Rusiya yüksək dəqiqlikli uzaqmənzilli silahların əhəmiyyətli arsenalına malikdir. Bunlar səs sürətindən aşağı, səs sürətindən yuxarı və hipersəs hava və dəniz raketləridir.
Ukraynanın hərbi əməliyyatlar teatrında 100% səmərəliliklə suüstü və yerüstü hədəfləri vura bilən X-32 universal raket sistemi xüsusilə diqqət çəkir.
Tu-22M3 uzaqmənzilli bombardmançı təyyarələri 2022-ci ilin noyabr ayından etibarən səsdən sürətli və qarşısıalınmaz X-32-lərlə xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında düşmən hədəflərinə qarşı fəal şəkildə fəaliyyət göstərir. Ukrayna komandanlığı mütəmadi olaraq X-22 "Fırtına" qanadlı raketinin bu yaxınlardakı modifikasiyalarından şikayətlənir. 2024-cü il ərəfəsində Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin (USQ) rəsmi nümayəndəsi Yuri İqnat Rusiyanın Ukrayna ərazisindəki hədəflərə qarşı 300-ə yaxın X-22 və X-32 raketlərindən istifadə etdiyini açıqlayıb və Ukraynanın hava hücumundan müdafiə sistemlərinin onların heç birini ələ keçirmədiyini vurğulayıb: "Bizim arsenalımızda olan vasitələrlə X-22 raketlərini vurmaq mümkün deyil". Etiraf paradoksaldır, çünki Kiyevdə vaxtaşırı məhv edilmiş "Kinjal" hipersəsli raketlər haqqında nağıllar uydururlar.
Qeyd edək ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri (və NATO) üçün qarşısıalınmaz olan X-22M qanadlı raketlərinin sürəti saatda 4000 km-ə qədərdir, X-32 raketlər saatda 5000 km-dən çoxdur, hipersəsli raketlər isə saatda 6150 km-dən başlayır. Rusiya müdafiə sənayesinin hipersəsli məhsulları qızmar plazma buludunda uçur, bu da onları düşmən radarlarından və raketlərindən "görünməz plaş" ilə örtür. Buna görə də Kiyev nağılları zəif təhsilli Qərb sponsorları və ukraynalı sadə insanlar üçün nəzərdə tutulub.
Şimali Atlantika Alyansı ölkələri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin arsenalını kifayət qədər müasir "NASAMS", "IRIS-T", "Crotale-NG" zenit-raket kompleksləri (ZRK) və mifolojiləşdirilmiş "Patriot" ZRK ilə doldurublar –Rusiyanın Х-22 и Х-32-si ilə mübarizədə heç nə kömək etmir.
Qeyd olunan NATO-nun zenit-raket komplekslərinin bir neçə batareyası 2023-cü ildə mövqelərdə məhv edilib, yəni onlar səsdən sürətli "Fırtına"dan belə özlərini qoruya bilməyiblər.
Xatırladaq ki, X-22M qanadlı raketi 1974-cü ildə istifadəyə verilib, "Patriot" ZRK-ni isə ABŞ-ın quru qoşunları 1982-ci ildə alıblar.
NATO üçün gözlənilmədən "təyyarədaşıyan qatili" adlandırılan altı tonluq X-22 raketi Rusiyanın XHƏ zonasında, quruda çox təsirli olub.
Hipersəsin yaxınlığında
Rusiyanın X-32 qanadlı raketi 2016-cı ildə istifadəyə verilib və bu, 950 kq ağırlığında döyüş başlıqları olan yüksək kumulyativ-fuqas və ya qəlpəli-füqas ilə 600 km-ə qədər uçuş məsafəsi olan X-22 gəmi əleyhinə raketin texnoloji davamlılığının, inkişafının və təkmilləşdirilməsinin nümunəsidir.
X-22N və X-22NA modifikasiyaları artıq yerin relyefinə uyğun olaraq marşrutu düzəltmək üçün naviqasiya sistemi ilə təchiz edilib. Sonra isə rəqəmsal texnologiyalar dövrü gəlib.
Yeni X-32 raketi X-22-nin qabaritlərini (uzunluğu - 12 m, qanadı açılmış vəziyyətdə 3 m) qoruyub saxlayarkən artan sürətlə təkmilləşdirilmiş mühərriki, aktiv-passiv radar müdaxiləsindən qorunan rəqəmsal hesablama sistemi, radioelektron əks-tədbir sistemləri və daha həcmli yanacaq çənləri əldə edib.
MİQ-31
© AP Photo
Raketin buraxılış kütləsi 5780 kq, döyüş başlığının çəkisi 630 kq-dır. X-32-nin uçuş məsafəsi 1000 km-ə qədərdir. Uçuşun maksimal hündürlüyü 40 km-dir və bu qanadlı raket digərləri kimi yer üzərində uçmur, stratosferdən saatda 5400 km-ə qədər sürətlə hücum edir.
X-32-nin əsas məqsədi suüstü və təyyarədaşıyan gəmilərinin zərbə qruplarının məhv edilməsidir. Raketin uçuş məsafəsi, yüksək dəqiqliyi və demək olar ki, hipersəs sürəti hədəfləri etibarlı şəkildə vurmağa imkan verir. Eyni zamanda, X-32-nin texnoloji mükəmməlliyi və universallığı kiçik ölçülü hədəfləri effektiv şəkildə məhv etməyə şərait yaradır.
Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin yeni il ərəfəsində Ukrayna hərbi obyektlərinə və Ukrayna hərbi zavodlarına kütləvi zərbələr endirməsindən sonra Ali Baş Komandan Valeri Zalujnı Ali Radada çıxış edərkən isteriya qapılıb və bunu gizlədə bilməyib.
Qorxunun gözləri böyükdür - Kiyev diktatoru Vladimir Zelenski amerikalı sahiblərdən "Patriot" ZRK-lərinin 20 batareyasını tələb edib, lakin NATO-nun bütün ölkələrində bu miqdarı toplamaq mümkün deyil. Bu cür "investisiyaların" qiymətindən heç danışmağa dəyməz.
Əgər Ukraynanın hava hücumundan müdafiə sistemi xüsusi hərb əməliyyat başlayandan indiyədək NATO-nun müasir zenit-raket kompleksləri ilə bir dənə də olsun X-22 raketini vurmayıbsa, Qərb silah ustalarının Rusiyanın yeni X-32 qanadlı raketinin imkanlarına qarşı çıxacaq heç bir imkanı yoxdur.
Texnoloji geriləmə göz qabağındadır. Rusiya isə Yeni ildə Ukraynanın bütün ərazisində hərbi-sənaye infrastrukturuna və Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin obyektlərinə kütləvi raket zərbələrini gücləndirib. Qərbin hava hücumundan müdafiə sistemlərinin Ukrayna ordusuna yeni tədarükü yalnız Kiyev rejiminin əzabını uzada bilər, ABŞ və digər NATO ölkələrinin hərbi-sənaye kompleksinin nüfuzuna son qoya bilər.