RUSİYA

Azərbaycan "kralının" mirası: Stavropolda qədim dəyirmanı qoruyub saxlamağa çağırırlar

Azərbaycanlılar Stavropolda Quliyevin dəyirmanında plakat asan fəallara minnətdardırlar.
Sputnik
BAKI, 13 mart — Sputnik. Rusiyanın Stavropolunda naməlum fəallar qeyri-adi şəkildə binası bərbad vəziyyətdə olan və bərpaya ehtiyacı olan qədim dəyirmana diqqət çəkmək qərarına gəliblər. Onlar dəyirmanın üzərinə "Mən sənin laqeydliyin səbəbindən dağılıb məhv oldum" sözləri yazılmış böyük plakat asıblar.
Stavropol sakini Məhərrəm Mirzəyevin "Sputnik Azərbaycan"a verdiyi məlumata görə, bu bina yüz ildən çox əvvəl "un kralı" kimi tanınan bakılı xeyriyyəçi Ağabala Quliyev tərəfindən tikilib. Demək olar ki, bir ilə yaxın müddətdə bu binanın tarixini öyrənən Mirzəyev onun bərpası üçün bir neçə dəfə həmyerlilərindən kömək istəyib.

"Quliyev 1905-ci ildə təşkil edilmiş Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri olub. Onun Qafqazın bir çox şəhərlərində fabrikləri, həmçinin 20-ci əsrin əvvəllərində dəyirmanların fəal şəkildə tikildiyi Stavropolda da mülkləri olub - emal edilmiş məhsulu satmaq taxıldan daha çox daha sərfəli idi" - Mirzəyev bildirib.

Stavropolda qədim dəyirman
Onun sözlərinə görə, 1902-ci ildə Maykop taciri İvan Baranov buxar dəyirmanı tikib. Bu, şəhərin ən böyük və ən müasirlərin dəyirmanlarından biri idi. 1908-ci ildə Baranov dəyirmanı azərbaycanlı Ağabala Quliyevə satdı. Quliev o zamanlar perspektivli istehsal müəssisələrini alır və ya icarəyə verirdi.

"Aldıqdan sonra o, mühəndis Qriqori Kuskovun layihəsinə uyğun olaraq dəyirmanı tamamilə yenidən tikdi və altı ildən sonra əlavə olaraq 8 min ton taxıl üçün dəmir-beton lift quraşdırdı. Layihə Quliyevə 350 min gümüş rubla başa gəldi - o vaxt bu, böyük məbləğ idi. Tikinti irimiqyaslı görünürdü və şəhərdə yeganə sənaye binasına çevrilmişdi" - Stavropol sakini qeyd edib.

Böyük Vətən Müharibəsi illərində dəyirman qismən zədələnmişdi. 60-cı illərdə, bəzi mənbələrin yazdığı kimi, onun lift, daha sonra dəyirmanın üst tikililərindən biri söküldü. Buna baxmayaraq, o, işləməyə davam edib. 90-cı illərə qədər dəyirmanın binasında 4 saylı çörək zavodu yerləşirdi, sonra buna Stavropol çörək zavoduna verildi. Mirzəyevin sözlərinə görə, hazırda dəyirmandan fasaddan başqa heç nə qalmayıb.
Stavropolda qədim dəyirman

"Bildiyimə görə, bina Stavropol diyarının Mədəni İrs Obyektlərinin Qorunması və Dövlət Mühafizəsi İdarəsinin xüsusi nəzarətindədir, lakin onun sahibi var. Hər dəfə binanın yanından keçəndə ürəyim parçalanır. Görünür, tək mən bu hissləri keçirmirəm, çünki kimsə tarixi abidəyə diqqət çəkmək üçün onun üzərinə plakat asıb. Bunu kim edib - bilmirəm, amma mən və həmyerlilərim ona minnətdarıq" - Mirzəyev qeyd edib.

Kişi əlavə edib ki, yaxın vaxtlarda binanın yanında yeni yaşayış kompleksi tikməyi planlaşdırırlar və dəyirman sahibi artıq inşaatçıdan mədəni irsi qoruyub saxlayacaq xüsusi qəza və konservasiya işlərinin planını alıb.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.