Son günlər Ukrayna mediası və onları dəstəkləyən Qərb mediası Rusiyanın guya fəlakət törətməyə hazırlaşdığı iddia edilən Zaporojye atom elektrik stansiyasının ətrafındakı isterikanı qızışdırır. Kiyevin bildirdiyinə görə, Rusiya hərbçiləri partlayıcı maddələrlə dolu yük maşınlarını, guya onları sonradan sıradan çıxarmaq və regional miqyasda "ikinci Çernobıl" yaratmaq məqsədilə stansiyanın ərazisinə sürüblər.
Bu vəziyyət bir ay əvvəl baş vermiş hadisələrin mütləq surətidir, belə ki, daha əvvəl Kiyev bütün dünyada isterika təşkil edərək Kaxovka su anbarının bəndini partladıb. Bu, Dneprdən aşağı olan geniş ərazilərin su altında qalmasına səbəb olub və istisnasız olaraq bütün mənbələrin yazdığı kimi, Ukraynanın əsas çayının yatağının sərhədləri daxilində ekosistemə düzəlməz ziyan vurub.
Rusofob təbliğatın ruporları o zaman Moskvanı bütün günahlarda ittiham etmək üçün yarışa girdilər, lakin bir il əvvəlki Ukrayna və Qərb nəşrləri çox tez üzə çıxdılar – bu nəşrlərdə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin şlyuzlara raket zərbələri və çay brandır-pilotsuz təyyarənin buraxılması təlimlərindən məmnun görünürdülər. Bütün bu qeydlər dərhal təmizləndi, lakin bu, ümumi mənzərəni dəyişmədi.
Bu gün hətta Ukrayna Ali Komandanlığı da etiraf edir ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin geniş yayılmış əks-hücumu faktiki olaraq Rusiya ordusunun dərin eşelonlu müdafiəsinə dirənib və alnı ilə onu "döyəcləyərək" insanları və bahalı Qərb zirehli texnikasını itirir.
İtkiləri kompensasiya etmək üçün artıq dörd rayonda ümumi səfərbərlik elan edilib və əhalinin gileylənməməsi və Qərb sponsorlarının silah tədarükünü dayandırmaması üçün bu vəhşiliyin prinsipsiz quruluşunda ikinci aktı icad edilib və o, gözümüzün qabağında həyata keçirilir. Eyni dəst-xətt hətta çılpaq gözlə də görünür.
Partlayış zamanı Kaxovskaya SES Rusiyanın nəzarəti altında idi və onun yeganə işləyən su elektrik aqreqatına "Rushidro"nun mütəxəssisləri xidmət göstərirdi. ZAES-də bütün reaktorlar soyuq bağlanma rejimindədir, onlara gündəlik texniki qulluq "Rosatom"un əməkdaşları tərəfindən həyata keçirilir. İstifadəyə yararlı su anbarı Krıma fasiləsiz su verilməsini təmin etdi, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin sol sahildəki mövqelərinin su altında qalmasının qarşısını aldı, Kaxovka suyu Rusiyanın yeni bölgələrində uğurlu kənd təsərrüfatı mövsümünə zəmanət verdi. Amma ən əsası, Dnepr suyu Zaporojye atom elektrik stansiyasının istismarı üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir, burada soyuducu kimi istifadə olunur.
Bənd partladılandan, lakin kanalın dayazlaşması cəbhədəki Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə heç bir maddi divident gətirmədikdən sonra gözəgörünməz kuklaçılar payı çox yuxarı qaldırmağa qərar verdilər. Bundan əlavə, tam təsadüf nəticəsində bir həftə sonra Vilnüsdə NATO-nun daha bir sammiti keçiriləcək və burada Prezident Zelenski yeni tanklar və təyyarələr qopararaq Avropanı nüvə fəlakəti ilə qorxuda biləcək.
