MƏDƏNİYYƏT

Azərbaycan filmləri niyə televiziyalarda nümayiş etdirilmir? - Mütəxəssislər cavab verir

Rejissor hesab edir ki, televiziyaların əqli, peşəkarlıq səviyyələri və mənəvi simaları zəifdir və onlarla Azərbaycan filmləri arasında böyük uçurum var.
Sputnik
BAKI, 5 sentyabr — Sputnik. "Bəyin oğurlanması", "Bəxt üzüyü", "Yeddi oğul istərəm", "Babək", "Təhminə" və onlarla bu kimi, müxtəlif janrlarda lentə alınmış filmlər Azərbaycan milli kinosunun ən dəyərli xəzinəsidir. Televiziyalarımız xüsusi günlərdə həmin filməri nümayiş etdirir. Bu təqdirəlayiq haldır. Lakin istər Sovet, istərsə də müstəqillik dövründə çəkilmiş və beynəlxalq festivallarda iştirak etmiş, amma nədənsə nümayiş olunmamış filmlər də var. Nədənsə Azərbaycan televiziyaları o filmləri nümayiş etdirmir. Nəticədə tamaşaçıları düşünür ki, Milli kinomuz yuxarıda ancaq elə yuxarıda qeyd olunan və vaxtaşırı ekranlara çıxan filmlərdən ibarətdir.
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının katibi Əli İsa Cabbarov Sputnik Azərbaycan Multimedia Mətbuat Mərkəzində keçirilən mətbuat konfransında bildirib ki, telekanallar Azərbaycan kinosunu adekvat təbliğ etmirlər. Ona görə də Azərbaycan tamaşaçısında milli kinolarımızın vəziyyəti ilə bağlı fikir olduqca pisdir:

"Doğrudur, problemlər var. Amma bizim kino xəzinəmiz var. Onu göstərmək lazımdır. Rasim Ocaqovun yaradıcılığı təkcə "Təhminə"dən ibarət deyil. Eləcə də digər rejissorlarımızın da xeyli sayda filmləri var ki, bu gün Azərbaycan tamaşaçısı o filmlərdən xəbərsizdir".

Əli İsa Cabbarov
Animasiya rejissoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Elçin Hami Axundov isə bildirir ki, eyni problem cizgi filmləri ilə bağlı da hökm sürür. Azərbaycan tamaşaçısı cizgi filmlərimizdən xəbərsizdir:

"1969-cu ilə animator rəssamlıq kursları açıldı. O vaxtdan mən də bu sənəti öyrənməyə başladım. Ondan sonra rejissor kimi işləməyə başladım. İndiyə qədər yüzlərlə cizgi filmi çəkmişik. Amma onların çox az qismi göstərilir. Azərbaycan tamaşaçısı cizgi filmi deyəndə "Tıq-tıq xanım"ın, "Cırtdan"ın adını çəkir. Təəssüf ki, 150-dən artıq çəkilmiş cizgi filmlərini televiziyalar nümayiş etdirmirlər. Yapışıblar 1974-cü ildə çəkilən "Tıq-tıq xanım"dan".

Elçin Hami Axundov
Bəs görəsən televiziyalar Azərbaycan filmlərini niyə nümayiş etdirmir?
Əli İsa Cabbarov bununla bağlı sualımızı belə cavablandırdı:

"Televiziyaların öz səviyyələri, əqli səviyyələri, peşəkarlıq səviyyələri və mənəvi simaları zəifdir. Azərbaycan televiziyası və "İtv"dən başqa, digər kanallar bir öz səviyyələrinə baxsınlar, bir də Azərbaycan kinosunun səviyyəsinə baxsınlar. Bədnam aparıcılarının apardığı verilişlərə də baxsınlar, milli kinolarımıza da".

Televiziyalarımızın milli kinolarımızın nümayiş etdirməsi üçün hansı addım atılmaldır?
Əli İsa Cabbarov bildirir ki, Audiovizual Şura (əvvəlki adı Milli Televiziya və Radio Şurası ) telekanallara tələb qoymalıdır ki, müəyyən müddət ərzində minimum 10 Azərbaycan filmi nümayiş etdirməlidir:
"Sovet diktaturası vaxtı Azərbaycan öz dilini qorumağı bacardı. Çünki, Azərbaycan televiziyası ancaq Azərbaycan filmləri nümayiş etdirirdi. Rus dilində olan filmləri də dublyaj edib verirdi. Mən Audiovizual Şuraya müraciət edirəm ki, televiziyalarda bu məsələ ilə bağlı monitoriq aparılsın".
Cəfər Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının direktoru Nazim Hüseynov Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, hər il Azərbaycanfilm telekanallara filmlərin siyahısı göndərilir və onlarla müqavilə bağlanılır:
"Azərbaycanfilm" kinostudiyasının direktoru Nazim Hüseynov

"Hər il yenilənən müqavilələrə yeni çəkilmiş filmlər də əlavə olunur. O ki qaldı televiziyaların hansı filmi nümayiş edib-etməməsi, bu sırf telekanalın proqram direktoruna bağlıdır. Biz onlara müdaxilə edə bilmərik. İldə bir dəfə monitorinq aparılır. Azərbaycanfilm Rejissorlar Gildiyası ilə də müqavilə bağlayırıq. Televiziyalardan gələn gəlirin 18 faizi Rejissorlar Gildiyasının hesabına köçürülür".

Məsələ ilə bağlı ölkə televiziyaları arasında sorğu keçirdik. Sorğudan da məlum oldu ki, televiyiziyalarımız yuxarıda sadalanan filmlərdən başqa ekran əsərlərini hələ ki, nümayiş etdirməyib.