BAKI, 3 noyabr — Sputnik. Ukraynadakı anti-Rusiya layihəsinin məhvindən, Qərbi Afrikada neokolonial siyasətin iflasından, Rusiyanı və onun iqtisadiyyatını sanksiyalarla məhdudlaşdıra, siyasi cəhətdən təcrid edə bilmədikdən sonra, Avropalı “Pike jiletlilər” məhz eyni məqsədlərlə Orta Asiyaya girməyə cəhd etmək qərarına gəliblər.
Makron kəşfiyyata göndərilib. Artıq öz ölkəsində seçicilərin yüzdə 70-dən çoxu ona etibar etmir. Buna görə də, heç olmasa, müsbət gündəmdə qalmaq üçün Parisdən uzaqlaşmağın vaxtıdır. O Parisdən ki, orda heç bir inflyasiya, yataq böcəklərinin hücumu, yoxsulluq yoxdur və bunu fransızlara onların özlərinin seçdikləri prezidentin ikinci mandatı bəxş edib.
Yelisey sarayının sahibi çərşənbə və cümə axşamı günlərini Qazaxıstan və Özbəkistana səfərlərdə keçirib. Orada o, pis oyunun içinə yaxşı mina qoyub: bir müddət əvvəl fransız mətbuatı hər iki dövləti “hüquqların pozulması” və “fundamental azadlıqların olmaması”nı əsas gətirərək “avtokratik” adlandırırdı. Amma hazırda anlayış dəyişib, daha doğrusu, onu dəyişdiriblər və fərqli bir söz ehtiyatından və davamlı olaraq təbəssümlərdən istifadə olunur.
Bəs Makronu minlərlə kilometr uçmağa və danışıqlara vaxt sərf etməyə vadar edən nə oldu?
O oldu ki, Paris Afrikada zərbə aldı, ona buradakı mənbələrə, qoy lap elə ölməkdə olsun - sənayelər üçün resurslara çıxış ciddi şəkildə məhdudlaşdırıldı. Fransanı həm enerji daşıyıcılarından, həm də nadir torpaq metallarının tədarükündən məhrum edən sanksiyalar da baş verdi. Bütün bunlar, hətta süni nəfəs cihazına qoşulsalar belə, sənaye tərəfindən tələb olunur. Həm də nə vaxtsa yox, sabah.
Həm uran, həm də nadir torpaq yataqlarının olduğu Qazaxıstan, bura səfəri hazırlayanların fikrincə, Rusiyanı əvəz etməlidir. Mətbuat rəsmi Astananı hər cür tərifləməyi unutmadan, ola bilsin ki, Fransa və Aİ-nin necə birlikdə hərəkət edəcəyini təsvir edirdi.
Yəqin ki, Fransa Xarici İşlər Nazirliyinin müvafiq idarələri “RİA”nı mütaliə etmirlər. Çünki, altı aydan bir qədər çox əvvəl agentliyin əməkdaşı Savçuk Rusiyanı və Qazaxıstanı nüvə enerjisi sahəsində hansı əlaqələrin birləşdirdiyini açıqlamışdı.
Fransa, lətifədə deyildiyi kimi, belə bir vəziyyətdə yalnız "zehni olaraq Moskva və Astana ilə" qala bilər, çünki cazibədarlıq öz yerində, müqavilələr, qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq və birgə iş başqa bir hekayədir. Heç bir ağıllı siyasətçi nəzakət naminə konkretliyi qurban verməz.
Özbəkistanda da vəziyyət oxşardır, yəni Makronun seçdiyi eyni davranış xətti göz qabağındadır. Lakin burada da parislilərin qarşılıqlı maraqları nəzərə alan mehriban qonşuluq və birgə iş münasibətlərini pozmaq niyyəti tamamilə proqnozlaşdırıla bilən fiasko ilə başa çatdı.
Siz, əlbəttə ki, düzgün sözlər söyləyə, xeyirxahlıqla gülümsəyə, tərəqqi və demokratiya haqqında danışa bilərsiniz, lakin mümkün olan hər yerdə çoxsaylı uğursuzluqlardan sonra sözlərə maraq kiçik, hətta gözəgörünməz dərəcədədir.
Həqiqətən də əhəmiyyətli və inandırıcı olan heç bir kozır yoxdur. O zaman Avropa, hətta bu gün Mərkəzi Asiya nəyə lazımdır?
Cavabı “Politico” nəşri təqdim edib. Sadəlövhlüyündə şübhələnməyin çətin olduğu bu media qurumu manşetdə hər şeyi öz yerinə qoyub. Orada aşağıdakılar yazılıb: “Makron yeni dostlar və uran axtarmaq üçün Putinin həyətinə enir”.
Göründüyü kimi, “Politico”da o qədər də savadlı adamlar işləmir. Əks halda, onlar nəinki “dilim mənim düşmənimdir” ifadəsinin fərqində olardılar, həm də leksikona açıq-aşkar neokolonializm dadı əlavə edərdilər. Nə Rusiyanın ən böyük quru sərhədi ilə bağlı olduğu Qazaxıstan, nə də ölkəmizin mehriban münasibətdə olduğu və hazırda da mövcud olduğu Özbəkistan heç kimin “arxa bağçası” ola bilməz.
Bunlar həm ölkə daxilində, həm də xaricdə müstəqil siyasət yürüdən suveren və müstəqil dövlətlərdir. Rusiya isə MDB-nin mövcud olduğu otuz il ərzində ona heç vaxt vassal kimi yanaşmayıb.
Bu, məhz sırf Avropa münasibətlər modelidir ki, burada bərabərhüquqlular və daha çox bərabər olanlar, böyük tərəfdaşlar və kiçik tərəfdaşlar var.
Belə fikirlər yayan istər media, istər siyasətçilərin özləri, sadəcə olaraq başa düşmürlər ki, onlar özlərini ifşa edirlər və onların qırmızı neokolonial qıvrım saçlarını nəinki bütün sağlam düşüncəli dövlət adamları tanıyırlar, həm də onlardan acı turpdan da pis beziblər. Makron özü ilə iri sahibkarlardan ibarət istənilən nümayəndə heyətlərini gətirə bilər, vədlər yağdıra bilər. Bəs, onun fransızların özlərinin etibar etmədiyi sözlərinə kim qulaq asacaq?
Ona görə də zəmanət verə bilərik ki, Avropanın Rusiyaya qarşı apardığı müharibədə yeni müttəfiqlər tapmaq cəhdi baş tutmadı. Bu, həm də geri dönməz və hər kəsin qarşısında baş verdi.