İQTİSADİYYAT

Nüvə və almaz paketi: yeni anti-Rusiya sanksiyaları və Avropa iqtisadiyyatının məhvi

Avropa İttifaqı Rusiyanın nüvə sənayesinə və Rusiyanın mayeləşdirilmiş təbii qazın idxalına qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə hazırlaşır. Ekspert Rusiyaya qarşı növbəti sanksiyalar paketinin Avropa iqtisadiyyatına necə təsir edəcəyini açıqlayıb.
Sputnik
BAKI, 23 sentyabr — Sputnik. Avropa İttifaqı (Aİ) Rusiya iqtisadiyyatına qarşı oktyabrın əvvəlində razılaşdırıla bilən növbəti, 12-ci sanksiyalar paketini nəzərdən keçirir. Belə ki, "Bloomberg"in məlumatına görə, Aİ-nin bir sıra ölkələri Rusiyadan mayeləşdirilmiş təbii qazın (LNG) tədarükünə və Rusiyanın İT mütəxəssislərinin xidmətlərinə əlavə məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsində israrlıdır.
KİV-in məlumatına görə, nüvə sektoruna da məhdudiyyətlərin tətbiq edilməsi təklif olunub, lakin Aİ üzvlərinin əksəriyyəti bu təşəbbüsə qarşı çıxıb. Rusiya almazlarının tədarükünə də sanksiyalar tətbiq oluna bilər.
Avropa iqtisadiyyatı üçün yeni çətinliklər
Yeni Cəmiyyət İnstitutunun Siyasi İqtisadi Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Vasili Koltaşov Sputnik Azərbaycan-a bildirib ki, Avropa iqtisadiyyatı üçün növbəti anti-Rusiya sanksiyaları paketinin tətbiqi enerji resurslarının alınmasında yeni çətinliklər, əlavə istehsalın azaldılması və nəticədə Aİ iqtisadiyyatının sıxışdırılması hesabına dünya bazarında növbəti təzyiq demək olacaq.

"Rusiya iqtisadiyyatı üçün sanksiyaların istənilən genişləndirilməsi əlverişsiz və faydasızdır. Ancaq məsələ ondadır ki, Rusiya təsərrüfat sistemi getdikcə daha çox digər ölkələrə - neytral və dost olan ölkələrə yönəlir", - deyə iqtisadçı hesab edir.

Yeni Cəmiyyət İnstitutunun Siyasi İqtisadi Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Vasili Koltaşov
Koltaşovun sözlərinə görə, Aİ-nin hər hansı sanksiyaları gözlənilməz kimi qəbul edilməməlidir, daha doğrusu, bu, ABŞ-ın 2022-ci ildən bəri çox intensiv şəkildə həyata keçirdiyi Avropadakı siyasətinin məntiqi davamıdır.
Lakin Rusiyaya qarşı daha bir sanksiyalar paketi bütün dünya iqtisadiyyatı üçün o qədər də yaxşı xəbər deyil, çünki bu, Avropa İttifaqı bazarını məhv edə bilər, Aİ ölkələrinin iqtisadiyyatında tonusun azalmasına səbəb ola bilər, bütün bunlar isə məhsullarını Avropa istiqamətində tədarük edən ölkələr üçün sərfəli deyil. Ekspert əlavə edib ki, ABŞ-dan başqa heç kim bununla maraqlanmır.
Rusiyanın nüvə sənayesi Aİ-də təmsil olunmayacaq
Koltaşovun sözlərinə görə, Rusiyanın nüvə sənayesi Avropa bazarında heç bir şəkildə olmayacaq, buna heç bir şübhə olmamalıdır.
"Buna görə də dünyanın qalan hissəsi "Rosatom" üçün qalır. Digər ölkələrlə işləmək "Rosatom"un edə biləcəyi, etməli olduğu və edəcəyi şeydir. Üstəlik, fransızlar Afrikada uran hasilatını itirdikdən sonra Afrika regionu getdikcə daha çox Rusiyaya yönəlir. Bu, vacibdir və yeni imkanlar açır", - deyə iqtisadçı bildirib.
Koltaşovun sözlərinə görə, onu da nəzərə almaq lazımdır ki, "Rosatom"un atom elektrik stansiyalarının (AES) tikintisi üçün tələbləri hazırda yerinə yetirə biləcəyindən daha çoxdur.

"Atom elektrik stansiyasının yaradılması konveyer deyil, çox mürəkkəb işdir. "Rosatom"un heç bir şəkildə öhdəsindən gələ bilmədiyi bir vəziyyətdə (sifarişlərin çox olması və onların icrasının asan olmaması) şirkət əslində Rusiyanın nüvə sənayesinin Aİ-dəki məhdudiyyətlərindən heç nə itirmir", - deyə Koltaşov qeyd edib.

Üstəlik, iqtisadçı onu da əlavə edib ki, Rusiya digər ölkələrlə nə qədər fəal ticarət edirsə, onlarla əməkdaşlıq, o cümlədən Avropa sənaye məhsullarının dəyişdirilməsi yolu ilə bir o qədər intensiv inkişaf edir.
Aİ Rusiyadan mayeləşdirilmiş təbii qazın alışını artırır
Eyni zamanda Avropa şirkətləri Rusiyadan mayeləşdirilmiş təbii qazın alışını artırır və avrozona bu tendensiyanın davam etdirilməsini planlaşdırır. Belə ki, "Global Witness" beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatının araşdırmasına görə, ittifaqın 2027-ci ilə qədər bu yanacaqdan imtina etmək istəyinə baxmayaraq, Aİ ölkələri 2023-cü ildə rekord həcmdə Rusiya mayeləşdirilmiş təbii qazını almaq niyyətindədir.
Bu ilin ilk yeddi ayının nəticələrinə görə, Rusiya mayeləşdirilmiş təbii qazın idxalı 40% artaraq 15 milyondan 22 milyon kubmetrə qədər çatıb. Nəticədə Rusiya bu yanacağın Aİ-yə ABŞ-dan sonra ikinci tədarükçüsü olub.
Eyni zamanda, Avropa ölkələri arasında İspaniyaBelçika Rusiyadan idxal olunan mayeləşdirilmiş təbii qazın həcminə görə lider olublar, bu da ixrac olunan Rusiya yanacağının müvafiq olaraq 18% və 17%-ni təşkil edib.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
RUSİYA
Qərb Rusiyanın nüvə sənayesinə qarşı sanksiyaları niyə tətbiq etməyəcək?