Rusiya ekspansiyası: "Marşal Şapoşnikov" freqatı "Kalibr" raketləri ilə Qətərə niyə gedib

Sakit Okean Donanmasının "Marşal Şapoşnikov" raket gəmisi "DIMDEX-2024" Qətər beynəlxalq sərgisində Rusiyanın dünya okeanındakı yüksək texnologiyalarını, hərbi-siyasi təsirini və gücünü nümayiş etdirir.

"Marşal Şapoşnikov" freqatı martın 4-dən 6-dək keçirilmiş "DIMDEX-2024" müdafiə sərgisində iştirak etmək üçün Rusiyanın Vladivostok şəhərindən Qətərin Həməd limanına gedib. Gəminin təntənəli qarşılanma mərasimində Rusiyanın Dohadakı səfirliyinin nümayəndələri və Qətər Hərbi Dəniz Qüvvələrinin zabitləri iştirak ediblər. "Marşal Şapoşnikov" digər ölkələrin - Böyük Britaniya, İtaliya, Pakistan, Omanın döyüş gəmiləri ilə birlikdə ziyarətçilər üçün açıqdır.

"DIMDEX-2024" sərgisinin mövzusu dəniz müdafiə və təhlükəsizlik texnologiyalarının geniş spektrini əhatə edir: döyüş gəmiləri və dəniz aviasiyası təyyarələri, pilotsuz sistemlər, axtarış-xilasetmə avadanlıqları, hidrolokasiya və radiolokasiya sistemləri, nüvə, bioloji və kimyəvi xüsusi avadanlıqlar, rabitə və naviqasiya sistemləri və bir çox avadanlıqlar. Sərgidə 200-dən çox beynəlxalq və milli şirkət iştirak edir. Sərgi çərçivəsində Kral Strateji Araşdırmalar İnstitutu (RUSIQatar) "təhlükəsizlik problemləri və onların qlobal təsirləri fonunda iqtisadi artım imkanlarını" müzakirə etmək üçün Yaxın Şərq Hərbi-Dəniz Qüvvələrinin komandirlərinin Konfransını (MENC) təşkil edib. "DIMDEX" 2008-ci ildən bəri keçirilir və Sinqapurda tək sayılı illərdə açılan beynəlxalq "IMDEX Asia" sərgisinin Qətərdəki analoqu hesab olunur. Hər Qətər sərgisi zamanı təqribən 5 milyard dollarlıq müqavilələr bağlanır. Rusiya gəmisinin burada olması da təsadüfü deyil.

Şərqi Çin və Cənubi Çin dənizlərində döyüş atışları ilə bir sıra təlimlərdən sonra Sakit Okean Donanmasının gəmilər dəstəsinin tərkibində olan "Marşal Şapoşnikov" Hind okeanında uzun məsafəli missiyaları yerinə yetirir. Ərəbistan dənizində quldurluğa qarşı mübarizə üzrə çoxmərhələli təlim müvəffəqiyyətlə keçirib.

Göyərtəsində qanadlı raketləri olan freqat dəniz kommunikasiyasını qorumaq və donanmanın əsas qüvvələrini müşayiət etmək üçün nəzərdə tutulub. O, sahildən istənilən məsafədə, yaxın zonada sualtı və hava hücumundan müdafiəni təmin etmək üçün birləşmələrin və gəmi zərbə qruplarının tərkibində fəaliyyət göstərə bilər. Modernləşdirilmiş "Marşal Şapoşnikov" freqatı dünyanın bir çox ölkələrinin hərbi dənizçiləri və müdafiə sənayesi mütəxəssislərinin böyük marağına səbəb olur. Şimali Koreya lideri Kim Çen In bu yaxınlarda bu gəmini çox bəyənib.

