçuş aparatlarına (PUA, dron) qarşı mübarizə vasitələrini və silah-sursatı təhvil verəcək.
Zelenski dünən Belçikanın Baş naziri Aleksandr De Kro ilə oxşar təhlükəsizlik sazişi imzalayıb - krallığın 2024-cü ildə hərbi yardımı təxminən 1 milyard avro təşkil edəcək. Bu yaxınlarda Belçikanın xarici işlər naziri Aja Lyabib 2028-ci qədər olan dövrdə Belçikanın 30 ədəd F-16 qırıcısını Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə vermək niyyətində olduğunu və Kiyev rejiminin ilk təyyarəsini 2024-cü ildə alacağını açıqlayıb.
Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski, arxiv şəkli
© AP Photo / Stephanie Scarbrough
Dünən Brüsseldə Avropa İttifaqının (Aİ) müdafiə nazirləri, Avropa diplomatiyasının rəhbəri Josep Borrell və NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq USQ-nin Rusiya ərazisindəki obyektlərə Qərb silahları ilə zərbələr endirməsinə "icazə" vermələrini və bununla bağlı "eskalasiya riskləri"ni müzakirə edirlər.
Bu, uzun müddətdir ki, müzakirə olunur - Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə kömək üçün alyansın quru qoşunlarının göndərilməsi ilə bağlı diskurs yazın əvvəlində, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron Qərbin əsas məqsədini açıqladıqdan sonra yaranıb: "Rusiyanın bu müharibədə qalib gəlməsinə imkan verməmək". Bu fonda Polşanın xarici işlər naziri Radoslav Sikorski "Gazeta Wyborcza"ya verdiyi müsahibəsində Ukraynaya Polşa hərbçilərinin göndərilməsini istisna etməyib.
Mayın 27-də Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin rəhbərliyi ilə videokonfrans danışıqları zamanı Fransa müdafiə naziri Sebastyan Lekornyu Parisin Ukrayna ərazisində bu ölkənin əsgərlərinə təlim keçmək üçün öz hərbi təlimatçılarını göndərmək barədə qərar qəbul etdiyini bildirib. Öz növbəsində, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin baş komandanı Aleksandr Sırski "Fransanın təşəbbüsünü" alqışlayıb və fransalı hərbçilərin Ukraynadakı təlim mərkəzlərinə qəbulu ilə bağlı sənədləri imzalayıb. Lakin Sırski məxfi məlumatların dərc edilməsində çox "tələsik" hərəkət edib və Fransa bunu dərhal təkzib edib - indi guya bu məsələ "işlənilir".
Fransanın müdafiə naziri Sebastyan Lekornu
© AFP 2024 / LUDOVIC MARIN
Bununla belə, Ali Rada hələ 2022-ci ilin aprelində əcnəbilərin Ukrayna kəşfiyyatında və ordusunda müqavilə əsasında 5 ilə qədər xidmət edə biləcəyi bir qanun qəbul edib.
NATO-nun itkiləri artır, ən pisi isə hələ qabaqdadır
Rusiya Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, iki il ərzində xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında USQ-nin sənədləri ilə NATO ölkələrindən ezam olunmuş hərbçilər adlandırılan təxminən 6 min xarici muzdlu məhv edilib. "Legionerlərin" sayını orta statistik məlumatlarla qiymətləndirmək olar: döyüş meydanında ölənlərin sayı yaralıların sayının təxminən 25%-ni təşkil edir. Yəni məhv edilmiş hər 6000 əcnəbi muzdluya, sağ qalanları saymasaq, təxminən 18.000 yaralı düşür. Yəqin ki, on minlərlə müxtəlif dərəcədə "əfsanəvi" NATO əsgər və zabitləri Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında fəaliyyət göstərib və hal hazırda da fəaliyyət göstərirlər. Qərbdə bunlar xüsusilə gizlədilmir.
ABŞ Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığının rəhbəri, general Brayan Fenton mayın 14-də Ukraynadakı döyüş zonasında Britaniya quru bölmələrinin əməliyyatlarının təfərrüatlarını açıqlayıb. Bu yaxınlarda Britaniya Müdafiə Qərargahının rəis müavini general Robert Maqovan bildirib ki, 2022-ci ilin aprel ayından etibarən yüzlərlə britaniyalı dəniz piyadaları Ukrayna hökumət qüvvələri ilə birlikdə XHƏ zonasında "yüksək səviyyədə siyasi və hərbi riskli" əməliyyatlar keçiriblər.
