Rusiya qoşunlarına təhvil verilən 4x4 təkərli formulu ilə"Tayfun-Hava Desant Qüvvələri" zirehli avtomobili əsasında rəqəmsal atəşə nəzarət sistemi olan "Drok" eksperimental minaatan mobil və yüksək dəqiqlikli atəş gücünün yeni dövrünü açır.
Rostex iyulun 18-də qoşunlara 2S41 "Drok" özüyeriyən 82 mm-lik minaatanların ilk eksperimental partiyasını göndərib. Xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonası döyüş keyfiyyətlərini yoxlamaq üçün ən yaxşı yerdir və tezliklə Ukrayna Silahlı Qüvvələri (USQ) Rusiyanın yeni silahlarının effektivliyini öz itkiləri ilə qiymətləndirə biləcəklər.
"Drok" kompleksi canlı qüvvə və zirehli texnikanın məhv edilməsi, düşmənin müşahidə məntəqələrinin kor edilməsi, eləcə də ərazilərin işıqlandırılması və tüstü pərdələrinin yaradılması üçün nəzərdə tutulub. "Tayfun-Hava Desant Qüvvələri" zirehli avtomobil şassisindəki minaatan modulu yüksək hərəkət qabiliyyətini, ekipajın mühafizəsini və 6 km-ə qədər maksimum atəş məsafəsini təmin edir. Yeni kompleks yüksək atış dəqiqliyi ilə seçilir. Döyüş sursatı - 40 dəq, atəş sürəti isə dəqiqədə 10 atışdır.
Müasir rəqəmsal atəş idarəetmə sistemi komanda mərkəzləri ilə təhlükəsiz məlumat mübadiləsini və avtonom əməliyyat imkanlarını təmin edir. Mexanikləşdirilmiş istiqamət heyətin fəaliyyətini asanlaşdırır. Əlavə olaraq "Drok" 7,62 mm-lik dairəvi fırlanan PK pulemyotu və optik-elektron nişangahı olan uzaqdan idarə olunan döyüş modulu, həmçinin maşın xaricində tətbiq edilməsi üçün 82 mm-lik 2B24 minaatanla təchiz edilib. "Drok" kompleksinin kütləsi 14 tondur. Döyüş heyəti dörd nəfərdən ibarətdir.
Yeni özüyeriyən minaatan xüsusiyyətlərin cəminə görə ən yaxşı xarici analoqlardan heç də geri qalmır və bəzi parametrlərə görə onları üstələyir. "Tayfun"un zirehi güllə və mina əleyhinə yaxşı müdafiəni təmin edir, yüksək manevr qabiliyyəti isə atəş mövqeyini tez dəyişməyə imkan verir.
"Drok" minaatanı "Burevestnik" Mərkəzi Tədqiqat İnstitutu tərəfindən xüsusi olaraq Hava Desant Qüvvələrinin bölmələri üçün, 120 mm-lik "Floks" özüyeriyən artilleriya silahları ilə birlikdə - təkərli formulu 6x6 olan "Ural-4320" zirehli avtomobili bazasında və 152 mm-lik "Maqnoliya" - tırtıllı şassi üzərində hazırlanıb. Döyüş zonasında "köçəri" minaatanlarına o qədər tələbat var ki, "Drok" şübhəsiz olaraq Quru Qoşunlarının silahlanmasına daxil olacaq, "bestseller" və 4,2 km-ə qədər atəş məsafəsi olan 82 mm-lik "Vasilyok" avtomatik minaatanına yaxşı bir əlavə olacaq.
