Noyabrın 13-dən 17-dək Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində "Dubai Airshow-2023" aviasiya sərgisi keçirilir və burada Rusiyanın müasir silah və hərbi texnikasının 250-dən çox nümunəsi təqdim olunur. Bunlardan ən diqqət çəkənləri F-15 və F-16 qırıcıları, B-1B və B-52 strateji bombardmançı təyyarələri vura bilən "Vikinq" zenit-raket kompleksi, Ka-52 "Alligator" kəşfiyyat-hücum helikopteri, 14 km-dən çox uçuş məsafəsinə malik olan yüngül çoxməqsədli "İzdeliye 305E" raketi, RVV-MD2 və RVV-BD "hava-hava" idarə olunan raketləri, X-69 qanadlı raketidir. Dubayda Rusiya sektorunun əsas dünya premyerası İl-76MD-90A(E) ağır nəqliyyat təyyarəsi olub. Rusiya 1994-cü ildən xaricdə bu sinifdən olan təyyarələri nümayiş etdirməyib.
Ağır nəqliyyat aviasiyasının dünya bazarındakı "Bestseller" olan İl-76MD-90A 800 km/saat sürətlə gecə-gündüz, müxtəlif fiziki-coğrafi şəraitdə şəxsi heyətin və hərbi texnikanın yerləşdirilməsi və paraşütlə enişi üçün nəzərdə tutulub. Bu, İl-76MD təyyarəsinin dərindən modernləşdirilmiş versiyasıdır. Təyyarə uçuş-eniş və kreyser xüsusiyyətlərini yaxşılaşdırmağa imkan verən daha güclü PS-90A-76 mühərrikləri əldə edib. Gücləndirilmiş qanad və yüksək davamlılıq ehtiyatı ilə modernləşdirilmiş şassi, torpaqlı uçuş-enmə zolaqlarında İL-76MD-90A-nın avtonom əsaslandırılmasına və təchiz olunmamış aerodromlarda istismarına imkan verir. Ağır nəqliyyat təyyarəsi (maksimum uçuş çəkisi 210 ton) 60 tona qədər faydalı yük daşımağa qadirdir. Uçuş məsafəsi 18 faiz artıb (52 ton yüklə 5000 km-ə qədər), yanacaq sərfiyyatı isə 15 faiz azalıb. Çoxfunksiyalı İl-76MD-90A "Rostex" Dövlət Korporasiyasının Birləşmiş Aviasiya Korporasiyasında yerli komponentlərdən kütləvi şəkildə hazırlanır. Təyyarə Dubayda keçirilən sərgidə böyük marağa səbəb olub.
Təkcə balet sahəsində deyil
"Dubai Airshow-2023"də xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında yüksək effektivliyini təsdiqləyən və Rusiya döyüş helikopterlərinə mühəndis strukturlarını, zirehli texnikanı, zenit-raket komplekslərini və digər düşmən obyektlərini 14,5 km məsafədə məhv etməyə imkan verən yüngül çoxməqsədli idarə olunan "İzdeliye 305E" raketi sensasiya yaradıb.
Rusiyanın ən yeni orta mənzilli "Vikinq" zenit raket kompleksi (ZRK) düşmənin hava hücumundan müdafiə sistemlərinin radioelektron və atəş şəraitində qoşunları və obyektləri perspektivli hava hücumu silahlarının kütləvi zərbələrindən qorumaq üçün nəzərdə tutulub. Bu ZRK aerodinamik hədəfləri, taktiki ballistik raketləri, yerüstü və suüstü radiokontrast obyektləri vurmaq qabiliyyətinə malikdir. Hədəflərin məhv olma məsafəsi (sıfırdan 25 km-dək yüksəkliklərdə): təyyarə və helikopterləri 65 km-ə qədər, ballistik raketləri 25 km-ə qədər, qanadlı raketləri 20 km-ə qədər vura bilir. Antey-2500 zenit-raket kompleksi ilə inteqrasiyada 130 km-ə qədərdir. "Vikinq" ZRK eyni vaxtda altı hədəfi vura bilir və dünya bazarında onun rəqibi yoxdur.
Rusiya müdafiə şirkətləri Dubayda həmçinin ilk dəfə olaraq dronların aşkarlanması və məhv edilməsi üçün ən yeni dəqiqlikli sistemi təqdim ediblər. Penza "Radio zavodu"nun daşınan versiyası avtomatlaşdırılmış idarəetmə modulundan (proqram təminatı olan komandir planşeti, naviqasiya vasitələri, Daşınan Zenit Raket Sistemlərinin (DZRK) tabeliyində olan atışı idarə etmək üçün simli və simsiz rabitə avadanlığı) və fərdi avtomatlaşdırma dəstindən (planşet, hədəfləri göstərən quraşdırılmış mikrodispleyli təhlükəsizlik eynəkləri, həmçinin atıcı üçün radio rabitə və naviqasiya vasitələri) ibarətdir. Kompleks 100-ə qədər hədəfi izləməyə, hədəf təyinatlarını verməyə və doqquz zenit atıcısının hərəkətlərini əlaqələndirməyə imkan verir.
Rusiyanın "Dalnolet" və "Berkut 2" paraşüt sistemləri Dubayda qonaqların və mütəxəssislərin böyük marağına səbəb olub. Birincisi, lazımi avadanlıq dəsti ilə xüsusi təyinatlı döyüş bölmələrinin 900 metr hündürlükdən 8 km-ə qədər enişi üçün nəzərdə tutulub (8 km-dən eniş zamanı uçuş məsafəsi 60 km-ə çata bilər). İkinci xüsusi təyinatlı sistem olan "Berkut 2" bütün növ təyyarələrdən 10 km-ə qədər yüksəklikdən enməyə imkan verir, üstəlik "qanad" silah-sursatla 50 kq-yə qədər çəkisi olan konteyneri asılmış qurğuya bərkidilməsinə imkan verir. Paraşüt sistemi birin bir metrə olan məhdud əraziyə dəqiq enişini təmin edir.
Rusiyanın ağır Su-35C və Su-30SM qırıcılarında "Rusiya Cəngavərləri"nin pilot qrupları, həmçinin Ka-52 "Alliqator" kəşfiyyat-hücum helikopterinin inanılmaz uçuş nümayişləri aerokosmik sərgisinin mütəxəssislərinin və ziyarətçilərinin ənənəvi heyranlığına səbəb olub. İlkin nəticə nədir?
Bütün səylərə baxmayaraq, kollektiv Qərb Rusiya müdafiə sənayesini dünya yüksək texnologiyalı silahlar bazarından sıxışdırıb çıxara bilməyib. Rusiya burada əvəzolunmazdır. Xatırladaq ki, əvvəlki "Dubai Airshow-2021" sərgisində "Rosoboroneksport" 1,3 milyard dollardan çox məbləğdə müqavilələr imzalayıb və2,5 milyard dollar dəyərində bütün növ təyyarələrin tədarükü ilə bağlı təkliflər alıb. Dubaydakı hazırkı salon heç də az uğur qazanmayacağını vəd edir.
Digər tərəfdən, İsrail silah istehsalçıları "Dubai Airshow-2023"ün sərgisində yoxdur və bu, ABŞ xarici siyasətinin veteranı Henri Kissincerin ABŞ-la dostluğun düşmənçilikdən daha təhlükəli ola biləcəyi təhlükəsi ilə bağlı tezisini təsdiqləyir.