XHƏ-modernizasiya: "Uran", "Korda" və Rusiya Silahlı Qüvvələrinin artan imkanları

Ukraynadakı xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) silah istehsalının dəfələrlə artması və Rusiya Silahlı Qüvvələrinin (RSQ) keyfiyyətcə yenilənməsi üçün güclü katalizator olub. Əsas inkişaf istiqamətləri hərbi texnikanın robotlaşdırılması, düşmənin qoşunlarınnın və hərbi potensialının effektiv şəkildə məhv edilməsi üçün kosmik texnologiyaların tətbiqidir.

XHƏ zamanı Rusiyada əsas silah növlərinin istehsalı müxtəlif istiqamətlərdə üç dəfədən 10 dəfəyə qədər artıb, bir çox müdafiə sənayesi müəssisələri isə gecə-gündüz fəaliyyət göstərir. Artan istehsal həcmi daim məhsulların modernləşdirilməsi ilə müşayiət olunur. Nəticədə qoşunların və qüvvələrin keyfiyyətcə yeni imkanları - döyüş tətbiqinin bütün mühitlərində formalaşır. Bir neçə nümunə.

"Uran-6" minatəmizləmə robototexnika kompleksi XHƏ zonasında, Mariupolda və Rusiyanın yeni bölgələrindəki digər yerlərdə istifadə təcrübəsi nəzərə alınmaqla modernləşdirilib. Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin Xüsusi Konstruktor Bürosunun məlumatına görə, çoxfunksiyalı kompleks gücləndirilmiş zirehi və təkmilləşdirilmiş hərəkət hissəni əldə edib, yeni rabitə sistemi isə uzaqdan idarəetmə məsafəsini artırmağa imkan verib. Göyərtədəki aparat aşkar edilən partlayıcı obyektlərin növünü daha dəqiq müəyyənləşdirir. "Uran-6" piyada və tank əleyhinə minaları, partlayıcı qurğuları və partlamamış silah-sursatları hətta sıx bitki örtüyü və sənaye tullantıları ilə örtülmüş dolu ərazilərdə belə 98 faiz səmərəliliklə tralla axtarıb tapır. Bu yaxınlarda altı tonluq tırtıllı maşın 60 kq-a qədər tral vasitəsilə tapılmış partlayışlara tab gətirə bilibsə, indi daha güclü və etibarlı hala gəlib. Bu, "Uran-6"nın ikinci modernləşdirilməsidir, birincisi isə Suriyada aktiv istifadədən sonra olub. Çoxfunksiyalı və yüksək məhsuldar robototexnika kompleksi minalanmış ərazilərdə keçidlərin yaradılması və ərazilərin minalardan təmizlənməsi üçün müxtəlif tralların quraşdırılması üçün qurğulara malikdir. "Uran-6" qələbəyə və dinc həyata etibarlı yol açır. Qeyd edək ki, NATO-nun "Leopard-2R" və "Wisent-1MC" minatəmizləmə kompleksləri XHƏ zonasındakı döyüş sınaqlarına tab gətirə bilməyiblər – demək olar ki, hamısı məhv edilib.

Rusiya qoşunlarının snayper effektivliyi ən yeni "Robosnayper" uzaqdan idarəetmə sistemi ilə artırılacaq. Sistem döyüş bölmələrində sınaq əməliyyatı üçün nəzərdə tutulub. Robotlaşdırılmış (dron əleyhinə) snayper tüfənginin taktiki-texniki xüsusiyyətləri açıqlanmır və yenə də Konstruktor Bürosunun inteqrasiya edilmiş sistemlərin və "Lobaev Robotics" şirkətinin kompleksin yerin altında inkişaf etdirməsi faktı çox şeydən xəbər verir. Lobayevin snayper tüfəngləri bütün dünyada tanınır, indi onlar hava hücumundan müdafiə sistemləri üçün əlavə seçimlər əldə ediblər.

Süni intellektə, geniş çeşiddə kəşfiyyat vasitələrinə, tank əleyhinə raketlərə və kamikadze-dronuna malik Rusiyanın üç tonluq "Marker" döyüş robotu göyərtədə piyadaları qorumaq, müasir NATO tankları da daxil olmaqla düşmənin istənilən zirehli texnikasını məhv etmək üçün nəzərdə tutulub. Hədəfləri müstəqil olaraq aşkar edir və tanıyır, uzaq operatorun nişanəsi ilə sinxronlaşa bilir. Ağıllı döyüş maşınının muxtariyyəti 60 saatdır. Mart ayında ilk dörd "Marker" döyüş robotu XHƏ zonasında tapşırıqları yerinə yetirmək üçün göndərilib.

