BAKI, 20 iyul — Sputnik. Moskva görür ki, rəsmi Kiyev razılaşmaları yerinə yetirməyə hazır deyil, baxmayaraq ki, tərəflər faktiki olaraq martın sonunda danışıqlarda razılığa gəliblər. Bu sözləri Rusiya prezidenti Vladimir Putin çərşənbə axşamı jurnalistlərə açıqlamasında deyib.
Tehranda jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən o, Moskvanın, Rusiyadan ərzaq ixracına məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması şərti ilə, Ukrayna taxılının çıxarılmasına yardım etməyə hazır olduğunu bildirib. Daha sonra RF dövlət başçısı, hətta indi işə salınsa belə, "Şimal Axını - 2" üzrə qaz tədarükünün problemlərindən danışıb və Rusiya neftinin qiymətinin məhdudlaşdırılması ilə bağlı fikirləri "yanlış" ideyalar adlandırıb.
Astana "üçlüyünün" sammitinin yekunları haqqında
"Biz hamımız hesab edirik ki, Suriya Ərəb Respublikasının ərazi bütövlüyünə təminat vermək və hər cür terrorçulardan qurtulmaq lazımdır, mən indi bu terrorçuların növlərini sadalamayacağam. Bu, əsas, ən vacib olandır və bu birgə bəyanatda bir daha təsdiqləndi [zirvə toplantısının yekunları əsasında] ".
"Üçlük"də "Fərat çayı sahillərində baş verənlərlə bağlı bəzi fikir ayrılıqları var", eyni zamanda "Amerika qoşunları bu ərazini tərk etməlidir" kimi ortaq mövqe də var: "Onlar Suriya dövlətini və Suriya xalqını qarət etməyi, oradan qeyri-qanuni yolla neft ixrac etməyi dayandırmalıdırlar".
Ümumiyyətlə, məhz Rusiya, İran və Türkiyənin sayəsində Suriya ərazisinin 90%-dən çoxu qanuni hakimiyyətin nəzarətindədir və ölkədə, "hər halda, beynəlxalq terrorizmin onurğa sütunu sındırılıb".
Kiyevlə danışıqların mümkünlüyü haqqında
İstənilən danışıqların nəticəsi tərəflərin əldə edilmiş razılaşmaları yerinə yetirmək istəyindən asılıdır:
"Biz bu gün görürük ki, Kiyev hakimiyyətinin belə bir istəyi yoxdur".
Martın sonunda İstanbulda keçirilən danışıqlarda Moskva və Kiyev "əslində razılığa gəliblər, yalnız onu yalnız paraflamaq qalıb", lakin rus qoşunları Ukraynanın mərkəzi rayonlarından çıxarıldıqdan sonra Kiyev hakimiyyəti razılaşmaların yerinə yetirilməsindən imtina edib.
Vasitəçilik xidmətləri təkcə Türkiyə tərəfindən deyil, həm də Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri tərəfindən təklif olunur və buna görə Rusiya onlara minnətdardır: "Hətta bu nəcib işə müəyyən töhfə vermək istəyi də artıq böyük dəyərə malikdir".
Ukrayna taxılı haqqında
Rusiya Ukraynadan taxıl ixracı ilə bağlı paket sazişində israrlıdır:
"Əvvəlcə biz məsələni elə qaldırmışdıq ki, <...> Ukrayna taxılının ixracına kömək edəcəyik, lakin onu əsas tuturuq ki, Rusiya taxılının ixracına mümkün olan bütün məhdudiyyətlər də aradan qaldırılacaq".
Müvafiq razılaşma beynəlxalq təşkilatlarla müzakirə olunub və indiyədək heç kim, o cümlədən ABŞ buna etiraz etməyib. Eyni zamanda, amerikalılar faktiki olaraq Rusiya gübrələrinin ixracına qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırıblar:
"Əgər onlar beynəlxalq ərzaq bazarlarında vəziyyəti səmimi şəkildə yaxşılaşdırmaq istəyirlərsə, ümid edirəm ki, Rusiya taxılının ixracı ilə də eyni vəziyyət yaranacaq".
Çərşənbə axşamı günü Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşdə Putin deyib ki, taxıl danışıqları çərçivəsində "hələ bütün məsələlər həll olunmayıb, lakin hərəkətin olması artıq yaxşıdır". Ərdoğan Rusiyanın bu danışıqlardakı mövqeyini "çox müsbət və konstruktiv" adlandırıb.
Avropaya qaz tədarükü haqqında
Qərb əsassız olaraq enerji sektorunda öz səhvlərinin nəticələrinə görə məsuliyyəti Rusiyanın üzərinə atmağa çalışır:
"Ənənəvi enerji növlərinin əhəmiyyətinə məhəl qoymayan və qeyri-ənənəvi enerjilərə üstünlük verən Avropa ölkələrinin enerji siyasəti ilə bağlı xırdalıqlara getməyə dəyərmi, bilmirəm. Onlar qeyri-ənənəvi münasibətlər sahəsində böyük mütəxəssislərdir və enerji sahəsində də, həmçinin, qeyri-ənənəvi enerji növlərinə üstünlük vermək qərarına gəliblər".
"Qazprom" həmişə öz öhdəliklərini yerinə yetirib, yerinə yetirir və yerinə yetirmək niyyətindədir", lakin o, maneələrlə üzləşir – məsələn, Ukrayna öz ərazisindən keçən qaz təchizatı marşrutlarından birini "heç bir səbəb olmadan" bağlayıb.
Bundan əlavə, "Qazprom" hələ də "Şimal axını 1"-in turbini üçün sənədləri almayıb, onsuz bu qaz kəməri ilə nəqlin həcmi yarıya qədər azalacaq. Moskva "Şimal axını 2" layihəsini işə salmağa hazırdır, lakin indi bu marşrutda da problemlər var – onun üçün nəzərdə tutulan qazın həcminin yarısı məcburiyyətdən "daxili istehlak və emal üçün" istifadə edilməli oldu.
Rusiya neftinin maya dəyərinin məhdudlaşdırılması haqqında
"Hazırda biz Rusiya neftinin həcmini məhdudlaşdırmaq, Rusiya neftinin qiymətini məhdudlaşdırmaq barədə hər cür boş və yanlış fikirlər eşidirik. Bütün bunlar qazla da baş verir. <...> Nəticə eyni olacaq - qiymət artımı. Neftin qiyməti göylərə qalxacaq".
Suriyaya qarşı sanksiyalar haqqında
Qərbin Suriyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar fəlakətli nəticələrə gətirib çıxarır: "Orada [əhalinin] demək olar ki, 90%-i hazırda yoxsulluq həddinin altında yaşayır. Çox ciddi vəziyyət yaranır". Eyni zamanda, humanitar yardımı siyasiləşdirmək olmaz, "kimisə, hansısa qrupları ayırmaq" ədalətsizlik olardı.