BAKI, 4 avqust - Sputnik. Avqustun 1-i Kiyev təbliğatı üçün gərgin keçib. Çünki o, öz auditoriyasına Qərbin Ukraynanı heç bir şəkildə aldatmadığını təcili izah etməli olub. Orada əsəbi reaksiyaya səbəb "Financial Times"ın Co Baydenin Ukraynaya əlavə büdcə ayırmaq fonunda Tayvan üçün silahların maliyyələşdirilməsini Konqresin əli ilə həyata keçirmək niyyətinə dair məlumatı olub.
Ukraynanın qorxuları tamamilə başadüşüləndir: ABŞ ümumi büdcə çərçivəsində Kiyev üçün nəzərdə tutulan vəsaiti Taypeyə köçürməyə başlayacaq və nəticədə Ukraynanı taleyin ümidinə buraxacaqlar.
Qeyd etmək lazımdır ki, informasiya və psixoloji xüsusi əməliyyatlar mərkəzinin hər şeyin tamamilə səhv olduğuna, Ukraynanın Qərb və konkret olaraq ABŞ tərəfindən dəstəyinin sarsılmaz olduğuna dair verdiyi təminatlar kifayət qədər əsaslı arqumentlərlə dəstəklənib. Onlar Ağ Evin Ukrayna və Tayvan maliyyə layihələrinin (qismən) birləşməsi ilə bu kombinasiyasının əslində taktiki və əsasən ABŞ daxili xarakter daşıdığı fikrinə düşür.
İş ondadır ki, Konqresin Nümayəndələr Palatasına ABŞ-ın Ukraynaya qarşı siyasətinin (daha doğrusu, onun getdikcə açıq-aydın iflasa uğraması, geosiyasi fəlakətə çevrilmək təhlükəsidir) mövcud administrasiyaya münasibətdə əsas tənqid obyektlərindən biri olduğu Respublikaçılar nəzarət edir. Üstəlik, seçkilərə yaxınlaşdıqca (bir ildən az qalıb), opponentlərin mövqeyi Bayden və onun Ukrayna kursuna qarşı daha şiddətli və barışmaz olur. Konqresdə müvafiq qərarların qəbulu əlbəttə ki, paketə daxildir. Ən vacib arqument isə odur ki, ABŞ Ukraynada Rusiya ilə boş yerə mübarizə aparmaqdansa, əsas təhlükə mənbəyi kimi Çinə diqqət etməlidir.
Tayvan mövzusunun Ukrayna mövzusuna qoşulması aparat-bürokratik oyunlar baxımından həqiqətən ağlabatandır: siz, respublikaçı konqresmenlər, Tayvana daha fəal dəstək göndərmək istəyirdiniz - buyurun, lakin Ukrayna ilə eyni paketdə. Belə bir konfiqurasiyada təşəbbüsü dəstəkləməkdən imtina etmək hətta Baydenin ən sərt rəqibləri üçün də çətinləşir.
Beləliklə, Kiyevin sakitləşdirici mantraları ilk baxışdan olduqca inandırıcı görünür. İkincisi isə vəziyyət daha mürəkkəbdir. Əgər Baydenin jurnalistlər vasitəsilə səsləndirdiyi planlar taktiki addım hesab olunursa, o zaman bu, hansı strategiya çərçivəsində edilib?
Lakin strateji nöqteyi-nəzərdən Ukraynanın sevinəcəyi heç bir şey yoxdur.
Çin həqiqətən amerikalılar üçün bir nömrəli düşməndir. ABŞ-ın Ukrayna böhranına planlaşdırılandan daha çox cəlb edilməsi onlar üçün vəziyyəti daha da çətinləşdirir, lakin məsələnin mahiyyətini heç bir şəkildə dəyişdirmir. Onlar tamamilə Asiya istiqamətinə keçməli olacaqlar, çünki onların sadəcə fiziki cəhətdən iki irimiqyaslı münaqişədə iştirak etmələri üçün gücləri və resursları yoxdur.
Eyni zamanda, Vaşinqton öz siyasətində tələyə düşüb. Dövlət sistemləri, xüsusən də belə nəhəng sistemlər böyük inersiyaya malikdir. Strategiyanın və hərəkət istiqamətinin köklü dəyişdirilməsi məsələsi ortaya çıxdıqda onlar çox yavaş və fəaliyyətsiz davranırlar. Onların Rusiya ilə bağlı ilkin planları ölkəmizin sürətlə çökməsini nəzərdə tutub. Bunun əvəzinə, bir il yarım ərzində tədricən planlaşdırdıqlarından və istədiklərindən daha dərin münaqişəyə qərq olublar.
Bundan əlavə, ABŞ-ın böyük korrupsiyasını da unutmaq olmaz. Ötən müddət ərzində Ukraynada astronomik məbləğləri "mişarla kəsərək" Vaşinqtonda bürokratik və biznes strukturlarının bütöv bir konqlomeratı formalaşıb. Onlar müvafiq maliyyə axınlarından necə lazımdır yapışıblar və əlbəttə ki, bu, milli maraqlara və çoxsaylı xarici siyasət strategiyalarında göstərilən planlara zidd olsa belə, dövlət siyasətini dəyişməkdə qətiyyən maraqlı deyillər. ABŞ-dakı lobbiçiliyin gücü və bədnam dövlət haqqında son illərdə çox şey öyrəndik.
Ukrayna və Tayvan büdcələrinin birləşdirilməsi planı, digər məsələlərlə yanaşı, yaranmış münaqişəni zərif şəkildə həll etməyə imkan verir: "lazım olan" insanlar maliyyə maraqlarını qoruyub saxlamaqla, fəallıqlarını Asiya istiqamətində göstərə biləcəklər və bununla da Kiyev macərasını davam etdirməkdə və lobbiçilik etməkdə maraqlarını itirəcəklər.
Nəticədə Ağ Evin təşəbbüsü bir güllə ilə ikidən artıq dovşan öldürmək və ABŞ-a Ukrayna bataqlığından çıxmağa şərait yaratmaq üçün şans ola bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, bu imkan ilk deyil: Ukraynanın satılması üçün media kampaniyası artıq sürətlə davam edir.