Ənənəvi olaraq təbii fəlakətlərdən və ya terror hücumundan zərər çəkmiş qonşu ölkələrə ilk yardıma Rusiya gəlir. Suriyada və Türkiyədə baş verən ən dəhşətli zəlzələdən dərhal sonra Rusiya Müdafiə Nazirliyinin və Fövqəladə Hallar Nazirliyinin hərbi qulluqçuları zərərçəkənləri xilas etməyə, dağıntıları aradan qaldırmağa başlayıblar - dostlar çətin gündə tanınır.
Fevralın 6-da Suriya və Türkiyədə 100 il ərzində baş vermiş 7,7 bal gücündə ən güclü zəlzələsi nəticəsində 5000-dən çox insan həlak olub və bu məlumat yekun deyil - minlərlə insan hələ də dağıntılar altındadır. Təbii fəlakətdən dərhal sonra Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Suriya və Türkiyə liderləri Bəşər Əsəd və Rəcəb Tayyib Ərdoğana zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün yardım təklif edib. Yardım minnətdarlıqla qəbul edilib - RF Müdafiə Nazirliyinin hərbi qulluqçuları, 100-dən çox mütəxəssis və Rusiya Fövqəladə Hallar Nazirliyinin aeromobil hospitalı fəlakətlər zonasında işə başlayıb.
Rusiyanın müdafiə naziri Sergey Şoyqu Suriya Ərəb Respublikasının zərər çəkmiş əhalisinə Rusiya qoşun qruplaşmasının kömək göstərilməsini əmr edib – fəaliyyətin koordinasiyası üçün Xmeymim aviabazasında birgə əməliyyat qərargahı, donor qanının qəbulu üçün dörd məntəqə yerləşdirilib. Dağıntıların təmizlənməsi və tibbi yardımın göstərilməsi üçün 10 konsolidasiya edilmiş dəstə yaradılıb. Bu işə 300-dən çox hərbçi, 60 ədəd hərbi və xüsusi texnika cəlb olunub. Konsolidasiya edilmiş dəstələr bir anda bir neçə yaşayış məntəqəsindəki dağıntıları aradan qaldırır və hər bir yerdə xüsusi təyinatlı tibb dəstəsinin briqadalarının növbətçiliyi təşkil olunur. Bundan əlavə, Hələb, Həma, Əl-Laziqiyyə, Cəblə, Stamu və Bustan Əl-Başda zərərçəkənlərə humanitar yardımın (məhsullar) verilməsi üçün altı məntəqə fəaliyyət göstərir.
Zəlzələ Hmeymim aviabazasına, Tartusdakı Hərbi Dəniz Donanmasının maddi-texniki təminat məntəqəsinə və Suriyadakı Rusiya qoşunlarının (qüvvələrinin) digər obyektlərinə təsir göstərməyib. Növbətçi hesablamalar ştat rejimində xidmət göstərir. Rusiya Federasiyasının Suriya torpaqlarındakı xilasetmə və humanitar missiyası 49 il müddətinə icarəyə götürülmüş Hmeymim və Tartus hərbi bazalarının inkişaf etmiş infrastrukturuna əsaslanır.
Rusiyanın təbii fəlakət şəraitində operativ və effektiv fəaliyyəti Ukrayna əməliyyat teatrında Moskvanın bütün qüvvələrinin və vasitələrinin həddən artıq gərginləşməsi və ya tükənməsi barədə Qərbdə yayılan dezinformasiyanı inandırıcı şəkildə təkzib edir.
Xilasetmə əməliyyatlarının miqyası
Türkiyənin cənub-şərqində sutkada 7,7-5,3 bal gücündə üç yeraltı təkan baş verib, on əyalətdə təxminən 13,5 milyon insan xəsarət alıb, 5775 bina tamamilə dağılıb. Bu zəlzələ 1939-cu ildən bəri ən böyük zəlzələ adlandırılıb. Dağıntıların təmizlənməsində 16 min nəfər iştirak edir. Fevralın 7-də səhər saatlarında 7800 nəfər dağıntılar altından sağ çıxıb. 338 mindən çox təbii fəlakət qurbanı (evsiz) müvəqqəti olaraq sığınacaqlara, yataqxanalara və universitetlərə yerləşdirilib. Türkiyə hakimiyyəti "dördüncü səviyyəli həyacanı" elan edib, yəni vəziyyət aktiv beynəlxalq yardım tələb edir. Avropa İttifaqı, İngiltərə və ABŞ tərəfindən mümkün yardım vəd edilib.
Ölümcül zəlzələ Suriya, Livan, İsrail, İraq, Gürcüstan və Kiprdə də hiss olunub. Təxminən 45 ölkə Türkiyəyə yardım təklif edib və yalnız bir neçə ölkə - Əl-Laziqiyyəyə, Həma, Hələb və Tartus əyalətlərinin ən çox zərər çəkdiyi Suriyaya yardım edəcəyinə söz verib. "Washington Post" qeyd edir ki, "vətəndaş müharibəsi səbəbindən Bəşər Əsəd hökuməti ilə diplomatik gərginlik" Suriyada xarici yardımın təmin edilməsini çətinləşdirir. Rusiya xilasedicilərinin fəlakət bölgəsindəki qüsursuz fəaliyyəti Qərb mediasını ənənəvi olaraq susdurur, ancaq buna baxmayaraq Amerikanın "Newsweek" jurnalı qeyd edir: "Rusiya, İran və ərəb dövlətləri zəlzələdən zərər çəkmiş Suriyaya yardım edərkən, ABŞ Əsədlə danışıqlar aparmayacağına söz verir".
Xatırladaq ki, Vaşinqton Dəməşqlə əlaqələrini kəsib və yalnız Suriya Ərəb Respublikasının şimal-şərqində "muxtar hökumət" kimi tanınan "Suriya Demokratik Qüvvələri" kürd qruplaşması ilə qarşılıqlı əlaqədə olur (Amerika hərbçiləri Suriya neftinin oğurlanmasını ört-basdır edərək orada qanunsuz olaraq iştirak edirlər).
Bu arada Rusiyanın xahişi ilə İsrailin Suriyanın "düşmən dövlətinə" misli görünməmiş yardımı barədə məlumat əldə edilib. Baş nazir Benyamin Netanyahu təcili tibbi yardım üçün ölkənin şimalındakı İsrail xəstəxanalarına giriş imkanını və tibbi avadanlıqlar təklif edib.
Ən güclü zəlzələ havanın kəskin soyuması və fırtına ilə müşayiət olunur. Moskva Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsinin mütəxəssisləri xəbərdarlıq edirlər ki, tektonik plitələrin təmas zonasında afterşoklar altı aydan çox davam edə bilər. Türkiyə və Suriyada baş verən fəlakətlər fonunda şərqşünaslar "çoxlu zəlzələ olmayana qədər gəlməyəcək" Qiyamət gününü xatırladırlar (əl-Buxari).
Dünyadakı müsəlmanlar Məhəmməd peyğəmbərin zəlzələlərlə Cənnət bağı arasındakı əlaqə haqqında sözlərini xatırlayaraq inancda dinclik tapmağa çalışırlar. Ancaq bunun Cosep Borrellin "Cənnət bağı" ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Rusiya da öz növbəsində zərərçəkənləri xilas etmək, dağıntıları aradan qaldırmaq və Qiyamət gününü uzaqlaşdırmaq üçün əlindən gələni edir.