BAKI, 30 yanvar - Sputnik. Karbohidrogen ehtiyatları və nüvə proqramı İranın suverenliyini gücləndirir və Amerikanın “hegemonluğunu” təhdid edir. Buna görə də ABŞ və onun Yaxın Şərqdəki vassalı olan İsrail bu qədər narahatdır.
Vaşinqton və Təl-Əvivin İranın müdafiə sənayesi müəssisələrinə qarşı hərbi hədələr və ya pilotsuz zərbələr vasitəsilə Tehranla “danışıqlar” aparmaq üçün bütün cəhdləri dağıdıcıdır və Yaxın Şərqin, Cənubi Qafqazın, Mərkəzi və Cənubi Asiyanın geniş ərazisində silahlı eskalasiya üçün ilkin şərtlər yaradır.
İranın Müdafiə Nazirliyi yanvarın 29-na keçən gecə Tehrandan 300 km cənubda İsfahandakı sursat istehsalı mərkəzinə üç pilotsuz təyyarənin endirilməsi barədə məlumat yayıb. Hücum uğursuz elan edilib - minidronlar hədəfə çatmayıb (biri hava hücumundan müdafiə sistemləri tərəfindən vurulub, ikisi obyektin qoruyucu torlarında partlayıb).
İşçilər və sexin avadanlıqları xəsarət almayıb. Media Həmədan və Kerec şəhərlərindəki müdafiə müəssisələrində, Azərşəhrdəki neft emalı zavodunda da partlayışlar səsləndiyini bildirib (Tehran bu məlumatı təsdiqləməyib).
Pilotsuz təyyarələrin mənsubiyyəti rəsmi olaraq təyin olunmayıb, lakin Şərq və Qərbin informasiya nəşrləri, demək olar ki, yekdilliklə, müvafiq olaraq, ABŞ və İsraili hücumdan faydalanan və icraçı hesab edirlər.
Defence Express İranın İsfahan şəhərində Şahed-136 hücum dronlarının istehsalının mükəmməl qaydada olduğunu göstərən təzə peyk şəkillərini dərc edib.
Qeyd edək ki, İranın mühüm istehsal müəssisələri yerin dərinliklərində yerləşir. Belə kompleksləri məhv etmək üçün yüksək tutumlu beton deşici sursatlar (və ya nüvə silahları) lazımdır. Yanvarın 29-da pilotsuz hücum və ya “gizli zərbə” xəbərdarlıq kimi görünür. Tehran təcavüz aktının cavabsız qalmayacağını bəyan edib.
İran Müdafiə Nazirliyi təxribatların ölkənin həyatına təsir etməyəcəyini qeyd edib. İranın xarici işlər naziri Əmir Abdullahiyan pilotsuz təyyarələrin hücumunu “öz əməllərini etiraf etməyə belə cəsarəti olmayanların qorxaq hərəkəti” adlandırıb və əlavə edib:
“Bu, əlbəttə ki, bizi ölkəmizi qorumaq üçün nüvə proqramının inkişafından imtina etməyə məcbur etməyəcək”.
Pentaqonun sözçüsü Patrik Rayder bildirib ki, ABŞ İran hədəflərinə zərbələr endirməkdə iştirak etmir. Dövlət katibi Entoni Blinken gələcəkdə İrana qarşı hərbi ssenarinin mümkünlüyündən danışıb:
“Biz İran və ordu ilə bağlı hər hansı variantı və ssenariləri istisna etmirik. Bütün imkanlar açıqdır, lakin hələlik bizim üçün üstünlük verilən variant diplomatikdir”.
Amerika diplomatiyasının reallıqları elədir ki, məhz Vaşinqton 2018-ci ildə Tehranla bağlanmış “nüvə sazişi”ndən birtərəfli qaydada uzaqgörən bir bəhanə ilə çıxdı və diplomatiyaya qayıtmadı. İran nüvə yanacağının zənginləşdirilməsi üzrə yeni iş dövrü ilə cavab verdi.
Keçən payızda İsrailin müdafiə naziri Benni Qantz İranın nüvə bombasının 2023-cü ilin əvvəlində peyda olacağını proqnozlaşdırmışdı və prezident Cozef Bayden Tehrana qarşı son çarə hərbi əməliyyat olacağını etiraf etmişdi.
Təl-Əviv İran qüvvələrinin qonşu Suriya və Livanda mövcudluğundan narahatdır. Kütləvi qırğın silahları Tehranı Yaxın Şərq, Cənubi Qafqaz, Mərkəzi və Cənubi Asiya üçün qeyd-şərtsiz “güc mərkəzinə” çevirəcək.
İranın real suverenliyi Birləşmiş Ştatlara ölkənin bağırsaqlarından karbohidrogenlərin səhmlərlə nəqli perspektivlərini həmişəlik bağlayır.