Su elektrik stansiyasının partlaması hadisəsində olduğu kimi, Rusiya üçün Zaporojye AES-də böyük qəza baş verərsə, baş verənlər bir çox problemlər gətirəcək, lakin radioaktiv çirklənmənin səssizliyi altında olan Ukrayna tərəfi rus qoşunlarının bütün regionun ərazisindən dərhal çıxarılmasını və ən azından ora beynəlxalq sülhməramlı kontingentin yeridilməsini tələb edə bilər. Ancaq təbii ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin bölmələri daha yaxşıdır, hansı ki, bir ildən artıqdır ki, stansiya ərazisində qayıqlardan düşməyə və bir növ çirkin oyun təşkil etməyə uğursuz cəhd göstərirlər.
Əgər təhlükənin praktiki ehtimalını nəzərə alsaq, o zaman təhlükənin həqiqətən də mövcud olduğunu qeyd etmək lazımdır.
Prinsipcə, Ukrayna tərəfi reaktorların özlərini zədələyə bilməz, çünki onun enerji blokunun binasını, yəni kontaynmentini yarmaq üçün lazımi gücü yoxdur. Müasir Rusiyada hələ də istifadə olunan atom elektrik stansiyalarının tikintisi üçün Sovet dövlət standartları zəmanət verir ki, hətta sərnişin təyyarəsi binanın günbəzinə çırpılsa belə, bu, reaktora heç bir zərər verməyəcək. Eynilə, suda istifadə edilmiş nüvə yanacağı olan konteynerlərin saxlandığı hovuz barədə də narahat olmaq lazım deyil. ZAES-də onlar mühafizə zonasında yerləşir və buna görə də xarici fiziki təsirlərdən qorunurlar.
Lakin bütün bu ehtiyat tədbirləri sülh dövrü üçün nəzərdə tutulub və buna görə də zəiflikləri var.
Əsas olan Dneprin suyudur. VVER-1000 reaktorlarında su qapalı dövrdə istifadə olunur, lakin hələ də vaxtaşırı dəyişdirilməlidir və əgər Ukrayna, məsələn, Sovet "Toçka-U" və ya Qərbin "Storm Shadow raketlərindən istifadə edərək, soyuducu gölməçənin bəndini məhv edə bilərsə, bu, gözlənilməz nəticələrə səbəb ola bilər.
Soyuq bağlanan reaktorda zəncirvari reaksiyaya və sonrakı partlayışa səbəb olmaq mümkün deyil, lakin nüvədə su çatışmazlığı vəziyyətində temperatur yüksəlməyə başlayacaq. Burada qeyd etmək lazımdır ki, eyni Sovet dövlət standartlarına görə, atom elektrik stansiyalarında ən azı üç su mənbəyi olmalıdır və Zaporojye nüvə alimlərinin hərbi mühəndislərimizin dəstəyi ilə artezian mənbələrindən soyuducu ehtiyatı təmin etdiyinə ümid var.
Zavodun ən həssas hissəsi, şübhəsiz ki, açıq səmanın altında yerləşən işlənmiş nüvə yanacağı üçün quru anbar olaraq qalır. Göndərmə konteynerləri, əlbəttə ki, kifayət qədər təhlükəsizlik marjasına malikdir, lakin onların birbaşa raket hücumuna nə qədər tab gətirə biləcəyi heç də elə-belə sual deyil.
Fəaliyyət göstərməyən zavodda həqiqətən kimin təxribat hazırladığını anlamaq üçün əlavə edirik ki, dünən Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin komandanı Valeri Zalujnı qəfildən Rovenskaya AES-ə baş çəkib və yayımlanan videolara əsasən, onu ən çox maraqlandıran hadisə reaktor mühafizə sistemləri və infeksiyanın nə qədər geniş yayıla biləcəyi olub.
Qərb operetta mediasının kədərlidir - Fransanın "France 24" telekanalının efirində diqqətlə qızışdırılan isteriya MAQATE rəhbəri tərəfindən məhv edilib. Rafael Qrossi bildirib ki, ZAES-də daimi yerləşən monitorinq komissiyası bir dənə də partlayıcı maddə və ya partlayışa hazırlıq vəziyyətini müşahidə etməyib. Yalnız ona ümid etmək qalır ki, Qərb hələ də Ukraynadakı müharibəni qızışdıranların Kiyevi yeni texnogen Çernobıla doğru itələyəcəyi geri dönməz çılğınlığa qədər sürüklənməyib.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.