Reklam şirkətləri Azərbaycan dilinə qəsd edir - Cahid Həsənov

BAKI, 20 noyabr — Sputnik. Bəzən küçələrdə, iaşə obyektlərində, istirahət və ticarət mərkəzlərində yerləşdirilən reklam lövhələrində yazılan yazılarda xeyli sayda qrammatik səhvlərə rast gəlinir. Bu hal bəzən dövlət müəssələrində də təkrarlanır. Ümumiyyətlə, küçə reklamlarını hazırlanmasında dilçilər iştirak etməlidirmi? Azərbaycan Respublikasının Dövlət Reklam Agentliyi (ADRA) bunlara nəzarət edirmi?

Azərbaycan Reklamçılar İttifaqının İcraçı direktoru, Ümumdünya Reklamçılar Assosiasiyasının üzvü, Beynəlxalq Reklam Festivalları mükafatçısı Cahid Həsənov bildirir ki, Azərbaycanda Reklam haqqında qanunun beynəlxalq tələblərə cavab versə də, reklam lövhələrində dilimizin qaydaları qorunmur:

"O qədər səhvlərə yol verilir ki, insan özünü doğma şəhərindəki kimi hiss eləmir. Təəssüf ki, bizim heç bir reklam şirkətimiz, reklam lövhəsini yerləşdirən qurumlar dilçilik institutumuzla, hansısa dilçi alimlə iş birliyi yaratmır. Reklam şirkətləri, qurumlar dilçilik insitutu ilə, alimlərimizlə, filoloqlarımızla birlikdə işləsələr, həm səhvlər olmaz, həm də Azərbaycan dilinin zənginliyini daha da artar. Eyni zamanda, alimlərimizin maddi rifahı düzələr".

İcraçı direktor bildirir ki, reklam şirkətləri öz müəssələrində dilçilik üzrə şöbə açmaldır. Həmin şöbəyə dilçilər cəlb olunmaldır.

C.Həsənov hesab edir ki, bu halda dilçilər Azərbaycan dilinin zənginliyindən istifadə edib məhsulu elə reklam edərlər ki, şirkətlərin qazancı daha da artar:

"Bəzən hansısa dildən hərfi tərcümələr edirlər. Baxırsan ki, orada da çox ciddi nöqsanlar var. Reklam şirkətləri əmtəənin, malın reklamında Azərbaycan dilini vurur, qəsd edir, onu aşağılayır. Axı belə olmaz. İnanın ki, bizim dilçi alimlərimiz, yazıçılarımız, jurnalistlərimiz, şairlərimiz bu işə cəlb olunsa, həmin reklam şirkətləri daha çox qazanc əldə edə bilərlər".

Qurum təmsilçisi əlavə edir ki, xarici ölklərdə şirkətlər dilçilərlə təmasda çalışır. Həmin dilçilərlə kontraktlar bağlanır, onlara bunun üçün məvacib ayrılır:

"Bizdə isə hələ bu ənənə yaranmayıb. Bizdə reklam şirkətləri buna maraqlı deyillər. Onları bir şey maraqlandırır ki, tezbazar bir reklam çıxarsınlar, mal reklam olunsun, pul qazansınlar, vergini ödəsinlər. Sözsüz ki, bu da Azərbaycan dilinin zənginliyinə ciddi xələl gətirir. Ona görə də şəhəri bayağı, qrammatik səhvlərlə dolu reklamlar bürüyüb".

Cahid Həsənov

Təqribən iyirmi il əvvəl "Reklam haqqında" qanunun müəlliflərindən biri də Cahid Həsənov olub. O bildirir ki, dəfələrlə çıxışlarında bu məsələyə toxunub. Amma problem hələ də "yerində sayır":

"Ola bilər ki, sən çox yaxşı iş adamı ola olasan, amma reklam işini bilməyəsən. Sözün yazılışını bilməyəsən. Azərbaycan dilində olan elə sözlər var ki, şirkət yaradan iş adamları bu sözləri bilmir. Ona görə də hər işi öz peşəkarına həvalə etmək lazımdır. Mən belə təkliflərlər dəfələrlə çıxış etdim, amma hələ də iş adamlarımız buna məhəl qoymur".

"Bir dəfə dövlət televiziyasında bu məsələ müzakirə olundu. ADRA-nın ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri də həmin verilişə dəvət olunmuşdu. Mən iradlarımı səsləndirəndə mənə dedi ki, təkliflərinizi yazın, poçtla yollayın. Mən orada dedim ki, bu yanaşma doğru deyil. Bu fikir özü işə münasibətin göstəricisidir. Bütün ölkələrdə bu sahə ilə məşğul olan qurumlara müəyyən vəsait ayrılır. Müəyyən cəmiyyətlər, təşkilatlar ən uğurlu, kreativ ideyanı, strategiyanı satmalıdırlar. Müsabiqələr təşkil olunsun, ən uğurlu ideyalar pulla alınsın. Bu halda inkişaf gedə bilər" - deyə Həsənov fikrini tamamladı.