TƏHLİL

XHƏ: Rusiya zirehli qatarı əsas yoldadır

Rusiya Müdafiə Nazirliyi dünən Qərb Hərbi Dairəsinin qoşunlarından ibarət "Volqa" zirehli qatarının XHƏ zonasında fəaliyyətləri barədə danışıb.
Sputnik
Rusiya Dəmiryolu Qoşunlarının tarixi 1851-ci ilin avqustunda başlayıb, ancaq yenə də zirehli qatar keçmişdən gələn qonaq deyil. Rusiya Müdafiə Nazirliyinin relslərindəki zirehli "canavarlar" xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) dövründə kəşfiyyat, hücum, müdafiə, mühəndislik kimi geniş növ döyüş tapşırıqlarının yerinə yetirilməsində yüksək effektivliyi və etibarlılığı sübut edib. Rusiya qoşunları "Amur", "Baykal", "Volqa", "Don" və "Terek" zirehli qatarlarına malikdirlər.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi dünən Qərb Hərbi Dairəsinin qoşunlarından ibarət "Volqa" zirehli qatarının XHƏ zonasında fəaliyyətləri barədə danışıb. Videosüjetdə dəmir yolunun texniki kəşfiyyatından, rels və ona bitişik ərazilərin minalardan təmizlənməsindən dərhal sonra bərpasının xüsusiyyətləri açıqlanıb. Dəmir yollarının mühafizəsi xüsusi qatarın əsas, qurucu məqsədidir. Həmçinin 2022-ci ilin martında zirehli qatarın 300-ə yaxın dinc əcnəbinin döyüş bölgəsindən Krıma uğurla təxliyəsini təmin etməsi də məlumdur.

Silah kompleksi, ən yeni texnika, zirehli platformalarda atəş açmaq üçün sığınacaqlar ekipajın ən çətin şəraitdə səmərəli fəaliyyət göstərməsinə, əhəmiyyətli ərazidə hava və yerüstü vəziyyətini etibarlı şəkildə idarə etməyə, hücum əməliyyatlarında və müdafiədə düşməni məhv etməyə, Rusiya qoşunlarının bölmələrinin yaxınlığında fəaliyyət göstərən qrupunu atəşlə dəstəkləməyə imkan verir. XHƏ zamanı Sibirdə tikilmiş "Yenisey" zirehli qatarı döyüş və humanitar vəzifələri səmərəli şəkildə həll edib, azad edilmiş yaşayış məntəqələrinə ərzaq və tikinti materialları çatdırıb.

Zirehli qatar mövsümi yolların palçıqlı olmasından asılı deyil, geniş çeşidli atəş tutulmalarına qarşı davamlıdır - şəxsi heyəti olan vaqonlar 20 mm-lik poladla qorunur, partlayıcı qurğulardan olan qorunma vasitələrinə malikdir və yüksək hərəkət qabiliyyəti ilə fərqlənir. İnkişaf etmiş dəmir yolları şəbəkəsi sayəsində patrul xidmətini həyata keçirmək, düşmənin təxribat-kəşfiyyat qrupları ilə mübarizə aparmaq və XHƏ-nin istənilən bölgəsində dərhal döyüş mövqeyinə gəlmək qabiliyyətinə malikdir. Teplovoz xüsusi qatarın mərkəzində yerləşir, baş və quyruq hissəsində isə atəş nöqtələri olan zirehli kapsullar mövcuddur. Silahlanmış bu "canavar" gecə-gündüz yer və hava hədəflərini ağır pulemyotlar, 23 mm-lik zenit silahları ilə məhv etməyə hazırdır və pilotsuz uçuş aparatlarına malikdir. Bundan əlavə, zirehli qatar 30 mm kalibrli 2A42 avtomatik toplarla piyada döyüş maşınlarını daşıya bilər.
"Kabuslar"ın yeni gəlişi
1990-cı illərdə və 2000-ci illərin əvvəllərində Qafqazda baş verən hərbi münaqişələr zamanı Rusiya dəmiryol qoşunları ilə xidmətdə olan bir neçə zirehli qatar aktiv fəaliyyət göstərib. Terrorla mübarizə əməliyyatı başa çatdıqdan sonra xüsusi qatarlar ehtiyat yollarında uzun zaman hərəkətsiz qalmayıblar və mütəmadi olaraq hərbi təlimlərdə iştirak ediblər. Bu dəmiryol "canavarlar"ının əhəmiyyətli modernləşdirmə potensialına malikdirlər, onlar zərbə gücünü artırmaq üçün etibarlı bir platformadır. Xüsusi hissə qapalı atəş mövqelərindən atəş açmaq üçün zenit-raket sistemləri və tanklarla təchiz oluna bilər. Dəmiryol platformasında zərbə raket silahlarının inkişaf perspektivlərini qapalı atəş mövqelərindən atəş açmaq üçün qiymətləndirmək çətindir, bu tamamilə fərqli bir texnoloji səviyyədir.

Yaxın illərdə Rusiyanın dəmiryol "canavarlar"ının gücü strateji baxımdan artacaq. Strateji Raket Qüvvələrinin komandanı Sergey Karakayevin sözlərinə görə, rusiyalı konstruktorlar 2014-cü ildə "Yars" və ya "Yars-M" tipli altı qitələrarası ballistik raket daşıya bilən "Barquzin" dəmiryolu döyüş raket kompleksini (DDRK) hazırlamağa başlayıblar. Belə bir qatar Strateji Raket Qüvvələrinin alayına bərabərdir. "Barquzin" diviziya dəstəsinin beş alay olması nəzərdə tutulur. Qeyd edək ki, "START" müqaviləsi bu cür silahların yaradılmasını qadağan etmir.

"Barquzin" kompleksi 1987-2005-ci illərdə xidmətdə olan "Molodets" DDRK-nin texnoloji ənənələrinin inkişafı və davamıdır. Zahirən "Molodets" adi qatardan heç nə ilə fərqlənməyib: sərnişin və poçt vaqonları, vaqon-refrijerator. Lakin yeddi vaqon idarəetmə məntəqəsi, rabitə qovşağı, dizel elektrik stansiyası, hərbi qulluqçular üçün yataqxana və yeməkxanadan, doqquz vaqon isə buraxılış modullarında (komanda məntəqəsi, raketlə qurğusu, texnoloji avadanlıqları) ibarət idi. "Molodets"in bir bərk yanacaq raketi 430 kiloton tutumlu on döyüş başlığı ilə düşməni 10 min km-ə qədər məsafədə vura bilərdi. Təbii ki, düşmən Rusiyanın geniş ərazilərində belə qatarın yerini müəyyən edə bilməz.
Rusiya Dəmir Yollarının "raket ruhları" nin yeni gəlişi və dünən DDRK komandanlığının təqdim etdiyi "ABŞ-ın mümkün təcavüzündən qorunmaq üçün nüvə silahından istifadə edərək yeni növ hərbi əməliyyatlar" - kollektiv Qərbə nə rahat "hegemonluq", nə də eyni cəzasızlıq vəd etmir. Bu vaxt isə çoxqütblü sülh və bərabər, bölünməz təhlükəsizlik sistemi Rusiyanın "Volqa" zirehli qatarı və XHƏ-ın digər "canavarlar" tərəfindən formalaşır və təsdiqlənir.