12,7 mm-lik "Kord" pulemyotunun ciddi şəkildə yenilənməsi Rusiya bölmələrinin döyüş qabiliyyətini artırmağa və pulemyotdan avtonom platformalarda istifadə etməyə imkan verir. Soyumadan 300 atışa tab gətirə bilən lülə ilə modifikasiya (lülə dəyişdirilməsi) normal şəraitdə daha intensiv atəş açmağa və helikopterlərdə, uzaqdan idarə olunan yer modullarında pulemyot quraşdırmaq imkanı verir. Pulemyot lüləsinin həddindən artıq istiləşməsi problemi kosmik texnologiyalar səviyyəsində həll olunur. Xatırladım ki, "köhnə" "Kord" pulemyotunun lüləsinin resursu dəyişdirilmədən və soyudulmadan 100 mərmi ata bilir. Yüksək intensiv döyüşlərdə bu kifayət olmaya bilər, daha çox atış isə dəqiqlik itkisinə səbəb olur. Güclü, dəqiq, etibarlı və dünyanın ən yüngül ağır pulemyotu olan "Kord" (32 kq) qoşunlar arasında böyük hörmətə malikdir. V.A.Deqtyarev adına zavod bu günə qədər "Kord" pulemyotlarının və eyni adlı snayper tüfənglərinin istehsalını əhəmiyyətli dərəcədə artırıb.

XHƏ döyüş meydanında pilotsuz aviasiyanın xüsusi rolunu təsdiqləyib, Rusiyanın ağır kəşfiyyat və zərbə dronlarının inkişafını sürətləndirib. "Sirius"un uzaq mənzilli zərbə vuran dronunun seriya istehsalına 2023-cü ildə başlanacaq. Maşın 450 kq yüksək dəqiqlikli raketləri və 250 kq çaplı bombaları 3000 km-ə qədər məsafədəki hədəflərə çatdırmağa qadirdir. "Sirius" peyk idarəetmə sisteminə malikdir və pilotlu təyyarələrdən hədəf təyinatlarını qəbul edə bilir. Belə dronlara XHƏ zonasında tələbat var və planetin digər qaynar nöqtələrində qalib gəlməyə məhkumdur.

Rusiyanın yeni kosmik nəzarət stansiyası Yerə yaxın kosmosda 10 santimetrə qədər olan obyektləri avtomatik aşkarlaya və idarə edə bilir. Bu, Rusiya Müdafiə Nazirliyinin mütəxəssislərinə müşayiət olunan kiçik ölçülü kosmik obyektlərin sayını dörd dəfə artırmağa imkan verib. Düşmən kəşfiyyat peyklərinə qarşı ehtimal olunan döyüş vəziyyətində yeni stansiya orbitdə ən qısa zamanda "təmizləməni" təmin edəcək. Digər tərəfdən, RF Müdafiə Nazirliyinin kosmik aparatlarının qruplaşması intensiv şəkildə artırılır - Rusiya hərbi kəşfiyyatının imkanları nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb.

Rusiya nədənsə ABŞ Ordusunu dəhşətə gətirən "Kinjal" və "Zirkon" hipersəs raket sistemlərinin istehsalını artırır. Bundan əlavə, Rusiya Silahlı Qüvvələri 2023-cü ildə 22 "Yars", "Sarmat" və "Avangard" qitələrarası ballistik mərmi (QABR) buraxılış qurğuları, 12 suüstü gəmi, beş sualtı qayıq və üç yeni Tu-160 strateji raket daşıyıcısı əldə edəcək. NATO-nun ayrı dəhşəti isə 2023-cü ildə 1500 ədəd artacaq dünyanın ən yaxşı Rusiya istehsalı olan T-90M "Prorıv" tanklarından təsirlənməsidir. Hətta onun natamam siyahı belə XHƏ-nin Rusiya Silahlı Qüvvələrinin modernləşdirilməsini və dünya tarixinin gedişatını nə qədər sürətləndirdiyini qiymətləndirməyə imkan verir.