"Marşal Şapoşnikov" 1986-cı ildən Hərbi Dəniz Qüvvələrinin döyüş sırasındadır, ilkin olaraq bu, güclü raket və torpedo silahlarına malik olan 1155 layihəsinin böyük sualtı gəmisidir. O, on minlərlə mil uzaq məsafəli səyahətlər və bir çox şərəfli işləri geridə qoyub: 1990-cı illərin astanasında Fars körfəzində gəmiçiliyin təhlükəsizliyini təmin edib və sovet vətəndaşlarının Efiopiyadan təxliyə edilməsində iştirak edib, 2010-cu ilin mayında isə o, Somali dəniz quldurları tərəfindən ələ keçirilən "Moskva Universiteti" tankerini azad edib.

Altı illik modernləşdirmədən sonra gəmi 2021-ci ildə təxminən 50 faiz konstruktiv yenilənmiş halda xidmətə qayıdıb və ilk dəfə olaraq Yapon dənizinin akvatoriyasından 1000 km-dən çox məsafədə "Kalibr" qanadlı raketi ilə sahil hədəfini vurub. 2022-ci ilin əvvəlində "Marşal Şapoşnikov" Kuril silsiləsindəki Urup adasının yaxınlığında Rusiyanın ərazi sularında ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin "Virciniya" tipli sualtı qayığını aşkar edib və sualtı rabitə vasitəsi ilə xəbərdarlıqdan sonra "müvafiq vasitələrdən" istifadə edib. ABŞ sualtı qayığı akustik idarəetmə vasitələrində hədəfi bölmək üçün özüyeriyən simulyatordan istifadə edib və maksimum sürətlə Rusiya ərazi sularını tərk edib.

Dərin modernləşdirmə zamanı "Marşal Şapoşnikov" yeni MR-760 "Fregat-MA" radiolokasiya stansiyası və 5P-30N2 "Fregat-N2" informasiya emalı sistemi, R-779-28 yeni rabitə kompleksi, MR-123-02/3 "Bagira" universal artilleriya atəşinə nəzarət sistemi alıb. Sualtı və hava əleyhinə silahların (MGK-355 "Polyn" hidroakustik kompleksi, RBU-6000 reaktiv bomba qurğuları və "Kinjal" zenit raket kompleksləri (ZRK)) imkanları müasir "Kalibr-NK" və "Uran" raket kompleksləri, ən yeni artilleriya və radioelektron silahları ilə genişləndirilib. Universal buraxılış qurğuları "Oniks" qanadlı raketlərindən və "Sirkon" hipersəs raketlərindən istifadə etməyə imkan verir. Dəqiqədə 80 atış sürətinə malik A-190-01 yeni 100 mm-lik artilleriya qurğusu 20 km-dən çox məsafədəki hədəfləri, o cümlədən 15 km-ə qədər yüksəklikdəki təyyarələri vura bilir. "Marşal Şapoşnikov" zərbə silahları ilə təchiz edilməsi sayəsində atəş gücünü dəfələrlə artırıb və Dünya Okeanının istənilən bölgəsində sualtı, suüstü və yerüstü hədəfləri məhv edə bilən universal bir gəmi olub. Rusiya freqatı, şübhəsiz ki, "DIMDEX-2024" sərgisinin ən yaddaqalan "eksponatı" olacaq.

Modernləşdirilmiş "Marşal Şapoşnikov" freqatının əsas xüsusiyyətləri:

- su tutumu - 7570 ton;

- hərəkət sürəti - 30 düyünə qədər;

- avtonom məsafə – 5700 mil;

- ekipaj - 267 nəfər.

Əsas silahlanma:

- "Kalibr" qanadlı raketlər - 2000 km-ə qədər

- "Oniks" qanadlı raketlər - 800 km-ə qədər

- "Uran" qanadlı raketlər - 260 km-ə qədər

- 18 km-ə qədər uçuş məsafəsi olan "Kinjal" ZRK

- 20 km-dən çox mənzilli 100 mm-lik A-190-01 özüyeriyən artilleriya qurğusu

- iki "Ka-27" helikopteri və bir "Orlan-10" Pilotsuz uçuş aparatı