BAKI, 20 iyun — Sputnik, Mixail Katkov. Qərb mediası xəbərdarlıq edir ki, əks-hücumun uğursuzluğu Kiyevə baha başa gələcək. NATO müttəfiqləri maliyyəni, silah təchizatını kəsəcək və Ukrayna Silahlı Qüvvələri eyni intensivliklə döyüş əməliyyatlarını davam etdirə bilməyəcək. Ukraynanı nəyə hazırlayırlar – bu barədə “RİA Novosti”nin materialında.
Plan baş tutmadı
Kiyev rejimi ötən ilin payızından bəri əks-hücumdan danışır. Onu qışda, sonra yazda gözləyirdilər, lakin Ukrayna Silahlı Qüvvələri yalnız iyunun ilk günlərində irəlilədi.
Maksimum vəzifə Krımın tutulması hesab edilirdi, qənaətbəxş bir ssenari yarımadaya quru dəhlizinin ləğvi idi. Lakin məlum oldu ki, hücum qruplarının hətta təmas xəttində boz zonanı aşmaqla belə, problemləri var.
“The Washington Post” qəzeti yazır ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri eyni anda bir neçə istiqamətdə irəliləyir. NATO metodologiyası ilə təlim keçmiş və Qərb silahları ilə təchiz edilmiş bölmələr döyüşə giriblər. Vəziyyət hələ də aydın deyil. Amerikalı jurnalistlər hesab edirlər ki, Kiyevə aydın nəticə əldə etmək üçün bir neçə ay lazım olacaq.
Britaniyanın "Sky News" telekanalı minalanmış sahələrə qarşı iki həftəlik hücumun inamsız nəticələrinə haqq qazandırır. Üstəlik, Rusiya ordusu yaxşı müdafiə olunur və taktiki xətlər arasında manevrlər edir ki, bu da hücum edənlərə baha başa gəlir. Ümumiyyətlə, Qərbin zirehli texnikasının, o cümlədən ağır texnikanın geniş tətbiqinə baxmayaraq, əməliyyatın uğuru şübhə altındadır.
“Bild”in hərbi müşahidəçisi Yulian Repke qeyd edib ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri DXR-də müəyyən irəliləyiş əldə edib, lakin Zaporojye vilayətində vəziyyət daha pisdir. Orexov şəhəri uğrunda döyüşlərdə, bir həftə ərzində, Qərb analitiklərinin fikrincə, Kiyev ən azı yeddi ədəd “Leopard 2” tankını və 12 ədəd “Bradley” piyada döyüş maşını itirib. Doğrudur, ehtiyatda hələ də 40 minə yaxın döyüşçü var.
“Reuters” ehtiyat edir ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələri əsas müdafiə xəttinə yaxınlaşana qədər çox ağır itkilər verəcək və hücumu davam etdirə bilməyəcəklər. Rus istehkamlarının dərinliyi isə on-on beş kilometrdir. “Əməliyyat və taktiki sürpriz” amili Kiyevə kömək edə bilərdi, lakin o, artıq yoxdur.
Qərb kömək etməyəcək
Amma Çex Respublikasının Prezidenti, istefada olan ordu generalı Pyotr Pavel nikbinliklə doludur. Onun sözlərinə görə, Ukrayna hələ ciddi heç bir addım atmayıb, hazırkı döyüşlər isə yalnız hazırlıq mərhələsidir. “Hərbi təcrübəmə əsaslanaraq, mən bunu formalaşdırıcı əməliyyatlar adlandırardım”, - deyə o, söyləyib. Və iyulun 10-12-də NATO-nun Vilnüs sammitində alyans, onun fikrincə, Kiyevə İsraillə eyni təhlükəsizlik təminatlarını verəcək. Yəni silahlarla təmin edəcək və hərbi texnologiyalara çıxış imkanını təqdim edəcək.
Öz növbəsində, Aİ-nin hərbi qərargahının rəhbəri Erve Blejan təkrar edib ki, NATO Ukraynaya qoşun göndərmək niyyətində deyil, çünki o, münaqişədəki tərəflərdən biri deyil və olmaq istəmir. Həmçinin Fransanın “LCI” telekanalına müsahibəsində o bildirib ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin əks-hücumunun nəticəsindən asılı olmayaraq, müharibə davam edəcək. "Onlar bütün əraziləri geri qaytara bilməyəcəklər" – deyə Blejan qeyd edib.
NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq hesab edir ki, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin əməliyyatının dönüş nöqtəsi olub-olmayacağını indidən söyləmək tezdir. Lakin Kiyev nə qədər irəliləsə, onun danışıqlarda mövqeyi bir o qədər möhkəm olacaq. Eyni zamanda, alyans yeni silah tədarükü ilə bağlı hələ yekun qərar qəbul etməyib.
“Politico” nəşri bunu ABŞ-da yaxınlaşan prezident seçkiləri ilə əlaqələndirir. Həm də, Vaşinqton əks-hücumun ilk nəticələrindən məyusdur. Kiyev hakimiyyəti şikayət edir ki, onlar yalnız münaqişənin bu mərhələsi başa çatdıqdan sonra növbəti tədarükləri onlarla müzakirə etməyə hazırdırlar. “The Washington Post” yazır: “Ukraynaya iki partiyalı dəstək çatlayır”.
"Hələ başlamamışıq"
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı Valeri Zalujnı ABŞ-ın Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin rəhbəri Mark Milli ilə telefon danışığında “müdafiə və hücum xarakterli” ağır döyüşlər barədə məlumat verib. Və hava hücumundan müdafiəni gücləndirməyi xahiş edib.
Prezident aparatının rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyak bəyan edib: “Biz hələ əks-hücum əməliyyatına başlamamışıq. Rusiya isə artıq qalib gəldiyini deyir”. Onun sözlərinə görə, hazırda Ukrayna Silahlı Qüvvələri bir neçə vəzifəni həll edir: mümkün qədər çox Rusiya canlı qüvvəsini və texnikasını sıradan çıxarmaq, həmçinin kiçik hərbi hissələrlə düşməni qorxutmaq və bir neçə istiqamətdə irəliləmək.
Lakin hətta Kiyevdə də çoxları onunla razılaşmır. Siyasi analitik Konstantin Bondarenko əmindir ki, bu, Qərb tərəfdaşlarının və şəhər əhalisinin gözlədiyi əks-hücum deyil. O, yerli mətbuatdan birinə müsahibəsində bildirib ki, ukraynalılar qalib kampaniyaya yox, “qanlı ətçəkən maşına” hazırlaşmalıdırlar. "Siyasi və hərbi rəhbərliyin ünvanına çox sayda məyusluq və tənqid olacaq. Eyni zamanda, şayiələrə görə, hazırkı əməliyyatı dəstəkləməyən Zalujnı ilə Prezident Vladimir Zelenski arasındakı gərginlik getdikcə nəzərə çarpır. Quru Qoşunlarının komandiri Aleksandr Sırski məhz buna görə ön plana çıxıb”, - deyə Bondarenko izah edib.
Ukraynalı politoloq Ruslan Bortnik hesab edir ki, əgər Kiyev Krımdakı quru dəhlizinin bir hissəsini atəş nəzarəti altına alarsa, heç olmasa bir uğur barədə danışmaq yerinə düşərdi. Eyni zamanda, bu əməliyyatın necə bitməsindən asılı olmayaraq, ondan sonra 2022-ci ilin yazında Türkiyədə dondurulmuş danışıqların bərpasını gözləmək lazımdır. "Ola bilsin ki, Moskva və Kiyev atəşkəsə yaxınlaşacaq. Sonda Ukrayna müstəqilliyini saxlamaq kimi strateji məqsədə nail olub, lakin döyüşlər davam edərsə, bu problem yenidən aktuallaşacaq", - deyə o bildirib.
Rusiya hökuməti yanında Maliyyə Universitetinin eksperti Denis Denisov da danışıqların dondurulacağını proqnozlaşdırır. "Ukrayna əks-hücumda uğursuzluğa düçar olarsa, onun müttəfiqləri qərara alacaqlar ki, son il yarım ərzində alınan bütün hərbi yardımlar faydasız olub. Milyardlarla dollarlar ayrıla bilər, lakin dividentlər olmayacaq. Rusiya və Ukrayna hərbi müxbirlərinin, eləcə də Qərb mediasının məlumatlarına əsasən, dəstək azalacaq”, - deyə o bildirib.
Denisov hesab edir ki, Rusiyanı döyüş meydanında məğlub edə bilməmək Kiyev hakimiyyətini sülh və ya heç olmasa atəşkəs haqqında danışıqlara qaytaracaq . Ukrayna üçün, sadəcə olaraq, başqa variant yoxdur.