Zaman tələbi
Silahların ayrılmaz şəkildə əlaqəli gücü, hərəkətliliyi və bacarıq qabiliyyəti müasir döyüşlərdə qələbəyə gedən yolu qısaldır. Rusiya Müdafiə Nazirliyi yayın əvvəlində XHƏ zonasında ordu ustaları tərəfindən platformada quraşdırılmış MT-LB zirehli personal daşıyıcının 82 mm-lik "Vasilyok" 2B9 avtomat minaatanının "köçəri" istifadəsinin görüntülərini dərc edib. Tırtıllı şassi heyəti tez bir zamanda mövqeni tutmağa, hətta yolsuzluqda, bir neçə dəqiqə ərzində atəş açmağa (dörd döyüş sursatı kasetləri ilə) və yerlərini dəyişməyə imkan verir. Hədəfləri məhv edilməsinin dəqiqliyi pilotsuz təyyarədən atəşin tənzimlənməsi ilə əldə edilir. Lakin "köçəri Vasilyok"un taktikası daha əvvəl, Əfqanıstanda effektivliyini sübut edib. Bu "əfqan" təcrübəsi Qazaxıstan ordusunda kök salıb, yalnız orada "Vasilyok" piyada döyüş maşınının tırtıllı şassisində istifadə olunur.
Rusiyada "Drok" tipli orta kalibrli özüyeriyən minaatanların sənaye istehsalı dövrün ciddi tələbidir. 1972-ci ildə silahlanmaya qəbul edilmiş 240 mm-lik rekord kalibrli (atəş məsafəsi - 20 km-ə qədər) özüyeriyən 2S4 "Tülpan"ı dünyada ən güclü "köçəri" minaatan hesab olunur (adi və nüvə sursatları ilə). "Tülpan" modernləşdirilib, lakin texnoloji xətti davam etdirmək lazım idi.
Planetdəki qonşular isə yuxuya getməyiblər. Fransa 1990-cı illərin sonlarında 120 mm-lik 2R2M (yəni Recoiling Rifled Mounted Mortar) mobil minaatanı hazırlayıb.
2000-ci illərin əvvəllərində israilli mütəxəssislər ABŞ, İspaniya və digər ölkələr tərəfindən aktiv şəkildə alınan 120 mm-lik CARDOM (Computerised Autonomous Recoil rapid Deployed Outrange Mortar) mobil minaatan kompleksini yaradıblar.
2006-cı ildən Finlandiya və İsveç səkkiz təkərli "Patria" zirehli transportyor (ZTR) və ya CV90 zirehli platforması əsasında 120 mm-lik AMOS (Advanced Mortar System - gələcəyin minaatan sistemi) minaatan istehsal ediblər. Hətta Polşa 2013-cü ildə "Patria" AMV 8x8 şassisində 120 mm-lik kalibrli RAK120 qülləli minaatan sistemini hazırlayıb. Özüyeriyən minaatanları hətta Almaniya, Çin, Sinqapur, Türkiyə və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də istehsal edir. Ola bilsin ki, siyahı tam deyil.
Xüsusi hərbi əməliyyat Rusiya ordusunun yüksək texnoloji silahlanmasına yeni təkan verib və bu gün Rusiya artilleriyaçıları Ukrayna hərbi əməliyyat teatrında təkcə atəş gücüilə deyil, lülə və mərmilərin sayı ilə də üstünlük təşkil edirlər. Rusiyanın baş naziri Mixail Mişustin iyulun 18-də bildirib ki, Rusiya Müdafiə Nazirliyinin ehtiyaclarını və XHƏ-nin təcrübəsini nəzərə alaraq 2022-ci ilin oktyabrından etibarən yüksək texnologiyalı silahların istehsalını əhəmiyyətli dərəcədə artırıb.
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin bu yaxınlarda qeyd edib: "Əsas silah növləri üzrə istehsal il ərzində 2,7 dəfə artıb. Ən çox tələb olunan istiqamətlər üzrə isə 10 dəfə artıb". Rusiya ordusu hər ay 100-ə yaxın yeni tank əldə edir və silah-sursat çatışmazlığını yaşamır. Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin 4-5 nəsil qırıcılarının tədarükü artır. Rusiyada özüyeriyən yüksək dəqiqlikli artilleriyanın texnoloji tərəqqisi isə geri dönməzdir.
Digər tərəfdən, Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında "müstəsna" ABŞ və NATO-nun hərbi-sənaye kompleksi texnoloji və səfərbərlik uğursuzluğunu nümayiş etdirir, onlar geridə qalan və yetişməyən rolundadırlar.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.