"Juniper Oak 23"-ün son akkordu
Bir gün əvvəl "Müqəddəs Torpaq"da ABŞ-İsrail Juniper Oak manevrləri 140-dan çox təyyarənin, 6400-ə yaxın ABŞ və 1500 İsrail hərbçisinin iştirakı ilə başa çatıb.
Təlimlərin əfsanəsinə uyğun olaraq artilleriya atəşi, dəniz əməliyyatları həyata keçirilib. Beşinci nəsil Amerika və İsrail döyüşçüləri ilə qarşılıqlı əlaqə.
USS George HW Bush Carrier Strike Group komanda və idarəetmə, inteqrasiya olunmuş pilotsuz uçuş aparatları, nüvə başlıqları olan B-52H strateji bombardmançıları, reaktiv qırıcılar və HIMARS sistemləri ilə məşğul idi. Dörd gün ərzində qoşunlar atış poliqonlarında 81 tondan çox sursat istifadə edib.
"Juniper Oak 23" manevrləri İsrailin ABŞ Mərkəzi Komandanlığı ilə 18 aylıq inteqrasiyasının miqyasını göstərdi. Və yanvarın 29-na keçən gecə İran ərazisinə pilotsuz hücum təsadüf deyil, birgə təlimlərin yekun akkordu - minidronlarla, yəni imitasiya alətləri ilə kütləvi raket zərbəsinin hazırlanması kimi görünür.
Məlumdur ki, İsrail Hərbi Hava Qüvvələri cavab zərbəsinə zəmanət verən İranın möhkəmləndirilmiş nüvə obyektlərini və İranın raket bazalarını məhv etməyə qadir deyil.
Buna görə də, Amerika bombardmançılarının (xüsusilə də gizli B-2 Spiritləri) hipotetik əməliyyatında iştirak əsas kimi görünür.
İran Hərbi Hava Qüvvələrinin müasir Su-35 qırıcıları ilə qarşıdan gələn yenilənməsi Vaşinqton və Təl-Əviv üçün “imkanlar pəncərəsini” daraldır.
Hərbi qarşıdurma ehtimalı artır və MKİ rəhbəri Uilyam Börnsin İsraildə uzun müddət olması təsadüfi deyil. Tehran asimmetrik cavab verə bilir, xüsusən də son üç ildə Tel-Əviv İranın nüvə proqramı ilə bağlı hərbi rəsmilərin və alimlərin aradan qaldırılmasını ehtiyatsızlıqla həyata keçirib. İran bundan əvvəl də İsrail hava məkanında çoxsaylı əməliyyatlar üçün gizli kəşfiyyat aparatlarından istifadə edib. Və o, MKİ-nin 2020-ci ilin yanvarında General Qassem Süleymani öldürülməsinə çox kəskin reaksiya verdi - ABŞ ordusunun İraqdakı obyektlərinə raket hücumları təşkil etdi və bu (Military Watch Magazine-ə görə) 100-dən çox Amerika əsgərinin ölümünə səbəb oldu.
Tehran terror aktını yanvarın 29-da İsrailin törətdiyini bilsə, sərt cavab ehtimalı böyükdür. İran pilotsuz təyyarələrinin zərbə potensialı istənilən mürəkkəblikdə olan tapşırığı yerinə yetirməyə imkan verir.
İslam Respublikasının silahlı qüvvələri "qoz kimi" möhkəmdirlər. İranın ali liderinin müşaviri Kamal Xarazi daha əvvəl bildirmişdi ki, ölkənin “atom silahı yaratmaq üçün texniki imkanları var” və “İsrail ərazisinə zərbə endirmək” üçün artıq irimiqyaslı təlimlər keçirib.
Hərbi münaqişə bir çox qonşu dövlətlərə, o cümlədən artıq “parıldayan” Azərbaycan və Ermənistana təsir edə bilər. Azərbaycan İsraillə sıx əlaqələr saxlayır.
“Politico” Azərbaycanla İran arasında yüksək gərginliyi qeyd edir:
“İran risk altında ola biləcək, dənizə çıxışı olmayan Ermənistanla 44 kilometrlik sərhədini saxlamaq niyyətindədir”.
Və sonuncu. Ukraynanın 29 Yanvar hadisələrinə reaksiyası açıq şəkildə karikatura kimi görünür. Kiyev rejimi İrandakı terror aktını “Rusiyaya dəstək siyasətinin nəticəsi” hesab edib.
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin mətbuat xidməti hətta Tehranın Moskvaya yardımını dayandıracağına ümid etdiyini bildirib (bu cür dəstək əslində heç kim tərəfindən təsdiqlənməyib).
Yanvarın 30-da İran Xarici İşlər Nazirliyi Ukrayna prezidentinin aparat rəhbərinin müşaviri Mixail Podolyakın Kiyevin İsfahana hücumda əli olduğunu dolayısı ilə etiraf edən “Ukrayna sizə xəbərdarlıq etmişdi” açıqlamaları ilə əlaqədar Ukraynanın İslam Respublikasındakı səfirini çağırıb.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.