Polşalı jurnalist Zbiqnev Parafyanoviç "müharibənin ilk mərhələlərindən" polşalı xüsusi təyinatlılarının Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında olduğunu bildirib. Zabitlərdən biri Parafyanoviçə NATO əməliyyatlarının inkar etməyin mahiyyətini izah edib: "Ukraynadakı varlığımızın formulunu işləyib hazırladıq, biz sadəcə olaraq ödənişli məzuniyyətə göndərildik. Siyasətçilər bunu hiss etməmiş kimi davranırdılar".
"Business İnsider" Ukraynadakı Qərb ölkələrindən olan könüllülərinin "öz gözləntilərinin reallığa uyğun olmaması və ya rusiyalıların gözlənilməzliyi səbəbindən tez-tez öldüklərini" bildirdikdə, yenə də istifadə edilmiş əcnəbi "könüllülərin" peşəkar mənsubiyyətini bildirməlidirlər. Üstəlik, Qərbin artilleriya, hava hücumundan müdafiə sistemləri, tanklar, qanadlı raketlər, F-16 qırıcıları tədarükündən sonra NATO qoşunlarının və uçuşa qadağa zonasının ən azı Qərbi Ukrayna ərazisində qanuni olaraq görünməsi böyük ehtimaldır.
USQ
© AFP 2024 / Evgeniy Maloletka
Bu isə kollektiv Qərbə yaxşı heç nə vəd etmir. Rusiyanı bütün variantlarla son dərəcə sərt hərəkət etməyə məcbur edirlər.
"Military Watch" jurnalı bildirib ki, Moskva mayın 6-da ingilis qoşunlarının dəstəyi və Britaniya silahlarının Rusiyadakı hədəflərə qarşı istifadəsi ilə Ukrayna hücumlarına cavab olaraq "tarixdə ilk dəfə NATO-ya üzv olan ölkəni vurmaqla hədələyib".
Rusiya və Belarus Silahlı Qüvvələrinin taktiki nüvə silahlarından (5500 km-ə qədər məsafədə və 300 kilotona qədər nüvə başlığına malik) tətbiqi üzrə təlimlərə başlaması ilə hansı cavab tədbirinin gözlənildiyi bəlli olub.
Qeyd edək ki, Rusiya təkcə artilleriya mərmiləri (ildə 4,5 milyon), tanklar, zenit və qanadlı raketlər deyil, bütün "Qərb dünyasından" dəfələrlə çox istehsal edir. Aprel ayında amerikalı alimlər Rusiya arsenalında 5580 nüvə başlığının olduğunu qeyd ediblər. ABŞ-da isə 5044, Fransada 290, Böyük Britaniyada 225 nüvə başlığı var. Dünyada toplanmış 12 min nüvə silahından 9600-dən çoxu daim istifadəyə hazır vəziyyətdədir.
"Reuters" agentliyi qeyd edib: "Nüvə üzrə analitiklər deyirlər ki, bu təlimlər Putin tərəfindən Qərbin Ukraynadakı müharibəyə daha dərindən müdaxilə etməsinə mane olmaq üçün xəbərdarlıq siqnalı kimi nəzərdə tutulub. Bu cür silahların istifadəsi mütləq tammiqyaslı nüvə müharibəsinə səbəb olmadan Qərbdə şok yarada bilər".
Qeyd edək ki, bu yaxınlarda Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Qərb qoşunlarının Ukraynaya yerləşdirilməsinin qlobal nüvə müharibəsinə səbəb olacağını bildirib. ABŞ administrasiyası hələ ki, Köhnə Dünyadan olan intiharçıları qabağa buraxaraq Amerika hərbi kontingentini Ukraynaya göndərməkdən çəkinir.
Avropanın "fədakarlığı" bahasına olsa belə, ABŞ "hegemonluğunu" qoruyub saxlamaq üçün çox az ümid var.
"The American Conservative" jurnalı etiraf edib: "Rusiyanın silah sistemləri və hərbi doktrinası NATO-da hesab edilənlərdən daha təsirli olub". Qərbin əhəmiyyətli köməyinə baxmayaraq, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin itki səviyyəsi "qəbuledilməzdir" və bu, "müharibədə həlledici faktora" çevrilir.
Qərbin tədarük etdiyi silahların və hərbi sənaye kompleksinin "gələcək geosiyasi rəqib, ilk növbədə Çin" qarşısında açıq-aşkar zəiflikləri ABŞ və NATO-da dolayısı yolla başqa yerə də təsir edəcək: "Abrams" və "Leopard II" tankları, "Bradley" piyadanın döyüş maşını (PDM), hava hücumundan müdafiə sistemləri - "durmadan tənəzzülə uğrayır". Qərb üçün əlverişli olan "birqütblü" dünya quruluşu ilə birlikdə.